Bölüm 11:
TARİHSEL-SİYASAL OLARAK DEVRİM VE DEVRİMİN YOLU

''Varlıklarının toplumsal üretiminde, insanlar, aralarında, zorunlu, kendi iradelerine bağlı olmayan belirli ilişkiler kurarlar; bu üretim ilişkileri, onların maddi üretici güçlerinin belirli bir gelişme derecesine tekabül eder. Bu üretim ilişkilerinin tümü, toplumun iktisadi yapısını, belirli toplumsal bilinç şekillerine tekabül eden bir hukuki ve siyasal üstyapının üzerinde yükseldiği somut temeli oluşturur. Maddi hayatın üretim tarzı, genel olarak toplumsal, siyasal ve entellektüel hayat sürecini koşullandırır. İnsanların varlığını belirleyen şey bilinçleri değildir; tam tersine, onların bilinçlerini belirleyen, toplumsal varlıklarıdır.'' (Seçme Yapıtlar, C-1, s. 609)

''İnsanların ortamın ve yetişme biçiminin ürünleri oldukları ve dolayısıyla değişik insanların başka ortamın ve değişik yetiştirme biçiminin ürünleri oldukları yolundaki materyalist öğreti, ortamı değiştirenin insanın kendisi olduğunu ve eğiticinin kendisinin de eğitilmeye ihtiyacı olduğunu unutuyor.'' (age. s. 12)

''Filozoflar dünyayı yalnızca çeşitli biçimlerde yorumlamışlardır; oysa sorun onu değiştirmektir.'' (age, s.14)

''Gelişmelerinin belirli bir aşamasında toplumun maddi üretici güçleri, o zamana kadar içinde hareket ettikleri mevcut üretim ilişkilerine, ya da bunların hukuki ifadesinden başka bir şey olmayan mülkiyet ilişkilerine ters düşerler. Üretici güçlerin gelişmesinin biçimleri olan bu ilişkiler, onların engelleri haline gelirler. O zaman bir toplumsal devrim çağı başlar.'' (age, s. 609)

''... İçerebildiği bütün üretici güçler gelişmeden önce, bir toplumsal oluşum asla yok olmaz; yeni ve daha yüksek üretim ilişkileri, bu ilişkilerin maddi varlık koşulları, eski toplumun bağrında çiçek açmadan, asla gelip yerlerini almazlar.'' (age, s. 610)

''... sadece özel kişiler tarafından (...) edinilmiş bulunan zenginlikleri (...) koruyan ve sadece eskiden o kadar hor görülen özel mülkiyeti kutsallaştıran ve bu kutsal şeyi bütün insan topluluğunun en yüce ereği olarak bildiren bir kurum değil, ayrıca mülkiyet edinmenin (...) yeni biçimleri üzerine, genel olarak toplum tarafından yasaya uygunluk mührünü de basan bir kurum; (...) mülk sahibi sınıfın hiçbir şeye sahip olmayan sınıfı sömürme hakkını ve onun üzerindeki egemenliğini de sürdürüp götüren bir kurum.'' (Sol Yayınları,1974, s. 151 )

'Ya savaş, ya ölüm; ya kanlı savaşım, ya yok olma' (George SAND)'' (''Felsefenin Sefaleti'', Sol Yayınları,1979, s.186)

''Küçük-burjuva siyasetçilerin kanısına göre, düzen, sınıfların uzlaşmasıdır, yoksa bir sınıfın bir başka sınıf tarafından ezilmesi değil; çatışmayı hafifletmek demek, uzlaştırmak demektir, yoksa baskıcıları devirmek için savaşım veren ezilen sınıfların elinden bazı savaş araç ve yöntemlerini çekip almak değil.'' (Bilim ve Sosyalizm Yayınları, s.15-16)

''... parlamenter savaşım kategorilerini, parlamentonun bulunmadığı koşullar içinde yazılan kararlarına sokmuşlardır.'' (Sol yayınları,1978, s. 87) diye eleştirir.

''... çünkü, Almanya'daki burjuva devrimi, onu hemen izleyecek bir proleter devriminin başlangıcı olacaktır.'' (age. s.168)

''... az çok mülk sahibi tüm sınıflar egemen konumlarından uzaklaştırılıncaya dek, proletarya devlet gücünü ele geçirinceye ve yalnızca bir tek ülkedeki değil, dünyanın tüm önde gelen ülkelerindeki proleterlerin birliğinin, bu ülkelerin proleterleri arasındaki rekabetin ortadan kalkmış olduğu ve hiç değilse belli başlı üretici güçlerin proleterlerin ellerinde toplanmış bulunduğu noktaya ulaşıncaya dek, devrimi sürekli kılmak!'' (age. s. 218)

''... tekelci kapitalizmin (...) siyasal üstyapısı, demokrasiden siyasal gericiliğe değişimdir.'' (Sol Yayınları,1979, s.46) .

''Emperyalizm (...) krallıkla yönetilen ülkelerde olduğu kadar, en özgür cumhuriyetlerde de, daha özel bir biçimde 'devlet makinesi'nin olağanüstü güçlendiğini, onun bürokratik ve askeri aygıtının proletaryanın artan bir ezilmesiyle bağlılık içinde, görülmemiş bir biçimde genişlediğini gösterir.'' (Bilim ve Sosyalizm Yayınları,1978, s. 47)

''Kapitalizmin gelişmesi, farklı ülkelerde hiç de düzenli olmayan bir biçimde yürümektedir. Meta üretimi koşularında başka türlü de olamaz. Bundan da reddedilemez bir biçimde şu çıkıyor ki, sosyalizm bütün ülkelerde aynı anda zafere ulaşamaz. Önce bir ya da birkaç ülkede zafere ulaşacak, ötekiler bir süre burjuva ya da burjuva-öncesi dönemde kalacaklardır.'' (Sol Yayınları,1980, s. 61 )

''Yeni üretim ilişkilerine uygun düşmeyen ve bu ilişkilerin iflasına yol açtığı eskimiş siyasal üstyapının, belli bir anda, zor yoluyla yıkılmasıdır.'' (''İki Taktik'', s. 153)

''Burjuva toplumunun üretici güçlerinin, burjuva koşulların kendilerine izin verdikleri ölçüde, gür bir şekilde gelişebildikleri böyle bir refah nedeniyle, gerçek devrimden söz edilemez. Böyle bir devrim ancak, bu iki etkenin, yani modern üretim araçlarının ve burjuva üretim biçimlerinin birbirleriyle çatışma haline geldikleri evrelerde olanak kazanır.'' (Seçme Yapıtlar, s. 350)

Bir başka deyişle bu durum, emperyalizm koşullarında bir ülkede; sürekli varolan ekonomik bunalımın derinleşerek, ülke bazında sosyal ve siyasal alanda da ifadesini bulması, ekonomik, politik ve sosyal krizin tek bir kriz halinde birleşerek milli kriz (devrimci kriz ) durumunun ortaya çıkmasıdır.

LENİN'in devrim durumu tahlilinin başlıca noktalarını şöyle sıralayabiliriz:

1- Politik buhran, emekçi sınıfların iktidara yönelik eylemlerinin değil, ''üstteki'' sınıfların (egemen sınıfların) kendi aralarındaki çelişkilerin ürünü olarak ele alınmalıdır. Birinci veride görüldüğü gibi LENİN, politik bunalımı egemen sınıflar arası çelişkinin ürünü olarak belirlemekte, egemen sınıf politikasındaki bu buhranın, ezilen sınıfların mücadelesini etkileyeceğini, hoşnutsuzluk ve kırgınlıklarını ortaya dökmelerini sağlayacak bir gedik açacağını vurgulamaktadır.

Kuşkusuz kitlelerin mücadelesinin politik bunalım üzerindeki etkisi yadsınamaz. Ama bu politik bunalımın sebebi değildir. Tam aksine politik bunalım kitleleri eyleme sürükleyici bir sebep olarak ortaya çıkmaktadır. Kitlelerin yükselen eylemleri, olsa olsa kriz üzerinde derinleştirici bir etkide bulunabilir. Bir kez politik bunalım ortaya çıktığında, kitleler hoşnutsuzluklarını dile getirecek gedikleri bulduğunda, onu alabildiğine derinleştirebilir. Ve doğru bir önderliğe sahipse, süreç devrimle noktalanabilir.

2- Devrimci durum esas olarak ilk iki veriyle karakterize olur. Üçüncüsü bunlar tarafından belirlenen bir sonuçtur.

Burada üzerinde durulması gereken nokta, kitle eylemleriyle devrimci durum arasındaki ilişkidir. Marksizmi sözde savunan küçük-burjuva yapılanmalar, kitle eylemlerini devrimci durumun şartı saymakta ve her şeyi kitlelerin kendiliğinden hareketine bağlamaktadırlar. Onlar LENİN'i kendilerine kanıt göstererek mücadeleden kaçmanın teorisini yapıyorlar. Çünkü LENİN'de böyle bir şey yoktur. LENİN'in devrimci durum tespiti kitle eylemlerine değil, iktisadi olgulara dayanmaktadır. Kitle eylemleri asıl olarak iktisadi olgunun belirlediği devrimci durumun bir sonucudur. Proletarya partisinin görevi de bu kitle eylemlerini iktidara yöneltmektir. Bu durum LENİN'in diğer eserlerinde çok daha açık görülür.

Örneğin, Proletarya Devrimi ve Dönek KAUSTSKY'de bu nokta çok berrak olarak ortaya konulmaktadır. 1914 emperyalist savaş döneminde, pek çok Avrupa ülkesinde kitle hareketlerinin olmaması bir yana, geniş kitlelerin, burjuvazinin peşinden şovenist duygularla emperyalist savaşa sürüklenmelerine karşın LENİN, Avrupa'da devrimci durum tespiti yapmakta ve devrimci durumun varlığını inkar eden KAUSTKY ve yandaşlarını şiddetle eleştirmektedir.

LENİN şöyle diyor:

Ve şöyle devam ediyor:

Burada devrimci durumun kitle hareketleriyle özdeşleştirilmediği çok açıktır. Bu yapıtında LENİN, devrimci durumun 1914 emperyalist savaşıyla birlikte Avrupa çapında ortaya çıktığını ve 1923'e kadar kesintisiz sürdüğünü belirtirken, kitle eylemlerinin olmamasını gerekçe göstererek devrimci durumun varlığını yadsıyan KAUTSKY ve yandaşlarını, kendi oportünist günahlarını kitlelere yüklemekle suçlar. Bu gerekçenin, kitleleri suçlu göstererek kendi suçlarını örtmeye kalkışmak, devrimci görevlerden yan çizmek için ortaya atılan bir paravan olduğunu belirtir.

3- O halde sosyal kriz de sadece, egemen sınıflarla emekçi sınıflar arasındaki çatışmaların yoğunlaşması olarak görülemez. Sosyal kriz egemen sınıflar ve emekçi sınıflar arasındaki uçurumun, çelişkinin derinleşmesidir. Bunun nesnel ölçütü yoksullaşmadır. Yani kitlelerin yaşamlarını eskisi gibi sürdürememeleri, eski sosyal konumlarının gerilemesidir. Öz budur. Sınıf mücadelesinin ivmesine yansıması ise görüngüdür. Keza baskı ve yenilgi koşullarında olduğu gibi toplumsal dejenerasyonda da ifadesini bulabilir. Çelişkinin derinleşmesinin sınıf mücadelesinde fiilen ifadesini bulması, daha bir dizi etkilere bağlıdır. Örneğin savaş koşullarında (1914'de olduğu gibi) egemen sınıflar, kitlelerin bu açlık ve sefalete daha bir süre sessizce katlanmalarını sağlayabilir. Bu, sosyal krizin olmadığı anlamına mı gelir? Kuşkusuz hayır. Öyle olsa bir devrimci durum tespitinden söz etmemek gerekirdi. LENİN, savaş tarafından yaratılan evrensel açlık ve sefaleti devrimci durum olarak değerlendirirken, sadece ekonomik krizi değil, sosyal krizi de vurgulamış oluyordu. Keza derinleşen ekonomik krizin yükü, emekçi sınıflara yükleneceğinden bu kaçınılmaz bir sosyal kriz demektir. Bu nedenle LENİN'in bir önceki sözlerinde, devrimci durumun politik ve ekonomik kriz olarak ifade edilmesi yanıltıcı olmamalıdır. Bu üç kriz diyalektik olarak birbirleriyle kopmaz bir bütün oluşturur. Ve birbirini etkileyerek sürer. Aralarına duvar çekilemez. Hiçbiri de kitlelerin eylemleriyle karakterize değildir. Kitlelerin tepkilerini fiilen ortaya koyması, her üç krizi de giderek derinleştirir ama tepkilerinin fiili durumuna bakarak bu krizlerin varlığına veya yokluğuna karar verilemez.

Bu belirlemeleri yaptıktan sonra soruna bir başka açıdan yaklaşarak, değişik tanımlamalarda kullanılan, değişik ifadeler üzerinde duralım.

Özellikle Proletarya Devrimi ve Dönek Kautsky'de, Sosyalizm ve Savaş'ta da yer yer değinilen farklı verilerle karşılaşıyoruz. Burada devrimci durumun belirtisi ''evrensel açlık ve yıkımdır''. Bir devrimci durum karşısında mıyız, değil miyiz? diye soran LENİN, bunlara üçüncü bir veri olarak, yığınların oportünist sosyal-şoven önderlikten koparak devrimci fikir ve eğilimlere yönelmesini gösteriyor:

Kuşkusuz devrimci bir durumun olmadığı koşullarda, devrimci duruma uygun sloganların yığınlarda yankı bulması ve bu sloganları ileri süren hareketlerin, kitlesel bir karaktere bürünmesi mümkün değildir. (Sol Sapma daima bu yanılgıyı yaşamıştır). Ama yığınlarda LENİN'in belirttiği gibi bir yönelimin fiilen ortaya çıkması potansiyel bir memnuniyetsizliğin açık belirtisidir. Ve dolayısıyla kitlelerin devrimci bir durumla karşı karşıya olduğunu gösterir.

Ortaya konulan bu değişik veriler; ''Marksist-Leninist devrimci durum tespiti nedir?'' ''Soruna nasıl yaklaşmak gerekir?'' sorularına tekrar dönmemizi gerektiriyor.

LENİN, kendi kendisiyle çelişemeyeceğine göre, çeşitli yaklaşımları bir bütün olarak ele alındığında ortaya çıkan sonuç şudur:

Devrimci durum, bir anda ortaya çıkıp kaybolan bir olay değildir. Asgari ve azami sınırlar içinde, belli nesnel koşullarla belirlenen inişli çıkışlı bir sürecin tümünün soyutlanmasıdır.

Bu süreç, öz olarak devrim dönemidir. Asgari kriteri; maddi temelini derinleşen ekonomik krizin oluşturduğu, esas olarak egemen sınıflar arası çelişkinin ürünü olan politik bunalım giderek yoksullaşan halk saflarında oluşan düzene karşı memnuniyetsizlikte ifadesini bulur. LENİN bunu en özlü olarak Sol Komünizm'de ifade etmektedir.

Devrimci durum süreç içerisinde inişli çıkışlı ve giderek derinleşen bir gelişim izler. Normalde krizin sonucu olarak ortaya çıkan ve sıçramalı bir gelişim gösteren kendiliğinden kitle eylemleri ve proletarya partisinin sürece müdahale ederek, kitleleri doğru bir yöne kanalize etmesiyle, alabildiğine derinleşen kriz, egemen sınıflarla emekçi sınıflar arasında tarihsel bir hesaplaşmayı kaçınılmaz kılar. Bu hesaplaşmada, ya devrim kazanır ve toplumsal dönüşüm gerçekleşmiş olur, ya da karşı-devrim kazanır ve krizi atlatabilmenin koşulları varsa, toplum yeni bir evrim dönemine girer.

