icc-nl | icc | archives of global protests | www.agp.org
(Geen) toekomst voor bacillus thuringiensis
hoop of ondergang van milieu-vriendelijker gewasbescherming?

Bacillus thuringiensis, in de wandelgangen afgekort tot Bt, is een bacterie die een voor insecten giftige stof aanmaakt. Biotech-bedrijven zetten genen die verantwoordelijk worden gehouden voor de aanmaak van dit gif over in gewassen. Als deze genetische manipulatie aanslaat in een gewas, produceert het zijn eigen dodelijke gif en beschermt het gewas zo tegen vraat. Voorwaar een prachtig milieuvriendelijk gewas beschermingsmiddel! Helaas, de landbouwpraktijk zit anders in elkaar. Bijvoorbeeld Monsanto's Bt-katoen, waarvan in India proefvelden worden afgebrand door de boer(inn)enbeweging KRRS (zie Oorlog aan Monsanto) maakt constant het gif aan, waardoor het effect ervan op vraat-insecten verloren gaat. Binnen een paar jaar, zo verwachten gentech-critici en verschillende landbouwdeskundigen, zullen de eerste Bt-resistente insecten gesignaleerd worden. Triest voor de biologische landbouw die de ongemanipuleerde bacillus thuringiensis al decennia gebruikt, maar met grote omzichtigheid om resistentie bij insecten te voorkomen. Een in potentie nuttig middel vervalt door kortzichtige biotech-ingrepen.

Toch verwachten biotech-bedrijven veel van Bt. Het Duitse biotechbedrijf AgrEvo betaalde in augustus 1996 bijna een miljard gulden voor Plant Genetics Systems (PGS), een Vlaams biotechbedrijfje dat in zijn tienjarig bestaan alleen nog maar verlies boekte, maar een aantal belangrijke van de

482 patenten op toepassing van Bt-genen bezit. Volgens Robin Jenkins, die werkt aan een studie van socio-economische gevolgen van Bt, is het 'quite likely’ dat de biotechnologie-industrie uiteindelijk verlies zal leiden op haar Bt-investeringen. In Seedling, het blad van de zeer gedegen en kritische organisatie GRAIN, schrijft hij: "Duurzaam gebruik van effectieve biopesticides (Bt, JB) is niet te verenigen met vrije markt-economie". De eerste Bt-producten zijn op de Amerikaanse markt, maar ontmoeten weerstand in Europa. Oostenrijk en Luxemburg weigeren al twee jaar bt-mais-zaaigoed van het Zwitserse agro-farma concern Novartis (een fusie van Ciba Geigy en

Sandoz) toe te laten, ook al staan ze onder zware druk van de Europese commissie. Die voelt de hete adem van de WTO in de nek. Onder de WTO regels mag de EU import van in Amerika goedgekeurde producten niet weigeren (dit zou een ongeoorloofde handelsbarriere zijn), alleen als de EU wetenschappelijk aantoont dat er gezondheids- of milieugevaren kleven aan introductie van de mais. Deze wetenschappelijke bewijzen zouden dan overtuigender moeten zijn dan het wetenschappelijk onderzoek dat de Amerikaanse toelatingsautoriteit FDA al deed. Nu lidstaten van de EU halsstarrig de invoer van Novartis mais uit Amerika weigeren kunnen zij door de VS voor de Vrijhandelsrechtbank van de WTO gesleept worden.

terug naar de vorige tekst


icc | cologne 99 | www.agp.org | www.all4all.org