Şu halde LENİN'in gerek Sosyalizm ve Savaş'ta, gerekse Sol Komünizm'de ortaya koyduğu devrimci durum tahlili esasen devrimci durumun en olgun halini ifade etmektedir. Bu, devrim döneminde kendine özgü bir aşamaya, ayaklanma aşamasına denk düşer. LENİN ve STALİN'in tahlillerinin bu nokta üzerinde yoğunlaşması, toplu halk ayaklanması stratejisini öngören Sovyetik devrimin kendine özgü karakterindendir. O somut koşullardan ve gerçekleşen devrimci pratiklerden hareketle, LENİN ve STALİN'i ilgilendiren şey, bir halk ayaklanmasının şartlarını tahlil edebilmektir. STALİN'in deyimiyle, ''bunalım doruğuna ulaştığı an olması gereken ayaklanmanın başlangıç anını seçmek'' sınıf mücadelesinde önderliğin can alıcı noktasını oluşturmaktadır.

Bununla birlikte, yukarıda gördüğümüz gibi ne devrimci durum, ne de devrim dönemi tespiti gelişmelerin bu aşamasıyla sınırlandırılmıştır.

Örneğin 1905 döneminde ''en gerici yığınları bile'' harekete geçiren şartlar, büyük Ekim grevleri dönemine denk düşer. Oysa LENİN çok daha önceden Ocak 1905 (hatta Aralık 1904)'ten itibaren devrim dönemi tespiti yapmaktadır. 1917 Ekim Devrimi'nde ise, Bolşevikler Sovyet örgütlerinde henüz azınlıktayken, bilinçli, siyasal bakımdan etkin işçi ve köylüler de dahil yığınların ezici çoğunluğu, henüz burjuva ve küçük-burjuva önderlerin peşinden sürüklenirken, Şubat-Ekim arası devrim dönemi diye nitelendirilmektedir. Leninizmin İlkeleri isimli eserinde STALİN; ''bu dönem nispeten kısadır. Toplam 8 ay, ama kitlelerin siyasal yetişmesi ve devrimci eğitim bakımından bu 8 ay, normal meşrutiyet düzeninde onlarca yıllık gelişmeye eşit tutulabilir'' demektedir. Ama bir yandan devrim dönemi yaşanırken, öte yandan LENİN Eylül ayında bile, yani Ekim Devrimi'nden bir ay önce bile ayaklanma için gerekli şartların henüz olgunlaşmadığını vurguluyor ve sol çıkışları eleştiriyordu. Demek ki hem devrimci durumun çeşitli olgunluk derecelerinin ifade edilişinin, hem de ayaklanmayla devrim döneminin birbiriyle çakışan şeyler olmadığını bilmek gerekiyor.

Sonuç olarak, devrimci durum, ezeni de ezileni de etkileyen, iktidarı devrimci yoldan ele geçirmenin objektif koşullarını oluşturan bir krizin varlığı durumudur. Sadece kitlelerin sokağa dökülmesiyle veya güçler dengesinin devrim lehine gelişmesiyle ifade edilemez.

Böyle bir süreçte kitleler, bir yandan egemen sınıflar arasındaki çelişkilerin açtığı gediklerden yararlanarak memnuniyetsizliğini dile getirirken, diğer yandan yeni bir alternatif arayışına yönelir. Düzen alternatifi örgütlenmelere eğilimi artar. Proletarya partisinin sloganlarına olumlu tepkiler gösterir; doğru taktikler gündeme getirilirse, onun ardından saf tutmaya başlar.

Bu nedenle LENİN, devrimin olabilmesi için yığınların çoğunluğunun sosyalist bilince ulaşması gerektiğini savunan oportünizmin aksine, bir ülkede çelişkileri yoğunlaştıran devrimci bir durumun var olup olmamasını esas almıştır. Bu şartların varlığında, toplumun devrim sürecine girdiğini, çoğunluğun sosyalist bilinci kazanmasını beklemek yerine (kapitalizmin egemen olduğu bir ülkede bunu başarabilmek imkansızdır ve dolayısıyla devrimi mahşere kadar ertelemektir) yığınların somut taleplerinden yola çıkan taktik ve şiarlar üretilerek, onların sahte umutlar yayan burjuva etkisinden kurtulabileceğini ve devrim yoluna kanalize edilerek, iktidarın ele geçirileceğini tespit etmiş ve pratik olarak ispatlamıştır.

Subjektif Şart ve Devrim Dönemi

Devrim, yığınların bilinçli eyleminin ürünü olacağına göre ve bu bilinçli yığınların örgütlülüğü ve öncü müfrezesi şart olduğuna göre, subjektif şart bir devrimin gerçekleşmesi için 'olmazsa olmaz' bir koşuludur.

Bir devrimin gerçekleşmesi için ''olmazsa olmaz'' koşullardan biri olan subjektif şart konusu, ülkemiz solunda en çok tartışılan konulardan biridir.

Tartışmanın temelinde devrimci inisiyatifin reddedilmesi olarak beliren ve kitlelerin kendiliğinden hareketine bel bağlayan ''kuyrukçu'' anlayışları buluruz.

Bizim, devrim döneminde subjektif şarttan anladığımız, LENİN'in İki Taktik'de belirttiği biçimdedir:

LENİN, kitlelerin bilinçsizliği, örgütsüzlüğü ve geriliğinin korku verici boyutlarda olduğunu ve bir parti olarak bu yığınlar üzerinde fazla etkilerinin olmadığını ifade ederken aynı zamanda bir ''devrim'' döneminden söz etmektedir. Kuyrukçu bir kafa yapısının bunu anlaması mümkün değildir. Çünkü LENİN burada subjektif şart olarak geniş kitlelerin örgütlü ve bilinçli olmalarını değil, iradiliği, devrimci inisiyatifi ve bunları bünyesinde toplayan partinin devrimci mücadelesini anlatmaktadır.

Diğer yandan LENİN'in, proletaryanın en azından bilinçli çoğunluğunun katılımıyla subjektif şart konusunu özdeşleştirdiği yazıları da vardır. Bu yazıların hangi dönem ve devrimin hangi aşaması için yazıldığını kavrayamayanlar açısından konunun karışması doğaldır.

Örneğin LENİN'in Sol Komünizm kitabında yer alan aşağıdaki satırları, kuyrukçu reformist akımların zaman ve mekan gözetmeksizin kendilerine dayanak yapmaya çalıştıkları bir bölümdür. Önce LENİN'in ne dediğine bakalım:

LENİN'in bu sözlerinden ne anlaşılmalıdır?

Burada LENİN ''bir devrimin olabilmesi''nden söz etmektedir. Sorun devrim dönemi değil, devrim anı, ayaklanma anıdır. Ve burada gereklilik olarak koyulan ''kitlelerin örgütlü ve bilinçli çoğunluğu''da, bu ayaklanmanın başarıya ulaşmasını sağlayacak olan ''subjektif şart''tır.

Sovyet Devrimi'nin ''kader anı'' olan ayaklanma anı, LENİN'in tüm yazılarında görüleceği gibi ''bir oyuncak değildir'' ve gerekli şartlar oluşmadan ayaklanma ile oynanmamalıdır. LENİN'in burada ''sol komünistler"e anlatmak istediği de budur. Bir devrimin olabilmesi, ayaklanmanın başarıya ulaşması ancak geniş kitlelerin örgütlü ve bilinçli katılımıyla mümkündür, bunun dışında bir devrimin gerçekleşebilmesi olanaksızdır.

LENİN'in ayaklanma anı için aradığı bu subjektif şart, tüm bir devrim dönemi için aranırsa, bunun anlamı devrimci mücadeleyi tatil etmektir, kitlelerin kendiliğinden hareketlerine bel bağlamaktır, kuyrukçuluktur.

Bizler subjektif şart deyince sadece bir devrimin başarıya ulaşmasının gerekliliği olan ''çoğunluğu'' anlamıyoruz ve Leninizmde de böyle bir şey yoktur.

Kitlelerin dağınık, bilinçsiz ve geri olması, tek başına devrim dönemini belirleyen bir olgu değildir. Devrim dönemindeki subjektif şart olgusunu belirleyen, öncelikle devrimci inisiyatifin rolüdür.

Devrimci inisiyatif ise, kitlelerin eğitimi ve örgütlendirilmesi ile, nesnel koşullar tarafından belirlenen evrim veya devrim sürecinde, sınıflar mücadelesinin önümüze çıkardığı görevleri yerine getirebilecek taktik, şiar ve mücadele biçimlerine sahip olabilmektir.

Nitekim LENİN, 1905 Devrimi sırasında yığınların örgütsüz, geri ve bilinçsiz oldukları gerekçesiyle ayaklanmaya karşı çıkan Struve ve yandaşları karşısında: ''... yığınlarla olan bağlarımız konusundaki yaygın, kötümserlik, çoğu kez, (...)burjuva düşünceler için bir paravan görevi görür'' diyerek, bu geri, dağınık ve bilinçsiz yığınları eğitmenin ve örgütlemenin temel yolunun, bir devrimci ordunun ve ayaklanmanın yaratılması çalışmaları olduğunu vurguluyordu. Çünkü, yığınlar; geri, bilinçsiz ve örgütsüz de olsalar bir devrim dönemi başgöstermişti ve Marksistlerin görevi, yığınları legal kuruluşlarda eğitmek değil, ''devrim'' için eğitmek, birleştirmekti.

Kapitalizmin İç Dinamiği İle Geliştiği Ülkelerde Evrim-Devrim Dönemleri

Emperyalizm aşamasında kapitalizm, genel bir bunalım dönemine girmesine rağmen, kendi iç dinamiği ile gelişen kapitalist ülkelerde devrimci durum sık sık gündeme gelmemektedir. Tarihsel gelişim bunu açıkça gösteriyor.

Bir genelleme yaparsak; II. Paylaşım Savaşı'ndan bu yana, aşağı yukarı 40 yıllık süre içinde metropol ülkelerde, bir devrimci durum görülmemiştir. 1914 I. Paylaşım Savaşı ve Büyük Ekim Devrimi ile derinleşen kriz yıllarında oluşan devrimci durum ve bunun üzerinde yükselen toplumsal başkaldırılar ve devrimler; ardından büyük 1929 Bunalımı ve 1940'lı yıllara kadar süren ''barış'' sürecini getirmiş, II. Paylaşım Savaşı ile yaşanan altüst oluşu ise (eğer 1960'ların Fransa'sında tartışmalı olan durumu saymazsak) günümüze kadar süren yeni bir ''barış'' süreci takip etmiştir.

Bunun başlıca iki nedeni vardır:

Birincisi; burjuvazinin güçlü ekonomik, toplumsal ve siyasal örgütlenmelere sahip olması ve işçi sınıfı ve halk kitlelerine belirli bir yaşam standardı sağlayabilmesidir.

İkincisi; emperyalist krizin ağır yükünü, sömürge ülkelere aktarma olanağına sahip olması yanında, buralardan elde ettiği muazzam kârdan emekçi halka ''sus payı'' verebilmesidir.

Bunların sonucunda, çok derin krizler yaşanmadığı sürece, yer yer derinleşen kriz dönemlerinde dahi, sınıf çelişkilerinin yeterince keskinleşmesinin önüne geçebilmektedir. Her şeyin yasa ve kurallara göre işlediği nispeten istikrarlı bir süreç, uzun süre korunabilmektedir.

Devrimci deneyler bize göstermiştir ki, böyle bir toplumda onyıllarla sayılı uzun bir evrim döneminin ardından bir devrimci durum gelişebilmekte ve devrim dönemine girilebilmektedir.

Devrimci durum kısa sürede derinleşerek altüst oluşa dönüşürse ve önemli taktik hatalar yapılmazsa, Marksist-Leninist bir önderlik altında devrim gerçekleşebilir. Onyıllar süren evrim süreci, ona göre kısa süreli devrim dönemiyle noktalanır.

Proletarya partisinin olmaması gibi subjektif koşulun yetersizliği, ayaklanma anının yerinde ve zamanında tespit edilememesi gibi önemli taktik hatalar vb. nedenlerle devrim gerçekleşmezse, bu ülkelerde kapitalizm, krizini atlatabilme ve çelişkileri kontrol ederek yumuşatabilme (elbette tam anlamıyla değil) ve yeni bir rekabet sürecine girebilme koşullarına sahiptir. Bu da yeniden devrimci durum oluşuncaya kadar, yeni ve uzun süreli bir evrim dönemi demektir.

Devrimci durumun ortaya çıkması ve kısa sürede olgunlaşarak toplumsal altüst oluşlara dönüşmesi, evrim ve devrim dönemlerini kalın ve net çizgilerle birbirinden ayırma olanağı tanır.

Bu gelişimde sosyal, siyasal ve ekonomik özelliklerin bir bütün olarak rolü olmakla beraber, işçi sınıfının nitel ve nicel güçlülüğü, kitlelerin demokrasi bilinci ve mücadeleci geleneği belirleyici rol oynar.

Burjuvazinin daha fazla sömürüye ihtiyaç duyduğu ve bunu kitlelerin ekonomik, demokratik haklarını kısmadan yapamadığı böyle kriz koşullarında, yaşam seviyesi düşen ve haklarını koruma bilincine sahip kitlelerin, sıçramalı olarak güçlenen kendiliğinden eylemlerini beraberinde getirir. Burjuvazinin saldırısı ve kitlelerin direnişi birbirini körükleyerek yükselir. Bütün sınıflar yerlerinden oynamaya başlar. Statü bozulur. Ortada sınıflar arası dengeleri düzenleyen yasa ve kurallar kalmaz. Her sınıf kendi gücünü dayatarak, lehine yeni dengeler kurulması doğrultusunda eyleme geçer. Çatışmalar kaçınılmaz olarak kitlesel silahlı biçimlere dönüşür. Bu nedenle bu ülkelerde kriz anı geldiğinde, kitle eylemlerinin artacağı ve krizi daha çok derinleştireceği açıktır. (Kuşkusuz bazı istisnai koşullarda bu böyle olmayabilir. Savaş, faşizm vb. koşulları gibi.) Bu da evrim ve devrim dönemi arasında kesin ve net bir ayrım noktası demektir.

Bu ülkelerde proletarya partisi, bu gelişimi dikkate alarak, her iki döneme özgü bir siyasal mücadele çizgisi belirler.

Evrim döneminde politik iktidarın ele geçirilmesi sloganı, henüz pratik bir eylem sloganı olamaz, ancak propaganda düzeyinde bir anlam ifade eder. Bu uzun dönemde mevcut yönetime karşı demokratik muhalefetin en solunda yer alarak onu yönlendirmek, egemen sınıfları yoğun propaganda ile teşhir etmek, demokratik kazanımlar için mücadele içinde kitleleri örgütlemek ve bunları barışçıl mücadele biçimlerini esas alarak yapmak başlıca görevdir.

Aksi tutum, nesnel şartların uygun olmamasına rağmen, devrim yapmaya kalkışmak ütopyacılığa, maceracılığa denk düşer. Bu da kitlelerin bu yönde bir talebi bulunmadığı ve bu yüzden de harekete geçirilemeyeceği için intihar demektir.

Bir devrimci durum geliştiğinde ise, ayaklanma ve iktidarın ele geçirilmesi görevi, pratik olarak gündeme gelmiş demektir. Proletarya partisi bir yandan süratle ayaklanmanın pratik hazırlıklarını yaparken, diğer yandan yükselen kitle eylemlerinin bir adım önünde yürüyerek, onlara devrimin kaçınılmaz gidişini, ayaklanmanın zorunluluğunu kavratarak, kitleleri burjuva iktidarı yıkmaya yöneltecek taktik ve şiarlar üretir.

Emekçi halkın alternatif kitlesel iktidar mekanizmalarını oluşturmaya, ekonomik, demokratik talepli grevlerden siyasal grevlere, nümayişler ve sokak gösterilerinden giderek silahlı çarpışmaya doğru gelişen kitle eylemlerini, tek bir merkezde, politik iktidar merkezinde toplamaya çalışır. Silahlı savaşın hangi noktada başlayacağı ve nasıl gelişeceği, tamamen sınıfların takınacağı somut siyasi tavıra bağlıdır. Ama kesin olan bir şey varsa, bu koşulların kitleleri süratle eğiteceği, milyonlarca emekçinin proletarya partisinin doğru taktik ve sloganlarına duyarlı hale geleceği, egemen sınıf iktidarının süratle zayıflayacağı ve devrimci durumun en olgun anı olan ayaklanma anına kısa sürede varılacağıdır. Bu anın doğru tespiti ve gereken en büyük enerji ile, ihtilalci atılımın gerçekleştirilmesi, kaçınılmaz bir devrim demektir. Proletarya böyle bir ayaklanma için gerekli tüm şartlar olgunlaşmadıkça, genel olarak -zorunluluk dışında- silaha başvurmayı tercih etmez. Ancak egemen sınıflar çoğunlukla önceden silahı gündeme getirir. Bu nedenle, savaş kendine özgü gelişimi içinde toplu bir ayaklanmaya dönüşür.

Eğer egemen sınıflar, krizi kontrol altına almayı başarır ve süreci lehine çevirmeye başlarsa, Marksist-Leninistlerin yapacağı tek şey en az kayıp vererek geri çekilmek, ''barışçıl'' çalışma tarzlarına geçerek, yeni bir kriz dönemini beklemektir. Aksi durumda proletarya savaşı sonuna kadar sürdürmek ve toplumsal dönüşümü en radikal biçimiyle gerçekleştirmek yanlısıdır.

Bugüne kadar yaşanan gelişmeler de bunu açıkça kanıtlamaktadır.

Yarı-Sömürge, Yeni-Sömürge Ülkelerde Evrim-Devrim Dönemleri

Yarı-sömürge, yeni-sömürge ülkelerde, emperyalizmin her alandaki dış müdahalesi, toplumsal gelişim sürecini çarpıtarak kendine özgü bir nitelik kazandırmıştır. Çarpık kapitalist gelişim ve bu maddi temel üzerinde yükselen sosyal, siyasal olgular, kapitalizmin iç dinamiği ile geliştiği ülkelerle özdeşleştirilemeyeceği gibi, toplumsal devrim süreci ve dolayısıyla evrim ve devrim dönemleri arasındaki ilişkiler de özdeşleştirilemez. Bu farklılık, bu dönemler arasındaki ilişkilerin, yarı-sömürge ve yeni-sömürge ülkelerin somut koşulları içerisinde yeniden değerlendirilmesini ve kendine özgü bir tahlilini zorunlu kılmıştır.

M. ÇAYAN'ın da belirttiği gibi, emperyalist hegemonya altındaki ülkelerde (ister II. Bunalım Dönemi'nin emperyalist hegemonyasının dışsal olgu olduğu feodal, yarı-feodal ülkelerde olsun, isterse III. Bunalım Dönemi'nde emperyalist hegemonyanın içsel bir olgu olduğu, emperyalist-kapitalist üretim ilişkilerinin egemen hale geldiği geri bıraktırılmış ülkelerde olsun) evrim ve devrim aşamaları, Çarlık Rusyası'nda olduğu gibi kesin çizgilerle ayrılmaz. Bu tip ülkelerde devrim aşaması kısa bir aşama değildir. Oldukça uzun bir aşamadır. Evrim aşamasının nerede bittiği, devrim aşamasının nerede başladığını tespit edebilmek fiilen imkansızdır. Her iki aşama iç içe geçmiştir.

Bu olgu yarı-sömürge, yeni-sömürge ülkelerin somut koşulları dikkate alınarak yapılan, salt soyut teorik bir çözümleme değildir. Bu tür ülkelerde gerçekleşen bir dizi devrimle kesinliği tartışılmayacak kadar açık olan bir tespittir.

Bu ve benzer ülkelerde toplumsal sürecin bu açıdan açıklanmasında, iki değişik ifade kullanılmaktadır. 1) Devrim aşamasının oldukça uzun bir aşama olduğu, 2) Evrim ve devrim aşamalarının iç içeliği.

Bunun ne anlama geldiğini öncelikle çözümlememiz gerekir. Ortada iki çelişik ifade mi vardır, yoksa farklı aşamalardan mı söz edilmektedir?

Ne biri ne de diğeri...

Çelişki gibi görünen bu durum, aslında yarı-sömürge, yeni-sömürge ülkelerdeki, somut toplumsal siyasal sürecin özgünlüğünün açıklanmasında birbirini tamamlayan iki değişik ifade tarzıdır.

Birincisi; sürekli milli krizin (yani devrimci durumun) varlığından dolayı toplumsal sürecin esas olarak bir devrim süreci olarak belirlenmesidir.

İkincisi; milli krizin olgunlaşmamış bir kriz olduğunu, klasik tanımlarda olduğu gibi, toplumsal altüst oluş şeklinde bir devrim dönemine denk düşmediğini, kısa sürede de buna dönüşmesinin mümkün olmadığını göstermektedir.

Yani sürecin esas olarak devrim süreci olmakla birlikte evrim dönemi özelliğini de kendi içinde taşıdığını ifade etmektedir.

Bu ülkelerde sürekli milli kriz, düz bir hat izlemese de, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik, sosyal, siyasal durumun değişmesine göre, yer yer alçalma ve yükselmeler gösterse de, ne tamamen yok olmakta, ne de kısa sürede toplumsal bir altüst oluşa denk düşecek şekilde olgunlaşmaktadır. Çok kısa aralıklarla kesintiye uğrasa bile sistem henüz bir toparlanma ve istikrar sürecine girmeden, yeni bir kriz dalgası başgöstermektedir. Öyle ki bu kesintinin ne zaman başlayıp ne zaman bittiğini tespit edebilmek dahi olanaksızdır. Bu nedenle Çarlık Rusyası'nda olduğu gibi uzun aralıklarla gündeme gelen ve kısa sürede toplumsal altüst oluşlara dönüşen milli krizin başlangıç ve bitimini kriter alarak, evrim ve devrim dönemlerini kesin hatlarla ayırmak imkansız olduğu gibi, krizin olgunlaşmamış olması da toplumsal sürece, her iki aşamanın iç içeliği olarak ifade edebileceğimiz, kendine özgü bir karakter vermektedir.

Bu durumu M. ÇAYAN şöyle ifade etmektedir:

O halde öncelikle bizim gibi ülkelerde, olgunlaşmamış milli krizin ne olduğu sorusuna cevap vermek önem kazanmaktadır.

Ülkemiz gibi geri bıraktırılmış ülkelerde bunun maddi temeli ve somut şekillenişi şöyledir:

Bu ülkelerde ekonomik, sosyal ve siyasal hayat tamamen emperyalizmin çıkarlarına göre düzenlenmiştir. Kendi kendine yeterli olmayan kapitalist veya çarpık kapitalist bir ekonomi mevcuttur. Teknoloji geri, verimlilik yetersizdir. Sektörler arası korkunç bir dengesizlik vardır. Birbirini tamamlayacak şekilde organize olmuş sektörler ya da sanayi yerine, emperyalizmin ihtiyacına göre bölük pörçük bir dağılım sözkonusudur. Sanayi tek yönlü ve emperyalizme bağımlı tüketim sanayisidir. Altyapıdan yoksundur. Yüksek maliyet ve düşük ücret iç pazarı daraltır (talep yetersizliği) ve zaten yetersiz olan cılız bir sermaye birikimi sağlarken, bunun da büyük kısmı dışa akmakta ve kapitalizm kendini yeniden üretecek sermaye birikiminden tamamen yoksun kalmaktadır.

Bütün bunların sonucu olarak:

a) Emperyalizmin genel bunalımı bu ülkelere katmerli bir biçimde yansımakta, sürekli bir ekonomik kriz yaşanmaktadır. Bu krizi başka ülkelere aktararak yumuşatan ve dolayısıyla politik ve sosyal krize dönüşmesini engelleyen gelişmiş kapitalist ülkelerin olanaklarına sahip değildir. Aksine bağımlı bulunduğu emperyalist ülke tarafından dayatılan ekonomik programlarla, onun ekonomik krizinin ağır yükünü de omuzlamak durumunda kalmaktadır.

b) Egemen sınıflar, bu krizi emekçi sınıflar üzerindeki sömürüsünü her geçen gün daha yoğunlaştırarak atlatmaya çalışmakta ve dolayısıyla sınıf çelişkileri alabildiğine derinleşmektedir. Çifte sömürü altındaki emekçi halk kitlelerinin yaşam şartları, günden güne güçleşmekte, açlık, yoksulluk, işsizlik vb. biçiminde yansıyan sosyal kriz gelişmektedir.

c) Çelişkinin keskinliği, ekonomik, sosyal ve siyasal güçsüzlük, prekapi-talist unsurların önemli bir güce sahip olması, işbirlikçi egemen sınıfları çelişkili bir ittifaka zorlamakta, zayıf ve istikrarsız bir siyasal yapıyı ortaya çıkarmaktadır. Egemen sınıfların emperyalizmden arta kalan sömürüden pay alma mücadelesi, sürekli bir hükümet bunalımının kaynağı olmaktadır. Her iktidar değişikliği yeni çatışmaları ve saflaşmaları yaratmakta, kısa sürede yeni değişiklik yapma ihtiyacı doğmaktadır.

İşte bir bütün olarak bunlar, ekonomik, sosyal, siyasal krizle karakterize olan devrimci durumda ifadesini bulur. Bir başka deyişle, egemen sınıflarda sürekli bir değişiklik yapma ihtiyacı doğuran, emekçi sınıflarda düzene karşı memnuniyetsizlik ve düzen değişikliği talebini ön plana çıkaran, yani ezeni de ezileni de etkileyen sürekli milli kriz sözkonusudur.

Böylesi bir ortamda, sınıflar arasında belli bir dengenin, ''nispi'' bir barış ortamının ve istikrarlı bir gelişimin hüküm sürdüğü, her şeyin yasa ve kurallara göre işlediği bir süreç, yani evrim dönemine denk düşen bir süreç ne görülmüştür, ne de görülebilir: Aksine yasa yerine yasa tanımazlık geçerlidir. Egemen sınıflar bugün koyduğu yasa ve kuralı, koyduğu anda bizzat kendisi çiğnemektedir. Zor ve şiddet tek geçerli şey olmakta, egemen sınıflar, emekçi halka karşı adeta sürekli savaş durumunda bulunmaktadırlar. Yani meselenin nesnel temeli değil, pratik görünümü açısından bile devrim döneminin özellikleri apaçık ortadadır. Devrim dönemini kitlelerin silah elde sokağa dökülmesiyle özdeşleştirenler, elbette bunları görmezden gelecektir.

Evet, bu ülkelerde, sürekli devrimci durumun varlığı, toplumsal süreci devrim dönemi olarak belirler. Ancak bu kriz uzun süreli bir iradi müdahale olmadığı sürece, olgunlaşmamış bir kriz olarak kalır.

Niçin böyle bir dönüşüm sağlanamamaktadır, eksik olan nedir?

Birincisi; emekçi kitlelerin durumudur. İşçi sınıfı nicel ve nitel olarak bir metropol ülke işçi sınıfı gibi güçlü değildir. Örgütlenme, mücadele ve dayanışma geleneği zayıftır ve köklü bir demokrasi bilinci yoktur. İşçi sınıfının sahip olduğu haklar, genellikle yukarıdan aşağı verilen ve temelinde köklü bir mücadele geçmişi olmayan niteliktedir. Diğer yandan kırsal kesimde kapitalist işletmelerin azlığı nedeniyle, bu alanda dağınık, örgütsüz ve çoğunluğu küçük üretici nitelikli bir köylülük vardır. Ekonomik düzeyde, bu konumuyla bir ağırlık taşımayan köylülüğün din vb. feodal bağlarla, düzenin etkisi altında bulunması, köylülüğün de krizi derinleştirici kitle eylemleri içinde bulunmasını engelleyen bir durumdur. Tüm bu özellikler nedeniyle bir kriz ortamında, egemen sınıfların (ekonomik-siyasal) saldırısı, sürekli ve sıçramalı kitle eylemleriyle gerçek karşılığını bulamaz.

İkincisi; devletin faşist niteliğe sahip olmasından dolayı emekçi halk kitlelerinin hemen tüm ekonomik-demokratik örgütlenmeleri ya yasaklanmış, ya da göstermelik durumdadır. Ekonomik-demokratik muhtevalı gösteriler ve direnişler zorla susturulur. Terör asli bir öğe olarak hep sürer. Faşizmin, baskı ve terörle yarattığı atmosfer, kitlelerin edilgen kalmasını sağlar.

Üçüncü olarak suni denge olgusu, halk kitlelerinin düzene karşı tepkilerinin açığa çıkmasını ve krizin derinleşmesine neden olabilecek kendiliğinden kitle eylemlerini engelleyen nesnel bir durum olarak, bizim gibi ülkelerin bir özelliğidir.

Dördüncüsü ise, krizi zincirleme geliştirip derinleştirecek bir ekonomik iç bütünlüğün olmamasıdır. Esas olarak emperyalist tekellerle bütünleşmiş hafif ve orta sanayi durumundaki egemen ekonomik yapı, birbirinden kopuktur. Bir sektörde ortaya çıkan kriz, altyapıdan ve bütünlükten yoksundur ve ekonomik yapının tümünü etkileyen bir konuma ulaşamamaktadır. Diğer yandan oligarşik ittifak içinde yer alan prekapitalist sınıfların durumu da, bu bütünlüğü bozan ve bir kriz anında toptan bir felç durumunun yaşanmasını engelleyen önemli faktörlerden biridir.

Bu nedenle yarı-sömürge, yeni-sömürge ülkelerde devrimci durum uzun süre olgunlaşmamış anlamda varlığını korur. Olgunlaşması ancak devrimcilerin iradi müdahalesiyle mümkündür ve uzun süreli bir savaş içerisinde, adım adım iktidarın ele geçirilmesi doğrultusunda bir stratejinin hayata geçirilmesiyle olanaklıdır.

Milli krizin olgunluk derecesi, her ne kadar II. Bunalım Dönemi'nin sömürge, yarı-sömürge ülkeleriyle, III. Bunalım Dönemi'nin yeni-sömürge ülkelerinde farklı düzeylerde olsa da, her ikisini de bir genelleme içinde değerlendirmek gerekir. Kendi değişkenliği içinde kavrandığında, II. Bunalım Dönemi sömürge ve yarı-sömürgeleriyle, III. Bunalım Dönemi yeni-sömürgele-rinde krizin derinliği bariz bir farklılık gösterdiği gibi, aynı kategorideki ülkelerde de çeşitli süreçlerde farklı derinlikler gösterebilir.

Bu ülkelerde milli krizin olgunlaşmasında, devrimci örgütün müdahalesinin temel rol oynayacağı açıktır. Bu müdahale zor temelinde olmak durumundadır.

Devrimci durumun varlığı, silahlı mücadelenin objektif şartını oluşturduğu gibi, düşmanın açık şiddete dayanan politikası böyle bir alternatif mücadele biçimi geliştirmeyi zorunlu kılmaktadır.

Devrimci Durumun Olgunlaşmasında İradi Müdahalenin Rolü Veya Devrim Dönemi Ve Proletaryanın Taktik Sorunları

Proletarya partisinin, nesnel koşullara bağlı kalmak koşuluyla hayata geçirdiği siyasal çizgi, sınıf mücadelesinin gelişimi ve doğru hedeflere yönelmesinde belirleyici öneme sahiptir; ve dolayısıyla bir toplumsal, siyasal sürecin gelişimi üzerinde etkide bulunur. Bu nedenle gerçek bir proletarya partisi, bir devrimci durum geliştiğinde kitlelerin kendiliğinden ayağa kalkmasını beklemez. Devrimci durumu derinleştirici doğrultuda müdahalede bulunur.

Her ne kadar devrimci durumun derinleştirilmesinde, keskinleşen sınıf çelişkilerinin sonucu olarak, kitlelerin kendiliğinden hareketinin yükselmesi, derinleşen ekonomik krizin egemen sınıflar arasında yarattığı çatlaklar rol oynuyorsa da, bu onu en olgun noktasına ulaştırmaz. Çünkü egemen sınıflar kitleleri şu veya bu şekilde kontrol altına alabilirler. Devrimci durumun bu anlamda olgunlaşması, proletarya partisinin sürece müdahalesine bağlıdır.

Gerçekleşen tüm devrimlere baktığımızda (Sovyet Devrimi de dahil), devrimci durumun ortaya çıkışı ve LENİN'in klasik tanımında görüldüğü şekliyle, olgunlaşması arasında, şu veya bu şekilde böyle bir müdahalenin varlığı ve zorunluluğu görünür. Bu müdahale, bizim gibi kendiliğinden kitle eylemlerinin cılız olduğu ülkelerde çok daha büyük önem taşır.

Bir devrimci durumun varlığında, proletarya partisinin sürece müdahalesi nasıl biçimlenecektir?

Kuşkusuz bu her ülkenin, hatta aynı ülkede yaşanan değişik devrim süreçlerinin kendine özgü karakterine göre çok çeşitli biçimler kazanabilir. Ama en genelde LENİN'in de belirttiği gibi, devrimci bir durumun var olup olmamasına göre, proletarya partisinin müdahale biçimleri ve taktikleri birbirinden çok kalın çizgilerle ayrılır.

Bir devrimci durum belirir belirmez proletarya hemen silaha başvurur diye bir kural yoktur. Bu, soruna kaba bir yaklaşım olur. Ancak devrimci durumun sürdüğü koşullarda, şu veya bu noktada silah mutlaka gündeme gelecektir. Ne olursa olsun, bütün durumlarda iktidara giden yol reformdan değil, devrimden geçer.

LENİN'in de belirttiği gibi devrimci durum ortaya çıktığında Marksisti bir küçük- burjuvadan ayıran, ''olgunlaşan devrimin zorunluluğunu bilinçsiz yığınlara öğretmesini, devrimin kaçınılmaz gidişini kanıtlamasını, halk için yararını açıklamasını, proletarya ve bütün emekçi sınıfları devrime hazırlamasını bilmek''tir. (Proletarya Devrimi ve Dönek Kautsky) İşte devrimci durumu derinleştirici taktikler bu perspektifle ele alınır.

Bu sürecin şurasında veya burasında silah, temel araç olarak, zorunluluktan veya bir başka nedenden dolayı gündeme gelebileceği gibi, silaha başvurmak, devrimci durum ayaklanma için gerekli olgunluk düzeyine ulaşıncaya kadar gündeme gelmeyebilir de. Bunu belirleyen devrimci durumun olgunluk derecesi, sınıfların tavırları, kitlesel, siyasal, ulusal özellikler vb. gibi çok çeşitli etkenlerin bütünlüğüdür. Yani iktidarın ele geçirilmesi uğruna zorun örgütlenmesi, devrimci durum olsa da her ülkenin ve her devrimci sürecin kendine özgü koşullarına göre değişik biçimler alır.

En basitinden; bir toplumsal, siyasal sürecin gelişimi üzerinde, sadece proletarya ve onun temsilcisinin davranış şekli etkide bulunmamaktadır. Onun kadar egemen sınıfların da bunda payı vardır. Genelde süreç tüm toplumsal sınıfların tavrına karşı duyarlıdır. Sınıflar arası dengenin bozulduğu, istikrarsızlığın hakim olduğu devrimci durum sürecinde, egemen sınıflar da kendi lehlerine yeni dengelerin kurulması doğrultusunda eylemde bulunurlar. Şiddete ilk başvuran ise genellikle egemen sınıflar olur. Kuşkusuz şiddet gündeme geldiğinde, Marksist-Leninistler, proletaryayı sakinleştirme gibi bir onursuzluğu ve ihaneti lanetleyerek, buna kitlelerin şiddetiyle karşılık verirler. Zora, zorla karşı koymak sınıf mücadelesinin en evrensel yasasıdır. Ya boyun eğiş, ya devrimci şiddet; bunun başka yolu yoktur!

Ama bu yetmez; devrimci durumun varlığı veya yokluğu, Marksist taktiğin ilk gereği ve nesnel ölçütü olmasına karşın, tek başına yeterli değildir. Silahlı mücadelenin objektif şartlarının varolduğu koşullarda bile çeşitli aşamalarda nasıl bir mücadele hattının izleneceği, temel ve tali alınan mücadele biçimlerinin veya bunların iç bağlantılarının kendine özgü biçimlenişlerinin nasıl şekilleneceği, etraflı bir incelemeyi gerektirir. Örneğin bizim gibi ülkelerde kitlelerin ruh halinde ifadesini bulan suni dengeyi dikkate almadan, tespit edilecek mücadele biçimi, hayatın gerçekleri karşısında iflas etmek durumundadır.

Soruna bu açıdan yaklaştığımızda, Rusya'da üç devrim deneyinde bile, devrimci durumun ayaklanma için gerekli olgunluk düzeyine ulaşması sürecinde, Bolşeviklerin farklı taktik ve mücadele biçimleri uyguladığı görülür. Her ikisi de toplu ayaklanma stratejisinin uygulaması olan, 1905 Burjuva Demokratik Devrimi ile 1917 Ekim Sosyalist Devrimi'nde mücadele biçimlerindeki bariz farklılık, bunun en çarpıcı örneğidir.

1905 devriminde, Ocak ayından Aralık'a kadar süren bu hazırlık evresi gerilla eylemleri, barikat savaşları vb. şeklinde süren silahlı çatışmalar içinde gelişmiştir. Çünkü devrimci durum ve subjektif şartlar ayaklanma için yeterli olgunluk düzeyine ulaşmadan Çarlık süngüyü gündeme getirmiş ve proletaryada koşullara uygun taktik ve yöntemlerle, zora karşı zor esasında bir mücadele içinde sürece müdahale etmiş ve ayaklanma için gerekli hazırlıkları tamamlamış ve şartları olgunlaştırmıştır.

1917 Ekim Sosyalist Devrimi'nde ise, Şubat Devrimi ile dünyanın en demokratik ülkesi olan Rusya'da, silahlı müdahale, iktidarın ele geçiriliş anında, devrimci durumun en olgun olduğu anda gündeme gelmiştir. Sovyetler için de yoğun bir ajitasyon propaganda ve 'barışçıl' mücadele yöntemleri ile devrimin kaçınılmaz gidişi yığınlara kavratılmış, devrimci durum tam anlamıyla olgunlaştırılmış, iktidarın alınması tek bir vuruş, tek bir darbe sorunu haline gelmiştir. LENİN'in '6 Kasım erken, 8 Kasım geç olur' deyişi, işte tam da bu şartlar için geçerlidir. Burjuvazi zoru daha önce gündeme getirmediği sürece, toplu ayaklanma stratejisinin geçerli olduğu ülkelerde, proletaryanın böyle bir gelişmeyi her zaman tercih edeceği açıktır.

Bizim gibi, çarpık kapitalist yapı, sürekli olgunlaşmamış, milli kriz, kitlelerin kendine özgü ruh hali, bilinç çarpıklığı, işçi sınıfının güçsüzlüğü vb. türden özellikleriyle çok farklı koşulları olan ve egemen sınıfların sürekli olarak zoru gündemde tuttuğu ülkelerde; bu gelişimin tamamen farklı olacağı açıktır. En azından zora zorla karşı koymak sınıf mücadelesinin en evrensel kuralı olduğuna göre, devrimci krizin derinleştirilmesi doğrultusundaki iradi müdahale bu temelde yapılmak durumundadır.

Bu görevin karşısına kitlelerin durumunu engel olarak dikmek, Marksist-Leninist olmayan bir tutumdur. Ve dolayısıyla o nesnel koşulların kurbanı olmak demektir.

Küçük-burjuva sapma akımların çıkmazı da buradadır. Bu çıkmaz onları, teorik tespitlerinin hayat içinde iflas etmesi ve giderek kitlelerden tecrit olmaları karşısında, kendi tespitlerinin aksine hareket etmek ve yer yer şiddete başvurmak zorunda bıraktırmıştır.

Yine ülkemizde, Çarlık Rusyası'ndaki gibi devrimci durum şartlarında silahlı mücadele dışında uzun bir hazırlık evresi yaşanması mümkün değildir. Ülkenin emperyalizmin işgali altında olması ve devletin faşist niteliği, beraberinde şiddeti getirmektedir. Çeşitli dönemlerde biri ya da diğeri ön plana çıkan sivil faşist terör, siyasi polis, MİT, kontr-gerilla, askeri cunta, faşist kurumlaşma vb. aracılığıyla uygulanan karşı-devrimci şiddetin karşısına, kitlelerin şiddetini çıkarmamak buna uygun bir mücadele çizgisi izlememek, sınıflar mücadelesinin en temel görevlerinden kaçmak demektir. Bu nedenle emperyalizme bağımlı, geri bıraktırılmış ülkelerde silahlı mücadeleyi teorik olarak savunmak hiçbir anlam ifade etmemektedir. Silahlı mücadeleyi geleceğin sorunu olarak görmek, tıpkı STRUVE, AKSELROD ve KAUTSKY'ler gibi özünde devrimi reddetmek, şiddete dayalı devrim yerine reformizmi geçirmektir.

Düşmanın zora başvurduğu bir yerde, karşı zoru örgütlemek kaçınılmaz bir görevdir. Daha başlangıçta halka, düşmanın şiddetine karşı, kendi şiddetini hayata geçirecek bir araç vermek zorunludur. Bunun gereğini yerine getirmeyip oportünistçe kaçışı tercih etme, devrime ihanettir. Bu durumda ''kazanır mıyız, kaybeder miyiz?'' sorusu önemini kaybeder. Halkın kazanacağına inanmak ve bunun için karşı-devrimci şiddete karşı, devrimci şiddeti çıkartıp mücadele etmek gerekir.

Kuşkusuz silahlı savaş, politik iktidarı hedefler. Ancak bu kısa vadede gerçekleşecek bir şey değildir. Kitleleri tek bir irade altında toplama, bir hedefe yöneltme, bilinçlendirme ve devrimci durumu olgunlaştırma görevini silahlı savaşla bütünleştirerek adım adım kazanmayı bilmek gerekir.

Önderliğin, amaçtaki kararlılık ile, değişen somut koşullara göre politikadaki esnekliği diyalektik olarak birleştirme yetisi; tedrici değişiklikleri daha yüksek sıçramalara dönüştürerek uzun bir süreçte toplumu devrime götürür.

M. ÇAYAN'ın ''şu anda iktidar mücadelesi veren partimiz, asla ülke çapında iktidarı alma aşamasında olduğunu iddia etmemektedir. Yalnızca bu aşamaya gelmek için gerilla savaşının şart olduğunu savunmakta ve bu amaçla dövüşmektedir'' deyişi, bu gerçeğin bir başka şekilde ifade edilişidir.

Gerçekleşen bütün yarı-sömürge, yeni-sömürge ülke devrimlerinde, toplumsal devrim sürecinin gelişim karakteri genel hatlarıyla budur. Henüz devrimini gerçekleştirmemiş olanlarda da farklı olmayacaktır. Kuşkusuz, bu en genel çerçevede böyledir. Yoksa gerek devrimci sürecin gelişiminde, gerekse de silahlı savaşın biçimlenişinde, ülkeler arasında kendine özgü önemli farklılıklar da olacaktır. Bu, konumuz dışındadır.

Söylediklerimizi formüle edersek;

- Marksist-Leninist evrim-devrim dönemi, bir ülkede politik iktidarı devrimci yoldan ele geçirmenin şartlarının varlığı ya da yokluğu ile karakterize edilir. Çünkü kapitalizm şartlarında kitlelerin çoğunluğunun bilinç düzeyi, sosyalist bilinç düzeyine ulaşamayacağı gibi; ezilenler, içinde yaşadıkları şartlardan az çok hoşnut oldukları ve egemen sınıflar da karşılıklı tavizler, reformlar vb. yollarla ''barışçıl'' bir ortamı koruduğu sürece, yığınları devrimci bir eyleme katma olanağı yoktur. Bu şartları değiştirecek bir krize ihtiyaç vardır.

- Bu devrimci durumdur. Bu nedenle evrim-devrim tartışması özünde devrimci durumun varlığı-yokluğu tartışmasıdır.

- Devrimci durum kitle hareketleriyle özdeşleştirilemez. Devrimci durum, kitlelerde memnuniyetsizliğe, egemen sınıflarda yönetememe ve siyasi bunalıma neden olan sosyal, siyasal, ekonomik krizle karakterize olur. Böyle bir durumun varlığında, evrim dönemine özgü ''barısçı'' istikrar, sınıflar arasında nispeten kararlı denge, yasallık vb. yerini devrim dönemine özgü keskin çatışmalara, istikrarsızlığa bırakır. Sınıflar arasındaki denge bozulur, yasallığın yerini yasadışılık, açık şiddet alır.

- Kapitalizmin iç dinamiği ile geliştiği ülkelerde devrimci durum, dönemsel olarak ortaya çıkar ve kısa sürede olgunlaşarak toplumsal altüst oluşlara yol açar. Ya doğru bir müdahale ile kısa sürede devrim gerçekleşir, ya da burjuvazi krizi atlatma koşullarına sahip olduğundan toplum yeniden uzun bir evrim dönemine girer. Bu nedenle toplumsal sürecin birini diğeri takip eder. Evrim-devrim dönemleri birbirinden kesin ve kalın hatlarla ayrılır.

- Yarı-sömürge, yeni-sömürge ülkelerde, devrimci durum sürekli vardır. Egemen sınıflar bunu atlatacak özelliklere sahip değildir. Bu nedenle toplumsal sürecin bütünü esas olarak devrim sürecine denk düşer. Ancak bu olgunlaşmamış bir devrimci durum olduğundan ve olgunlaşması uzun bir süreç sorunu olduğundan, evrim dönemini de kendi içinde taşır. Bu özgünlük, evrim-devrim dönemlerinin iç içeliğinde ifadesini bulmaktadır. Ve bu, emperyalizme bağımlılık ilişkisinin sonucudur. Başka deyişle, emperyalizm tarafından çarpıtılan toplumsal, siyasal gelişim sürecinin kendine özgü niteliği, evrim ve devrim süreçlerinin iç içeliğinde karşılığını bulmaktadır.

B- SUNİ DENGE NEDİR?

Her şeyden önce suni dengenin nesnel bir olgu olduğunu vurgulamak gerekir. Suni denge emperyalizmin III. Bunalım Dönemi'nde yeni-sömürge ülkelerde, sürekli milli krizin varlığı koşullarında, halk kitlelerinin içinde bulunduğu pasif tutumun, bu dönemde proletaryanın teori ve taktiğini belirleyen önderler tarafından ifade ediliş tarzıdır.

Görüldüğü gibi burada bir paradoks vardır. Hem sürekli milli krizden söz edilmektedir, hem de kitlelerin pasif tutumundan. Ancak bu anlaşılmaz bir durum değildir. Toplumun diyalektiği bu tür karmaşık ama anlaşılır olgularla doludur. Zaten suni denge bu çelişkili birliğin kendisidir. Bu paradoksu Mahir ÇAYAN ''oligarşi ile halkın memnuniyetsizliği ve tepkileri arasındaki suni denge'' olarak ifade etmektedir. Yani halk mevcut yönetimden ve düzenden memnun değildir. Bu düzenin şöyle ya da böyle değişmesini istemektedir. Ancak bu memnuniyetsizliğini eyleme dökmemekte, daha doğrusu memnuniyetsizliğine denk düşen eylemlerle tepkisini dile getirmemektedir. Suni denge olarak ifade edilen nesnel durum budur.

Suni dengeden söz eden Marksist-Leninist önderler, hiçbir zaman bu olguyu sınıf mücadelesinin varlığı yokluğu veya kitle hareketlerinin varlığı yokluğu ikilemi ile ele almamışlardır. M. ÇAYAN'ın ''kitlelerin düzene karşı memnuniyetsizliği ve kıpırdanmalarının eyleme dönüşmesi için, önce inandırıcı olmalıyız'' deyişinde olduğu gibi, buna onlarca örnek göstermek mümkündür. Demek ki halkta ''düzene karşı kıpırdanmalar'' olmasına rağmen bir suni denge olgusundan sözedilmektedir. Aksinin düşünülmesi de mümkün değildir. Milli krizin varlığı koşullarında halk, memnuniyetsizliğini şu veya bu biçimde dile getirir ve mevcut siyasal yapı üzerinde etkide bulunur. Ancak gerçekte bu kıpırdanışlar halkın içinde bulunduğu memnuniyetsizliğe ve yeni-sömürge ülkelerde yaşanan milli krize denk düşen düzeyde değildir. Yani gerçekte olması gereken düzeyde değildir ve devlete karşı yönelmemektedir. Suni denge anlamını burada bulur.

Kitlelerin memnuniyetsizliği ile kendiliğinden eylemlilikleri arasında ayniyet arayan bazı mekanik dogmatik kafa yapıları; kuşkusuz sorunun bu şekilde konulmasına itiraz edebilirler; ama bunlar, 12 Eylül'den sonra artan memnuniyetsizlik ile, kitle mücadelesi arasındaki uçurumun da izahını bulmak zorunda kalacaklardır. Görünen tepkilerin ardında, çok daha boyutlu, potansiyel anlamda bir memnuniyetsizlik sözkonusudur. Yeni-sömürge ülkelere özgü devrim stratejisi, bu potansiyelin açığa çıkarılmasıyla doğrudan ilintilidir. Ve onun araç ve yöntemlerini içermektedir.

Bu nedenle yeni-sömürge ülkelerde görülen ve zaman zaman yükselen kitle hareketleri, suni denge ile çelişkili bir olay değildir. Kaldı ki suni dengenin güçlenmesi veya zayıflaması, esas olarak silahlı mücadeleye bağlı olmakla beraber, bir bütün olarak sınıf mücadelesinin gelişimi ile orantılıdır. Ve bu formülasyon, sorunun genel konuluşudur. Soyutlamaların daima somut hayatın bazı yönlerini eksik bırakacağı ve esas olanı, genel olanın içereceği unutulmamalıdır. Somut pratikte öyle istisnai durumlar olabilir ki, yeni-sömürge bir ülkede kitle hareketleri kendiliğinden de boyutlanabilir. Sınıf mücadelesinin gelişimi ve güçler dengesinin değişmesi, bu tür durumları ortaya çıkarabilir. Örneğin; ülkemizde, 12 Eylül öncesi anti-faşist mücadelenin niteliği gereği, belirli oranda kitleleri etkilemesi, sonuçta kitlelerin de taraf olmasını, şu ya da bu oranda -zorunlu savunma temelinde de olsa- mücadeleye katılmasını beraberinde getirdi. Bu durum kitlelerin ekonomik-demokratik talepli mücadelesinin yükselmesinde önemli rol oynamış, yer yer devlet güçleriyle karşı karşıya gelen kitleler, kısmen de olsa bunlara karşı tavır alabilmiştir. Ve o dönem devrimci şiddet eylemleri, kitle hareketleri, oligarşi içi çelişkiler vb. birçok nedene bağlı olarak, devletin belirli bir oranda dejenere olduğu, yıprandığı gözlenen bir olgu olmuştur.

Bu, suni dengenin zayıflamasıdır. O dönemin koşulları gereği kitleler her geçen gün giderek daha fazla bir biçimde ve sayıda devrimciler yanında yer alıyor, olayların içine giriyorlardı. İşte silahlı mücadelenin belirleyiciliğinde çok yönlü etkenler sonucu, sınıf mücadelesinin ivme kazanması, aynı zamanda suni dengeyi de zayıflatıyordu. Nitekim tarihsel ve siyasal olarak çeşitli farlılıklar gösterse de Şili, Pakistan, Haiti vb. ülkelerde, suni dengeyi daha ileri boyutlarda zayıflatan hareketler sözkonusudur.

Çok açık ve net olarak görülüyor ki, 12 Eylül ile birlikte kitleler derin bir suskunluğun içine girmiştir. 8 yıldır bu suskunluk neden sürmektedir? Herhalde bu durum kitlelerin memnuniyetiyle izah edilemez! O halde artan memnuniyetsizlik ile suskunluk arasındaki çelişki, nasıl izah edilecektir? Kitlelerin sesini yükseltmesine veya en azından tepki denilebilecek eylemlere girmesine engel olan nedir? Bu sorulara sadece ''baskı ve sindirme politikası'' diyerek cevap verenler olacaktır elbette. Ama bu cevap, eğer kitleler haklarının gaspına eylemli tepki göstermiş olsaydı, baskıyla bunun sindirilmesi gibi bir gelişim olsaydı yeterli olabilirdi. Oysa kitleler daha baştan olaya sessiz kalmışlardır. Baskı ve sindirme politikasının varlığı bunu izah etmekte yetersizdir.

Suni dengenin maddi temeli, III. Bunalım Dönemi'nde sömürü ve istismar metotlarında emperyalizmin yaptığı değişikliklerdir.

Bu konuda Mahir ÇAYAN şunları söylüyor:

Mahir ÇAYAN'dan aktardığımız bu ifadeler sorunun özünü tüm yönleriyle ortaya koymaktadır. Suni denge, bir bütün olarak yeni-sömürge ülkelerin sosyal, siyasal ve ekonomik özelliklerinin genel bir tablosunu çizen bu sözlerde belirtilen olguların yarattığı bir sonuçtur. Ve dolayısıyla III. Bunalım Dönemi'nde yeni-sömürge ülkelere özgü bir özelliktir.

Burada suni dengenin nedenleri olarak belirtilen sosyal, siyasal ve ekonomik olguların, hiçbirinin diğerinden kopartılarak ele alınmaması, suni dengenin, bunların bütün olarak yarattığı bir unsur olduğunun kavranması önem kazanmaktadır. Bu birbirleriyle iç içe geçmiş sosyal, siyasal ve ekonomik olguları tek tek açarsak:

1-) Emperyalizmin açık işgalinin gizli işgale dönüşmesi ve bunun sonucu

olarak halk kitlelerinin milliyetçi tepkilerinin, ''gavura'' allerjisinin nötralize olması.

2-) Yukarıdan aşağıya çarpık anlamda da olsa kapitalizmin geliştirilmesi, feodalizmin çözülmesi ve pazarın genişlemesi sonucu ortaya çıkan nispi refah olgusunun, görünüşte çelişkileri yumuşatıcı etkisi. (Bu nispi refah görünüştedir.)

3-) Kapitalist gelişmenin sonucu olarak güçlü merkezi devlet otoritesinin ortaya çıkması ve ülkenin en ücra köşelerine kadar denetim kurması.

4-) Emperyalizm ve oligarşinin güçlü ideolojik hegemonya araçlarına sahip olması ve bunların halk kitlelerinin düşüncelerini köreltici etkisi ile, emperyalizmin pasifikasyon yöntemlerinin uygulanmasında kazandığı tecrübe birikimi.

Bunların hepsi de, yeni-sömürge ülkelerde emperyalizme bağımlı çarpık kapitalist gelişmenin bir ürünü ve zorunlu sonucu olan olgulardır. III.bunalım dönemi öncesinin sömürge ülkelerinde görülmemektedir.

II. Bunalım Dönemi'nde yarı-sömürge ve sömürge ülkelerde, kitleler bir yandan emperyalizmin ülkede fiili varlığı, diğer yandan sömürü, baskı ve zulmün çok acımasız olması, merkezi devletin güçsüzlüğü gibi faktörler sonucu, düzene karşı olan tepkilerini çok açık biçimde gösterebiliyorlardı. Bu da özellikle kırsal kesimlerde kendiliğinden bölgesel halk ayaklanmalarına yol açıyordu. Halk kitleleri yabancıya duyulan allerji ile, emperyalizme ve feodal sömürüye karşı kendiliğinden de olsa silahlı tavır alıyorlardı. III. Bunalım Dönemi'nde emperyalizmin gizli işgal esprisine uygun olarak, halk kitlelerinin karşısına emperyalist ordular yerine, sözde ulusal, bağımsız ordu ve devlet kurumlarının çıkması kitlelerde, orduyu kendi ulusal ordusu görme yanılgısına neden olmuştur. Aynı işlevi görmesine rağmen, kitleler emperyalizmin fiili işgali koşullarında aldığı tavırları, gizli işgali gerçekleştiren ordu ve devlet kurumlarına karşı alamamaktadır. Böylece kitlelerin ''gavura''karşı allerjileri nötralize olmakta, anti-emperyalist tavrı daha pasif düzeyde kalmaktadır.

Bu dönemde, merkezi devlet aygıtının güçlenmesi, ordunun iç savaş örgütlenmesine uygun olarak geliştirilmesi, gelişen kapitalist altyapı nedeniyle oligarşinin ülkenin her tarafını denetim altına alması, ve II. Bunalım Dönemi'ne nazaran olağanüstü gelişen propaganda araçlarıyla, resmi ideolojiyi en geniş kitlelere yayma ve şartlandırma olanaklarına sahip olması; örgütsüz ve idealist düşüncenin etkisinden kurtulamayan kitlelerin gözünde; oligarşik devlet cihazının ''dev gibi güçlü'' ve yenilmez olarak görülmesine neden olmuştur. Düzenden nefret eden, şu veya bu şekilde değişmesi gerektiğine inanan halk, bunu mümkün görmemekte, dev gibi güçlü gördüğü devleti yıkabileceğine, düzen değişikliği sağlayabileceğine inanmamakta, devlete karşı gelme yerine kaderciliği (böyle gelmiş böyle gider) seçmekte, düzenin müsaade ettiği sınırlar dışına çıkmamakta ve düzen alternatiflerine umut bağlamaktadır. Devletin en küçük demokratik kıpırdanışları bile baskı ve zorla ezmesi, kitlelere gücünü her durumda hissettirmesi ve demagojik propagandası da bu durumu pekiştirmektedir. Bırakalım halkı, halkın öncülüğüne soyunan ve barışçıl çalışma tarzını temel alan kimi sol akımların gelişim çizgisi dikkate alınırsa, devletin bu güçlülük imajının kitlelerde nasıl bir psikolojiye neden olduğunu, daha iyi kavrarız.

Hangisini ele alırsak alalım, başlangıçta ne kadar keskin ihtilal naraları atılmış olursa olsun, bunların gelişim çizgisi kabaca şudur: Oligarşinin ağır baskı koşullarında evrim dönemi çalışma tarzını hayata geçirmek ve gelişme imkanı bulamamak, giderek başlangıçtaki ihtilalciliği (teoride ne derlerse desinler) terk ederek pasifizme kaymak ve reformist alternatiflerin kanatları altına sığınarak, herhangi bir burjuva fraksiyonunun kuyruğuna takılmak... Bu nedenle bizim gibi ülkelerde barışçıl çalışma tarzının temel alınması, suni dengeyi zayıflatmak şöyle dursun, daha da pekiştirir. Devletin karşı gelinmezliği, yenilmezliği yanılgısı içinde olan bir halkın; devletin gücü ve saldırıları karşısında sinen, düzen sınırları dışına çıkma cesareti gösteremeyen ''öncü''sünü gördükçe, yenilmezlik, karşı konulmazlık imajının daha da pekişmesinden doğal bir şey olamaz.

Ayrıca bu dönemde çarpık da olsa kapitalist üretim ilişkilerinin ülkeye girmesi, tüketime yönelik hafif ve orta sanayinin geliştirilmesi, eski ağır feodal sömürü ve ilişkilerin yerini, kapitalist ilişkilerin alması ve pazarın genişlemesine paralel olarak; ülkede nispi bir refah oluşmuş, bu da çelişkileri görünüşte yumuşatmıştır. Hafif ve orta sanayinin çevresinde ise, yaygın bir küçük üretim ağı oluşmuştur. Böylece adeta küçük-burjuvalar ülkesi haline gelen yeni-sömürgelerde, bu yaygın küçük-burjuva tabakalar, hem oligarşinin üzerinde durduğu toplumsal tabanı genişletir, hem de pasifizmin maddi dayanaklarını oluşturur.

Bu gelişimin yukarıdan aşağıya gerçekleşmesi, halk kitlelerinde, devletin bahşettiği bir nimet görünümü yaratmış, proletaryanın ve halk kitlelerinin mücadelesi ile iç içe bir kapitalist gelişme olmamıştır.

Kaderci, pasif, edilgen bir kitlenin yaratılmasında; devletin propaganda aygıt ve kurumları dışında, oligarşinin yaygın ve güçlü kitle iletişim araçlarına sahip olması, feodal dönemdeki ilkel yöntemlerle çalışan dini kurumların yerini, binlerce kat daha etkili kurum ve araçların alması ve bunların, kitlelerin bilincini dumura uğratması, düzenin çıkarları doğrultusunda şartlandırıcı etkisi ve ayrıca yabancılaşma, yozluk, dejenerasyon, ahlaki çöküntünün de hesaba katılması gerekir.

Bunlar bütün yeni-sömürge ülkelerde suni denge olgusunu yaratan faktörlerdir. Ve bu faktörlerin tümünün yarattığı bir suni denge, her yeni-sömürge ülkede şu veya bu oranda vardır. Ancak suni denge olgusunu irdelerken, her ülkede bunların nasıl somutlandığı ve suni denge üzerinde etken olan tarihsel, sosyal, ekonomik ve kültürel olgular da ayrı ayrı hesaba katılmalıdır. Eğer her ülke için somut şekilleniş hesaba katılmaz ve düz bir mantıkla hareket edilirse, önemli hatalara düşmek kaçınılmaz olur. Örneğin Latin Amerika ülkelerini ele aldığımızda, bu ülkelerin birçok farklı özellikleriyle karşılaşırız. Özellikle bazı ülkelerde oligarşinin aile yapıları biçiminde oluşması, diğer burjuva katmanların dışlanması, sömürünün daha ilkel, baskının daha yoğun olması, ordunun tümüyle ve açıkça sınıfsal bir zeminde siyasal bir parti gibi hareket etmesi, ordu üst tabakalarının sömürüye daha fazla ortak olması, güçlü merkezi devletlerin III. Bunalım Dönemi'nde henüz yeni oluşturulması, halkın tarihsel olarak isyancı geleneğinin olması, kapitalizmin gelişme seviyesi vb. gibi birçok faktör, suni dengenin zayıf oluşunun doğrudan etkenleridir. Hatta Latin Amerika ülkelerinin çoğunda kabaca var olan bu özellikler, somut olarak tek tek ülkeler bazına indirgediğimizde, çok daha çeşitlenecek ve suni denge de farklılıklar gösterecektir.

Burada suni dengeyi oluşturan etkenlerden biri olan nispi refah olgusunu daha etraflı olarak anlatmayı gerekli görüyoruz. Çünkü bu olgu yeterince kavranamadığı sürece suni denge de anlaşılamayacaktır. Ayrıca THKP-C ve DEVRİMCİ SOL'un düşüncelerine yönelik çarpıtma ve demagojilerin odak noktalarından biri olması nedeniyle bu konu üzerinde geniş olarak durmak istiyoruz.

Nispi Refah Görünüşte Bir Olgudur

Suni dengenin dışında, ondan bağımsız bir nispi refah olgusu düşünmek mümkün değildir. Nispi refah, suni dengenin nedenlerinden biridir. Bu anlamda suni denge ile birlikte ele alınıp kavrandığında bir anlam ifade eder. Keza bir siyasi hareket için, sosyal veya iktisadi olgular kitlelerin ruh halinde, bilinç çarpıklığında oynadığı rolle orantılı olarak önem kazanırlar. Amaçsızca, toplumda var olan her şeyi açıklama kaygısıyla hareket etmek, Marksist-Leninistlerin değil, kitlelerin bilinç çarpıklığını gidermek, siyasi gerçekleri açıklamak ve kitlelerle birlikte devrim yapmak diye bir derdi olmayan aydın entellektüellerin veya toplum bilimleri ile uğraşan akademisyenlerin işi olabilir. Bu nedenle sadece ekonomik bir olgu olmanın ötesinde, öznel bir boyutu da olan nispi refah olgusunu ele alırken, birçok ekonomik veri ve istatistikler sıralamak mümkündür, ancak biz, böylesi ayrıntılarla uğraşmayacağız. Esas olarak ekonomik açıdan, yani nesnel boyutuyla sorunun genel çerçevesini çizmekle yetinip, bunun kitlelerde yarattığı psikolojiye ve bilinç çarpıklığına, suni dengenin bütünlüğü içinde değineceğiz.

Ayrıca daha baştan şunu da belirtelim ki, burada özel olarak ele aldığımız nispi refah ve suni denge ilişkisini, daha önce suni dengeyi anlatırken sıraladığımız diğer sosyal, siyasal ve ekonomik koşullardan soyutladığımız gibi bir yanılgıya düşülmemelidir. Burada anlattığımız her şey, onlarla bir bütünlük içerisinde düşünülmeli ve öyle değerlendirilmelidir.

Nedir nispi refah? Bolluk, varlık, rahat içinde yaşama anlamına gelen gerçek bir refah mıdır, yani yoksullukla çelişen bir durum mudur, yoksa başka bir şey mi?

Önceki bölümde aktardığımız alıntıda görüldüğü gibi Mahir ÇAYAN sorunu şöyle koymaktadır:

Nispi refah ve suni denge ilişkisinin de ortaya konulduğu bu sözlerde, nispi refahı belirleyen başlıca iki nokta vurgulanmaktadır:

1-) Pazarın genişlemesi ve toplumsal üretimin artması.

2-) Eski sömürgecilik dönemi ile yeni dönemdeki koşulların kıyaslanması.

İşte bu iki nokta nispi refah kavramının muhtevasını oluşturmaktadır. Bunlardan soyut, tek başına kavram olarak refahın ele alınıp tartışılması, havanda su dövmeye benzer. Zaten adı üstünde nispi bir refahtan, yani görece bir refahtan söz edilmektedir. Nispinin anlamı, hem bir kıyaslamayı hem de bir bağımlılığı, koşullanmışlığı içerir. O halde nispi refah deyince, daha baştan neye göre, neyin tarafından koşullanmış bir refahtan söz edildiğine bakmayı zorunlu kılmakta, kavram bunlarla birlikte, yani teorik açılımı içerisinde gerçek muhtevasını bulmaktadır. Açıktır ki, buradaki koşullayan, toplumun ekonomik şekillenişinin kendisidir. Bu da ülkemiz özgülünde çarpık kapitalizmdir. Nispi refah bunlardan soyut olarak ele alındığında hiçbir anlam ifade etmez.

Kapitalizmin kitlelere sunduğu ''refah''ın özünde görece bir refah olduğu, gerçek anlamda refahın ancak sosyalist ülkelerde sözkonusu olduğu genellemesinden hareketle; bu kavramın bizim gibi ülkelerde kazandığı muhteva ile, kapitalist ülkelerde kazandığı muhtevayı özdeşleştirme hatasına düşülmemelidir.

Kapitalist ülkelerde refah, esas olarak sömürge ülkelerden elde edilen kârların bir kısmının kitlelere verilmesi suretiyle sağlanmaktadır. Bu ülkelerde kapitalist ekonominin gösterdiği istikrarsızlık nedeniyle çeşitli dönemlerde azalıp çoğalsa da, bir yandan kapitalizmin köklü bir geçmişi ve güçlülüğü, diğer yandan sermaye ihracı sonucu elde edilen kârların bir bölümünün, işçi sınıfına verilmesi olanağının bulunması sonucu, kapitalizm, kitlelere belirli oranda rahat bir yaşam seviyesi sunabilmektedir. Böyle bir yaşam seviyesinin elde edilmesinde işçi sınıfının mücadelesinin etkisi de unutulmamalıdır.

Yani bu ülkelerde ''refah'' kitlelerin yaşam şartlarını zorlamayan, ortalama rahat bir yaşam standardı sunulmasıyla somutlaşır. Kişi başına düşen ortalama gelir, bizim gibi ülkelerle kıyaslanmayacak düzeyde olduğu gibi, toplumsal gelirin dağılımı da sömürge ülkeler gibi sınıflar arasında derin uçurumlar yaratacak, ve çatışmalara yol açacak kadar dengesiz değildir. örneğin işsizlik bile kitlelerin yaşam şartlarını zorlayıcı bir unsur olmaktan çıkartılmıştır. Bir insan işsiz kaldığında ''işsizlik fonu'', ''yardımlaşma fonu'' gibi olanaklardan yararlanarak yaşamını devam ettirebilmektedir. Bu refah da görece bir refah olmasına rağmen, bir karışıklığa yol açmamak için, biz buna ''burjuva refah'' diyeceğiz. Ülkemiz ve sömürge ülkeler içinse ''nispi refah'' kavramını kullanacağız.

Kapitalist ülkeler için sözünü ettiğimiz burjuva anlamda refah olgusu, bizim gibi ülkeler için geçerli değildir. Çünkü bizim gibi ülkelerde çarpık kapitalist gelişim ve emperyalizme bağımlılık nedeniyle, kapitalizm, kitlelere böyle bir yaşam standardı sunmanın her türlü koşulundan yoksundur.

Kavramın ele alınış biçimine ilişkin yaptığımız bu belirlemeden sonra, tekrar, ülkemizde ''neye göre ve neyin tarafından koşullanmış bir refah'' sorularına dönelim.

''Neye göre?'' sorusunun cevabı, feodalizmin egemen olduğu eski sömürgecilik dönemine göredir. Burada kıyaslamanın feodalizme göre yapılması, kitlelerin yaşamında, belirgin bir değişmeyi ortaya koymamıza olanak sağlamaktadır.

''Neyin tarafından koşullanmış?'' sorusunun cevabı ise, yeni-sömürgecilik ilişkileri içerisinde pazarın genişlemesini ve toplumsal üretimin artması tarafından koşullanmasıdır. Bir başka deyişle, yukarıdan aşağıya feodalizmin belli ölçülerde tasfiyesi, emperyalizme bağımlı tüketim ekonomisine yönelik hafif ve orta sanayinin kurulmasıyla karakterize olan, çarpık kapitalist oluşumdur. Mahir ÇAYAN'ın da birçok yerde nispi refahı hafif ve orta tüketim sanayiinin gelişmesi olgusuyla birlikte ele aldığını görürüz. Bu da kitlelerin yaşamındaki değişimin niteliğini ve seviyesini tayin etmektedir. Yeni-sömürge ülkelerde yukarıdan aşağıya çarpık kapitalizmin gelişmesi ve bununla orantılı olarak feodal ilişkilerin çözülmesi, kitleleri feodal sömürü biçiminin ve yaşam şartlarının dar sınırları dışına çıkarır ve onlara, kapitalist gelişimin zorunlu bazı olanaklarından, kendiliğinden yararlanma olanağı sağlar. Böylece kitleleri bir yandan pazar için üretimin tüketicileri durumuna getirirken, diğer yandan da onların yaşam tarzında değişiklikler yaratır.

Ülkemizde 1950'lerde sonra gelişen sürecin karakteri budur. Bu dönemden itibaren hızla gelişmeye başlayan çarpık kapitalizm, ulaşım, iletişim vb. gibi kendine özgü altyapısını oluştururken, tedrici olarak feodal ilişkilerin de çözülmesini beraberinde getirmiştir. Bir başka deyişle kapitalist pazarı genişletirken, proleterleşme, kentleşme, göç ve gecekondulaşma sürecini başlatmıştır. Bu yıllarda başlayan ve 1965'lerde büyük oranda yoğunlaşan, kırlardan kentlere nüfus akımının, ülkemizde halen önemli ölçüde sürdüğü bilinen bir gerçektir. Yine eskiden sanayi mamulleri ve emperyalist ülkelerden ithal edilen metaların pazarı, belirli merkezlerde sınırlı iken, ulaşımın geliştirilmesiyle giderek ülkenin her yerine rahatlıkla ulaştırılmaya başlanmış, böylece önemli ölçüde geliştirilen hafif ve orta sanayi mamulleri, tüketicinin ayağına götürülebilmiştir. Birçok tüketim maddesi lüks olmaktan çıkmış, daha geniş kitlelerce tüketilmeye başlanmıştır.

Feodalizm ile kapitalizm arasındaki bu mücadele, yeni-sömürge ülkelerde bugün bitmiş bir mücadele değildir. Çarpık kapitalizm lehine sürekli bir değişim ve mücadele sürmektedir. Çünkü emperyalizm güdümünde çarpık gelişen kapitalizm, gerek ekonomik, gerekse siyasal alanda, feodalizmi tamamen tasfiye edebilecek güçte değildir. Feodal ilişkilerin yerini şu veya bu oranda kapitalizmin alması, ülkenin geniş kesimlerinin şu veya bu oranda kapitalist pazara daha çok açılması hep devam eder. Başlangıçtaki hızlı çözülme ve gelişme (ülkemiz özgülünde 1950'ler, yani DP dönemi) ile geçmiş dönem arasındaki fark bu anlamda niceldir. 24 Ocak Kararları'yla burjuvazinin ağzından düşürmediği ve bir kısım solcuları dahi inandırdığı yapı değişikliğinin, bugün açıkça iflas etmiş olması boşuna değildir. 12 Mart'ta olduğu gibi, 12 Eylül'de de gündeme gelen toprak reformu girişimleri ve buna engel olan güçler dikkate alınırsa, tekelci burjuvazi veya kapitalizm lehine yapılmaya çalışılan bu düzenlemelere engel olan güçlerin, hangi güçler olduğu kolayca anlaşılacaktır. Ancak bütün bunlara karşın, gelişmenin yönü daima kapitalizm lehine olmuştur. Ve olmaya devam etmektedir. Bu nedenle ülkemizde kapitalist pazarın genişlemesi durmuş değildir. Anadolu, özellikle kırsal kesim, her gün kapitalist tüketim ekonomisine daha çok açılmaktadır. Örneğin Doğu Karadeniz bölgesinin kırsal kesimlerine elektrik Kürdistan'ın diğer birçok bölgelerine ise yol vb. altyapılar, 12 Eylül sonrası götürülmüştür. Yine uygulamaya konulmuş bulunan GAP, bu konuda yabana atılmayacak kadar önemli bir örnektir. Bütün bunların bir yönünü, kapitalizme yeni tüketim alanlarının açılması oluştururken, diğer yönünü de kitlelerin yaşam tarzında meydana gelen değişmeler oluşturmaktadır.

Bu gelişmeler kitlelerin yaşamında ne tür değişiklikler oluşturmakta, kapitalist gelişme onlara nasıl bir yaşam tarzı sunmaktadır?

Birincisi; feodal dönemde ülke nüfusunun hemen hemen tamamını oluşturan geniş köylü yığınları, mutlak surette toprağa bağımlı olmak zorundadır. Feodalizmin onlara sunduğu tek alternatif, toprakta çalışıp feodal ağaya kölece boyun eğmektir. Bu dar sınırlar dışında başka yaşam olanakları yoktur. Oysa kapitalizm işgücünü serbestleştirip, feodal ağaya karşı mutlak bağımlılık çemberini kırarken; proleterleştirdiği kitlelere görünürde birçok alternatif sunar.

İkincisi; pazar için üretim olan kapitalist üretim, kaçınılmaz olarak kitlelerin tüketimini gözetmek zorundadır. Varlığı ve yaşamı ona bağlıdır. Kapitalizm, feodal döneme ait olan ''bir dilim ekmek, gaz, tuz, hırka...'' gibi bir tüketim kapasitesi ve felsefesiyle yetinemez. Oysa feodal dönemde egemen sınıfların böyle bir derdi yoktur. Üretimi gerçekleştiren köylülere yaşayabileceği kadar ürün bırakması yeterlidir.

Üçüncü olarak; kapitalizmde üretici güçlerin daha ileri olması, kapitalist metaların ülkenin en ücra yerlerine kadar ulaşabilmesi, tüketimin daha geniş bir kitleye yayılmasına olanak sağlar. Ve kitleler kapitalist üretimin nimetlerinden yararlanma olanağı bulur.

Dördüncüsü; gerek pazarın, gerekse kapitalist sanayinin gelişmesi için gerekli altyapının inşası, kitlelere kendiliğinden bunlardan yararlanma olanağı sağlar. Örneğin, kapitalist metaların en önemlilerinden olan elektrikli ev eşyalarının tüketimi için özellikle o yöreye elektriğin girmesi şarttır. Ve bu durum açıktır ki, kitlelerin yaşamında kendiliğinden önemli bir değişiklik yaratır.

İşte bütün bunlar kitleler için yeni bir yaşam tarzının ifadesi olurken, geçim şartlarında da kısmi düzelmeler yaratır. Mahir ÇAYAN'ın, hafif ve orta sanayinin diğer yeni-sömürgelere göre, daha güçlü olduğunu belirttiği ülkemiz özgülünde, kitlelerin geçim şartlarındaki bu değişme, Che GUEVARA'nın ''en az normal sayılabilecek dönemlerde halkın geçim şartlarının başka durumlara nazaran pek o kadar çetin olmaması'' sözlerinde ifadesini bulur. Çarpık kapitalist gelişim ve sömürücü ilişkiler, kitlelerin geçim şartlarında zaten bundan öte bir değişiklik yaratamaz.

Kitlelerin geçim şartlarında görünüşteki düzelmeyi, somut olarak şöyle ifade edebiliriz: II. Bunalım Dönemi'nde yarı-sömürge, yarı-feodal ülkelerde yaşanan açlık, yoksulluk had safhadaydı; geniş emekçi kitleler açlıktan ölmemek için büyük çaba sarfediyorlardı. Buna karşın yeni-sömürge ülkelerde, kapitalist gelişim, kitlelerin yaşam tarzında görünüşte de olsa değişiklik yaratmış, onlara yeni umutlar sunmuştur. Örneğin, kitleler yine açtır, fakat artık ''radyosuz'' yapamazlar...

Kitlelerin yaşam tarzındaki ve geçim şartlarındaki bu değişim, nispi refahın nesnel yanını oluşturur. Ama bu, her şeyden önce yaşam tarzındaki değişim olarak algılanmalıdır. Tek başına geçim şartlarındaki ilerleme veya gerilemenin kriter alınması, bizi nispi refahı ücret-fiyat politikalarıyla izah etmeye, dönemsel bir olgu gibi algılamaya götürür ki, bu temelden sakat ve yanlış bir görüştür.

Demek ki nispi refah üretici güçlerin ve pazar ekonomisinin çarpık da olsa gelişmesinin, yani kapitalizmin tüketime yönelik hafif ve orta sanayi ile sömürge ülkelere girmesinin ve pazarın genişlemesinin zorunlu bir sonucu olan, halk kitlelerinin yaşam tarzındaki değişim ile karakterize olur.

Bu noktada nispi refahı kitlelerin geçim şartlarındaki ilerleme veya gerileme ile izah edenler soracaktır: Peki ama diyeceklerdir, bir an kabullensek de, geçim şartlarının gerilediği dönemlerde de mi kitlelerin düzene karşı çelişkilerinde görünürde bir yumuşamanın sürdüğünden söz edeceğiz? Bu nasıl olur? Kuşkusuz yoksullaşma ile nispi refahın ve bunun çelişkileri yumuşatıcı etkisinin bir ilgisi vardır. Ve burada çelişkilerin yumuşaması da mutlak değil görece bir durumdur. Ancak yoksullaşma ile nispi refahı özdeşleştirseydik, metropoller de dahil hiçbir yerde ''refah'' diye bir şeyden söz edemezdik. (Çünkü bu ülkelerde de kitlelerin yaşam düzeyi artma değil, sürekli düşme eğilimindedir.) Çünkü kapitalizmin, kitlelerde yoksullaşma yaratarak geliştiği bilinen bir gerçektir. Kitlelerin düzenle bütün ilişki ve çelişkilerini, sadece sefalet edebiyatı ile açıklayanlar, elbette buna akıl erdiremeyeceklerdir. Yine eğer toplumsal çelişkiler sadece bunlarla koşullu olsaydı, (ya da Afrika'nın açları hâlâ ayaklanmadıkları için) toplum biliminin çoktan altüst olması gerekirdi.

Bu sorunun cevabına geçmeden önce şu noktayı açıklığa kavuşturalım: Burada çelişkilerin görünüşte yumuşaması, kitlelerde düzene karşı memnuniyetsizliğin yok olması anlamında yorumlanamaz. Belirleyici olan kitlelerdeki memnuniyetsizliktir ve bu sürekli vardır. Keza Mahir ÇAYAN da her fırsatta bunu vurgular ve devrim stratejisini bu somut olgu üstüne kurar. O halde çelişkilerin görünüşte yumuşaması, memnuniyetsizlikle bir arada düşünülmediği zaman, hiçbir anlam taşımaz. Bu yumuşama, varolan memnuniyetsizliğin derinleşmesi ve had safhaya varmasına engel olma anlamında bir yumuşamadır. Ve bundan da önemlisi görünüştedir. Zaten ülkemizde gerek nispi refahın, gerekse çelişkileri yumuşatıcı etkisinin izahı onun görünüşte olmasının kavranmasında yatmaktadır.

Bu nasıl olmaktadır?

Birincisi; Türkiye gibi ülkelerde feodalizmin tasfiyesi veya kapitalist pazarın gelişmesi, şu veya bu oranda süreklilik gösterir. Yani bir yandan sömürü ve kitlelerin yoksullaşması alabildiğine artar, toplumsal çelişkiler derinleşir, kitlelerin tahammül sınırı daha çok zorlanır ve memnuniyetsizlik artarken; diğer yandan ise 1950'lere göre ivmesi azalmış olsa da toplumsal değişim süreci devam etmekte, eski feodal ilişkilerin yerini daha çok kapitalist ilişkiler almakta, ülkenin en ücra köşelerine kadar uzanan kapitalist pazar, hacim olarak daha çok genişlemektedir. Çarpık da olsa üretici güçlerin gelişimi, görünüşte halk kitlelerine yeni olanaklar sunan bir gelişme izlenimi yaratmaktadır. Çelişkili bir durumun ortaya çıkmasına neden olan bu görüngü, kitleleri yanıltmakta, onların umudunu körükleyen çelişkileri görünüşte yumuşatmaktadır.

Ancak sorun burada bitmiyor. Daha da önemlisi çarpık kapitalizmin kitlelerin düşünce ve psikolojisinde yaptığı değişikliklerdir. Her yeni gelişme gibi çarpık kapitalizm de, kitlelerin yaşam tarzını sadece maddi açıdan değil, manevi açıdan da değiştirir. Yani onlara kendi karakterini yansıtan yeni bir yaşam felsefesi aşılar. Çelişkilerin görünüşte yumuşamasında, başlıca rol oynayan bu olgu, aynı zamanda nispi refahın gözden kaçırılan öznel yönünü oluşturur. Bu yaşam felsefesinin ayırıcı özellikleri şunlardır: Yaratılan çarpık bir tüketim kültürüyle birlikte, yaşamını devam ettirmek için görünüşte kitlelere ''bir şok alternatif'' sunan kapitalizm, bilinçsiz halk kitlelerinde bu olanaklardan yararlanmayı amaç haline getirir. Öyle değer yargıları oluşturur ki, herşey ''daha iyi yaşamaya'' göre biçimlenmeye başlar ve düzenin sunduğu alternatifler bu umudu canlı tutar. Tüm çaba bu nimetlere erişmek içindir. Feodalizm istese de, kitlelerde böyle umutlar yaratamaz. Çünkü belirttiğimiz gibi, feodalizmde tek alternatif vardır, ''istiyorsan böyle de yaşayabilirsin'' diye kitlelere sunacak başka hiçbir alternatifi yoktur. Toplumu salt ekonomik olarak değil, hukuki olarak da kast sistemi içinde örgütlemiştir. Bu çemberi parçalayan kapitalizm, bilinçsiz halk kesimlerinde üst sınıflara geçme özlemini olağanüstü ölçüde körükler. Bu şartlar altında kitleler ne kadar sömürüldüklerine bakmadan, daha çok çalışıp, bir ailenin daha çok ferdini çalıştırıp, kapitalizmin nimetlerinden yararlanma ve sınıf atlama tutkusuyla, günlük geçim derdi içinde hapsolup kalırlar. Ayrıca kapitalizmin, bizim gibi ülkelerde yarattığı tüketim kültürü, diğer kapitalist ülkelerden çok farklı özellikler gösterir: Her alandaki arabesk, tüketim kültürüne de damgasını vurmuştur. Bilinçsiz bir tüketim tabloya hakimdir. Ve bu, kapitalizm tarafından suni olarak yaratılmaktadır. Kitleler, en temel ihtiyaçları çözümsüz dururken, böyle bir kültür sonucu yaşam seviyelerindeki değişmeyi başka şeylerle ölçer olmuştur. Örneğin Anadolu'nun herhangi bir köşesinde konut sorununu bile çözememiş bir ailenin, kondusunda renkli TV ile karşılaşmak pekala mümkündür.

Nispi refahın suni denge ile bağlantısı, yani çelişkileri görünüşte yumuşatıcı etkisi de burada ortaya çıkar. Neden suni denge dışında bir nispi refah olgusundan söz edemeyeceğimiz de, şimdi daha iyi anlaşılacaktır. Nispi refahın önemli bir yanını oluşturan bu yaşam felsefesi, suni dengenin oluşumunda doğrudan ve kendiliğinden bir rol üstlenir. Burjuvazinin ideolojik şartlandırması da bunu körükler ve pekiştirir. Böylece daha sıkı bir sömürü kıskacına alınan, fakat kapitalizmle birlikte yeni bir tüketim anlayışı ve yaşam felsefesi kazanan kitleler memnuniyetsizlikle birlikte yaşamlarında bir iyileşme olduğu ve bunun düzen sınırları içinde daha da arttırılabileceği gibi bir boş umut beslerler.

Bu durum ülkemizde en somut ifadesini, halk kitlelerinde yaygın olan ''şükür'' edebiyatı ve hemen bununla birlikte gelişen, ne pahasına olursa olsun daha fazla tüketme anlayışında bulur. Bu durum temelini nispi refahtan alan, fakat suni dengeyi oluşturan diğer unsurlar ve en önemlisi de devletin güçlülük imajı ve baskıcı karakteri ile birlikte ele alınması gereken, kaderci bir felsefenin ürünüdür. Daha iyi yaşam koşulları için mücadeleye girdiklerinde, karşılarında böyle bir devleti bulan kitleler, bu mücadeleyi elden bırakmamakla birlikte, kafalarında oluşan yenilmezlik imajı nedeniyle devletle çatışmaya girememekte, böyle bir mücadeleye girmektense, varolanla yetinmekte, çarpık kapitalist gelişmenin yaşam tarzında yarattığı, görünürdeki değişmelere şükretmektedir. Ayrıca kapitalizmin yukarıdan aşağıya gelişmesi de, devletin sunduğu bir nimet olarak algılanmakta, devlet, kitlenin gözünde adeta bir elinde ''sopa'', bir elinde ''havuç'' olan bir dev olarak şekillenmektedir. Devrimci bir müdahale sözkonusu olmazsa örgütsüz, idealist bakış açısıyla olayları değerlendiren ve kapitalizmin şartlandırıcı propagandası altında bulunan kitleler, bu statüden memnun olmamakla birlikte, günlük geçim derdi kaygısıyla ''havuç''u kabul edip haline şükretmektedir.

Çarpık kapitalizmin kitlelerin manevi yaşam tarzında yarattığı değişiklikler, işte kısaca bunlardır. Nispi refah kitlelerin maddi ve manevi yaşam tarzında oluşan bu değişikliklerin bir bütün olarak ifadesidir. Bu nedenledir ki, kitlelerin kapitalizm koşullarında yaşam seviyesinde, ileri doğru bir değişim olmayıp gerileme olsa da, bu yaşam felsefesi kırılmadığı sürece nispi refah, suni dengeyi bütünleyen bir olgu olarak ele alınmak zorundadır. Aksi takdirde kitleler sürekli düzenden yakınırlar, ancak yine de ucu ucuna da olsa bir şeylere sahip olmak için çırpınıp dururlar. Sefaletten sözederler, ama tepkiye, memnuniyetsizliği eyleme dökmeye sıra gelince ''banane''ci bir anlayışla hareket ederler, adeta herkes yaşamını değiştirecek sihirli bir elin beklentisi içindedir. Sınıf atlama özlemi amaçlaşır. Ülkemizin küçük-burjuvalar ülkesi olduğu gerçeğini de göz önüne alırsak, yaşamda çok somut olarak karşımıza çıkan bu anlayışların nedeni, daha iyi anlaşılır. Ülkemizde küçük üretimin yaygınlığı, orta sınıfların güçlülüğü, genelde küçük-burjuva yaşam tarzına güçlü bir özlem doğurmuştur. Sınıf atlama özlemi, bir şeylere sahip olma beklentisi, kitleleri düzen sınırları içine hapseder. Politik olaylara karşı kayıtsızlığı artırır. Birçok davranış biçimlerinin altında insanların özlem ve istemlerinin yattığı bir gerçektir. Böyle olunca, kitlelerde varolan memnuniyetsizliği, doğru araç ve yöntemlerle düzene karşı harekete geçiren bir devrimci alternatif yoksa, düzen partileri rahatlıkla kitleleri yedekleyebilirler. Örneğin '71 sonrası ''düzen değişikliği'' sloganıyla meydana çıkan CHP'nin geniş kitleleri peşinden sürükleyebilmesi, bunun sonucudur.

Nispi refahın öznel yönünü kavrayamayanlar, ya da dikkate almayanlar, onun suni dengeyi tamamlayan bir unsur olduğunu da kavrayamazlar. Nispi refah salt ekonomik bir olguya indirgenemez. Sorun, çarpık kapitalizmin kitlelerde oluşturduğu bilinç yanılgısı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle mücadelenin temel hedefini, kitlelerin bu bilinç yanılgısından kurtarılması oluşturmak zorundadır. Kitlelerin, bu düzenin onlara hiçbir şey veremeyeceğini, gerçekte bu talep ve özlemlerine ancak devrimle ulaşabileceklerini, burjuva partilerinin yarattığı sahte düzen değişikliği umutlarının boş bir hayal olduğunu anlamaları ve kavramaları sağlanmalıdır. Bu ise her şeyden önce, kitleleri günlük geçim derdinin dar sınırları dışına çıkarmak, emperyalist yayınların şartlanmışlığından kurtarmak, düzen partilerinin yarattığı sahte umutların gerçek yüzünü açığa çıkarıp, dikkatleri devrimci harekete çekmekle olasıdır. Yani sefalet edebiyatı yapmak değil, kitlelerin memnuniyetsizliğini ön plana çıkarıcı; düzen değişikliği talebine cevap verici ve bu değişikliğin mümkün olduğunu kavratıcı mücadele anlayışıyla hareket edilmeli, bu amaçla silahlı mücadele veren ciddi bir alternatifin varlığı, kitlelerin karşısına somut olarak dikilmelidir. Yani sorun, kitleleri, içine düştükleri yanılgılardan kurtarmanın, sınıf çelişkilerini derinleştirmenin ve mücadeleyi geliştirmenin en uygun metot ve araçlarını bulma sorunudur. Ülkemizde, ''cağız'', ''ceğiz''li sözlere kitlelerin karnı toktur. Türkiye halkları bunlara rağbet etmemektedir. Bu nedenle, revizyonist-pasifist çalışma tarzları, yığınları burjuva partilerinin yedeklemesini engelleyemez, kitlelerin dikkatlerini günlük geçim derdinin dar sınırları dışına çıkarıp, siyasal sorunlara çekecek bir nitelik gösteremez.

Kısaca;

- Suni denge yeni-sömürge ülkelere özgü bir orijinalitedir.

- Suni denge devlet politikasıyla izah edilemez, iradeden bağımsız nesnel bir olgudur. Bu nesnel durum yeni-sömürge ülkelere özgü çarpık kapitalizm, güçlü devlet örgütlenmesi vb. gibi, diğer nesnel olguların, yani yeni-sömürge ülkelerin bir bütün olarak sosyal, siyasal ve ekonomik koşullarının sonucudur. Ama bunda iradi politikaların da fonksiyonu yok değildir. Faşist devlet kitlelerin tepkilerini, muhalefetini tamamen yok sayarak hareket edemez. Ve koşullara göre izlediği politikalarla tepkileri pasifize etmeye, yani suni dengeyi pekiştirmeye çalışır.

- Suni dengeden söz ederken hareket noktamız sürekli milli krizin varlığıdır. Ki, bu da çarpık kapitalist ilişkilerin bir sonucudur.

- II. Bunalım Dönemi sömürge ülkelerinde de egemen sınıflar, zor dışı hegemonya araçlarına sahiptir. Ama toplumun ekonomik, politik, sosyal karakteri, bir bütün olarak milli kriz koşullarında spontane patlamaları engelleyici özelliklere sahip değildir. Kitleler memnuniyetsizliklerini açıkça dile getirmektedirler. Bu nedenle bir suni dengeden söz edilemez. Zaten Marksist-Leninist önderler, özellikle bu farklılığın belirtilmesi noktasında suni dengeyi değerlendirme konusu yapmışlardır.

C- ANTİ-EMPERYALİST ANTİ-OLİGARŞİK DEVRİMİN STRATEJİSİ VE AŞAMALARI

Emperyalist işgale ve yerli işbirlikçilerinin zor ve baskıya dayanan düzenlerine karşı sürdürülen devrimci mücadele politik bir savaştır. Ve her politik savaş gibi önceden belirlenmiş bir askeri stratejiye sahip olmak zorundadır.

Bir devrimci mücadelenin stratejisi, devrimin başarıya ulaşmak için geçmek zorunda olduğu ara aşamaları, devrimin hangi hedefe yöneldiğini (ülkemizde Anti-Emperyalist, Anti-Oligarşik Halk Devrimi), bu hedefe ulaşma mücadelesinde hangi sınıflara dayandığını belirler ve sınıfları buna uygun bir plan ile düzenler. Tabii ki bir strateji bundan ibaret değildir. Tümüyle bir savaş yönetme sanatıdır. Savaşın yasalarını bulup çıkarmak ve bu yasaları inceleyerek mücadeleye uygulamaktır. Strateji kısa dönemin değil uzun dönemin planlaması, bu uzun dönem boyunca çelişkileri ve çatışmaları belirleyip, onları çözebilecek yöntemleri bulabilmektir.

Bu anlamıyla ele alırsak, her devrimin bir stratejisi olmak zorundadır ve bu strateji ülke özgülünden kaynaklanmalıdır. Ülkenin ekonomik, politik ve sosyal çelişkilerinin tahlilinden kaynaklanmayan, bu çelişkilerin çözüm yollarını göstermeyen stratejiler, başka yerlerden alınmış şablonlardır ve ülke pratiğinde iflas etmeye mahkumdurlar. Bunlar her şey için benzer çözüm yolları öneren, hayattan kopuk ütopyalardır. Oysa hiçbir devrim bir diğerinin kopyası değildir ve olmayacaktır.

Sovyet Devrimi'nin stratejisi, emperyalist dönemde, iç dinamiğiyle gelişen bir kapitalizmin egemen olduğu bir ülkede, Çarlığa ve gericileşen liberal burjuvaziye karşı, işçi-köylü ittifakına dayanan, iki aşamalı (Burjuva Demokratik Devrim ve Sosyalist Devrim) kesintisiz devrimi öngören toplu ayaklanma stratejisidir.

Çin ve Vietnam devrimleri emperyalizm döneminde sömürge ve yarı-sömürge halklarının devriminde zorunlu bir durak olan Halk Savaşı Stratejisi'yle başarıya ulaşmıştır. Emperyalist açık işgalin ''zayıf karnı'' kırları ve bu alanda yaşayan köylüleri temel alan halk savaşı, devrimi sonuna kadar götürecek tek devrimci sınıf olan proletaryanın partisi önderliğinde hayata geçirilmiştir. Başından itibaren silahlı mücadeleye dayanarak emperyalist işgal ve işbirlikçi (feodal bey, komprador burjuvazi) yönetimlere son veren halk savaşının hedefi; kesintisiz biçimde sosyalizme varacak olan Milli Demokratik Devrimdir.

Küba ve Nikaragua devrimlerinin özünde ise, emperyalizmin III. Bunalım Dönemi'nin getirdiği değişiklikler vardır. Emperyalizmin birer yeni-sömürgesi olan bu ülkelerde devrim, Halk Savaşı Stratejisi'yle gerçekleşmiştir. Ancak bu strateji, Çin, Vietnam halk savaşlarından farklılıklar içeren bir Halk Savaşı Stratejisidir. Bunun özgün biçimlenişi, Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'dir.

Emperyalizmin bir yeni-sömürgesi olan Türkiye'de de devrim, tüm ııl. Bunalım Dönemi yeni-sömürgelerinde olduğu gibi, Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi temelinde gerçekleşecektir.

Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi

Çağımızda toplumsal değişimlerin, devrimlerin objektif şartları vardır. Sorun bu devrimi gerçekleştirecek subjektif şartları yaratabilmek; gelişimin önünde engel teşkil eden kapitalist ilişkileri zor ve baskı temelinde koruyan ve sürdüren siyasal üstyapıyı devirecek örgütlenmeleri ve kitle gücünü yaratıp iktidarı ele geçirmektir.

Bu kitle gücü nasıl yaratılacaktır ve nasıl örgütlenecektir? Kitlelere iktidar mücadelesine katılma yönünde bilinç, nasıl ve hangi yolla verilecektir? Emperyalist dönemde devrimci mücadelenin gündeminde en önemli yeri tutan bu sorun, her devrimde değişik biçim ve yöntemlerle çözülmüştür.

Sovyet Devrimi'nde kitleleri devrim safına çekebilmenin yolu çeşitli barışçıl mücadele biçimleri ile olmuştur. Bunların en önemlilerinden biri de merkezi yayın organıdır. Bu yayın organının sürdürdüğü ajitasyon-propaganda çalışmalarıyla, kitlelerde bir sınıf bilinci, bir devrimci ruh yaratılmış ve bu eksende yaratılan örgütlenme ekonomik, demokratik, siyasi mücadelelerin birikimi vb. sonucu toplu ayaklanma ile eski devlet mekanizması parçalanmış, yerine proletarya diktatörlüğü kurulmuştur.

Çin ve Vietnam devrimleri, MAO'nun ''isyancı ama devrimci değil'' dediği kendiliğinden kitle ayaklanmalarının proletarya partisi önderliğinde iktidara yönelik bir halk savaşına dönüştürülmesiyle başarıya ulaşmıştır. Burada kitlelerin emperyalist işgale ve feodal zulme karşı kendiliğinden ayaklanmaları sözkonusudur. Kitlelerin anti-emperyalist ve anti-feodal anlamda bilinçsiz de olsa bir tepkileri vardır ve yer yer kendiliğinden ayaklanmalar, gündemdedir. Sorun bu tepkileri, kendiliğinden ayaklanmaları, devrimci bir bilinçle donatmak ve doğru hedefe yönlendirmektir. Çin ve Vietnam devrim stratejilerinin temelinde bu vardır.

Emperyalizmin bir yeni-sömürgesi olan ülkemizde devrimci mücadele nasıl bir yol izleyecektir? Kitleler devrim saflarına hangi yöntemlerle kazanılacaktır? Bu sorulara verilecek cevap aynı zamanda, ülkemiz devriminin stratejisinin ne olacağını da ortaya koyar.

Ülkemiz devriminin kendine özgü yolu, uzun süreli bir savaş (Halk Savaşı) ile iktidarın alınmasını içerir. Ancak bu halk savaşı stratejisi, II. Bunalım Dönemi'nin sömürge ve yarı-sömürge halk savaşlarından farklı olarak, başlangıçta silahlı propaganda temelinde şekillenen öncü savaşı ile emekçi kitleleri devrim saflarına çekmeyi hedefleyen bir stratejidir.

Mahir ÇAYAN bu stratejiyi şöyle tanımlar:

LENİN Emperyalizm adlı kitabında;

unutmamak gerektiğine işaret eder. Mahir ÇAYAN'ın tanımı da kısa ve geneldir. Ve ele alınan görüngünün en temel özelliğini vermektedir. Bu durum ve her tanımın ''itibari ve göreli'' değeri göz önüne alınmazsa, yanlış ve uç yorumlara varmak kaçınılmaz olur.

Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi, III. Bunalım Dönemi'nin ilişki ve çelişkilerinden hareketle, Türkiye gibi yeni-sömürge ülkelerin halk savaşı stratejisidir. Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'nin tanımı da bu özgünlüğü vurgulayan bir tanımdır ve esas olarak farklılığın temel noktasını ele alır. Bu farklılık kitlelerin devrim saflarına çekilmesi noktasındadır.

Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi, halk savaşının bizim gibi ülkelerde kazandığı muhteva olarak ele alınmazsa, kısırlığa düşmek kaçınılmazdır. Bu kısırlık, ülkemiz koşullarında sürdürülecek halk savaşının II. Bunalım Dönemi halk savaşlarından temel farklılık noktası olan ''kitlelerin devrim saflarına çekilmesi'' sorununda odaklaşmaktadır.

Bu noktada şu soruyu sormak gerekiyor: Bizim ülkemizde halk savaşı stratejisi nasıl biçimlenecektir?

Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'nin ne olup olmadığını yeterince anlamayan ve yüzeysel değerlendirmelerle yetinenler, sürecin tümünü kavrayamadıklarından, halk savaşını, öncü savaşı ve silahlı propaganda ile sınırlamışlardır.

Bu tip yanlış anlayışlara karşılık Tasfiyecilik ve Devrimci Çizgi isimli broşüründe, DE\/RİMCİ SOL sorunu şöyle ele alıyordu:

Burada şu soru sorulabilir: Madem ki ülkemizdeki devrim stratejisi halk savaşı stratejisidir, yapılan Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi tanımları neden sadece öncü savaşı-silahlı propaganda ile sınırlıdır? Devrim stratejisi bir bütün olarak devrim sürecini kapsamak zorunda değil midir?

Kuşkusuz bir devrim stratejisi, sürecin sadece bir aşamasını değil, devrim sürecinin tümünü kapsamalıdır, tüm süreci açıklayabilmelidir.

Bu nokta THKP-C düşünce ve pratiğine yönelik eleştiri ve özellikle de çarpıtmaların başında gelir. Her tanımın, görüngünün yalnızca temel özelliğini verdiğini, bu görüngünün tüm bağlantılarını kapsamayan bir göreliliğe sahip olduğunu kavrayamayan veya kavramak istemeyenlerin tüm çarpıtmalarının odağı, THKP-C düşüncesinin öncülerle devrim yapmayı savunduğu biçimindedir.

Tüm bu çarpıtmaların temelinde halk savaşı stratejisinin kavranamaması ve halk savaşının ülkemiz koşullarında gerçekleşme biçiminin anlaşılamaması yatar. Bunu anlamanın yolu, halk savaşı stratejisinin genel ve özel tanımlarını kavramaktan geçer.

Halk savaşının genel tanımlamasını Mahir ÇAYAN şu şekilde yapmıştır:

Bu tanım bütün halk savaşlarını kapsayan genel bir tanımdır. Bu formülasyonun yorumunu DEVRİMCİ SOL, THKP-C ve İki Sapma isimli broşüründe yapmıştır:

Fakat bu genel tanım; ülkemiz halk savaşını bütünüyle açıklamaz. Çünkü III. Bunalım Dönemi'nin emperyalist ilişki ve sömürü yöntemleri, tüm yeni-sömürgelerde olduğu gibi ülkemizde de ekonomik, siyasal ve sosyal yapıda değişiklikler getirmiştir. Bu değişiklikleri göz önüne almayan bir devrim stratejisinin başarıya ulaşması mümkün değildir.

Bu değişiklikleri tahlil eden Mahir ÇAYAN, buna uygun olarak ülkemizde gerçekleşecek olan halk savaşının özel bir tanımını yapmıştır.

Halk savaşının tüm sürecini açıklamayan bu formülasyon, öz olarak öncü savaşını kapsamakta ve ülkemizdeki halk savaşını, II. Bunalım Dönemi halk savaşlarından ayıran en önemli noktayı ifade etmektedir. Ancak ülkemiz halk savaşının bu tür halk savaşlarından ayrımı bununla sınırlı değildir. Tüm formülasyonlarda olduğu gibi burada da en önemli özellik yani öz verilmiştir. Bu en önemli özelliği belirleyen ekonomik, siyasal ve sosyal sonuçlar ülkemiz halk savaşında başka farklılıklar da yaratmıştır. Bunu M. ÇAYAN'ın çeşitli yazılarında görmek mümkündür. Bu farklılıklardan birisi de Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'nin, kır ve kentlerdeki mücadeleyi, diyalektik bütünlük içinde ele almasıdır.

Bu, bizim gibi yeni-sömürge ülkelerde savaşın yürütülüş biçimini belirleyen bir ilkedir. Ve aynı zamanda mücadelenin çeşitli alanları ve temel sınıflar arasındaki bağlantıyı ortaya koyar.

Önemli farklılıklardan biri de örgütlenmeye ilişkin farklılıktır.

Sorunu daha özlü bir şekilde ifade edecek olursak; bütün halk savaşları Politikleşmiş Askeri Savaş'tır (PAS). Ülkemiz özgülünde silahlı propagandanın temel olmasından dolayı bu strateji, PASS olarak formüle edilmiştir.

PASS, III. Bunalım Dönemi'nde bir yeni-sömürge olan ülkemiz koşullarından hareketle oluşturulmuştur. Ve II. Bunalım Dönemi halk savaşlarından esas olarak aşağıdaki noktalarda farklılıklar içerir:

1- Ülkemiz halk savaşı, silahlı propagandanın temel mücadele biçimi olduğu bir öncü savaşı aşamasından geçecektir.

2- Ülkemizde halk savaşı, kır ve şehir diyalektik bütünlüğünü öngören Birleşik Devrimci Savaş ilkesine göre sürdürülecektir.

3- Ülkemizde, halk savaşının başında kurtarılmış bölgeler oluşması mümkün değildir.

4- Ülkemiz halk savaşında, temel güçler işçi sınıfı, köylülük ve küçük-burjuvazidir. İşçi sınıfı ve küçük-burjuvazinin devrimde oynayacağı rol, II. Bunalım Dönemi halk savaşlarına kıyasla artmıştır.

5- Ülkemiz halk savaşının örgütsel ilkesi, Politik ve Askeri Liderliğin Birliği ilkesidir.

Bütün bunları tek tek ele alırsak;

Ülkemizde Halk Savaşı Öncü Savaşı Aşamasından Geçecektir

Ülkemizde yürütülecek halk savaşı stratejisine (PASS) özgünlüğünü veren; diğer halk savaşlarıyla nitelik farklılığını ortaya koyan olgulardan en önemlisi, silahlı propagandanın temel alındığı bir öncü savaşı aşamasından geçecek olmasıdır.

Öncü savaşı ülkemiz halk savaşının ilk aşamasıdır. II. Bunalım Dönemi halk savaşlarıyla, III.bunalım dönemi halk savaşları arasındaki farklılıklardan birini oluşturan bu aşama, ülkemiz halk savaşı içinde stratejik önemdedir. Bu anlamda öncü savaşı aşamasından geçmeyen, öncü savaşını öngörmeyen bir halk savaşı stratejisinin, ülkemiz koşullarında başarıya ulaşması mümkün değildir.

Emperyalizmin gizli işgalinin sözkonusu olduğu, faşizmin sürekli bir nitelik kazandığı, ''oligarşi ile halkın memnuniyetsizliği ve tepkileri arasında bir suni denge''nin varolduğu koşullarda, kitleleri devrim safına çekebilmek, silahlı propaganda temelinde sürdürülecek bir öncü savaşı ile mümkündür.

Öncü savaşı, kitleleri oligarşinin ideolojik, siyasi etki alanından çekip alacak, oligarşiyi doğrudan hedefleyecek, düzenin tüm gücünün demagoji ve yaygaradan ibaret olduğunu ortaya koyacak, kitleleri günlük geçim derdinin dar sınırlarından kurtarıp köklü çözümler aramaya itecek, oligarşinin karşısında güçlü bir devrimci örgütün varlığını gösterecek, kitlelere hedef gösterip bilinçlendirecek bir mücadele biçimini temel alarak sürdürülecektir. Bu mücadele biçimi silahlı propagandadır.

Öncü savaşı anlayışının çeşitli siyasal akımlar tarafından bir demagoji malzemesi haline getirilmek istendiği de bir gerçektir. Dogmatik, somut koşulları analiz etmekten ve bu temelde strateji ve taktikler üretmekten yoksun olanların öncü savaşının ne olduğunu kavradıkları bile kuşkuludur.

Onlara göre öncü savaşı, ''öncü''lerin savaşıdır. Yani kitleden kopuk üç beş kahramanın emekçi halkı kurtarmak için sürdürdüğü savaştır!

Öncü savaşı halk savaşının bir aşaması, silahlı propaganda temelinde, diğer tüm mücadele biçimlerinin diyalektik bütünlük içinde uygulandığı bir aşamadır. Politik mücadelenin en üst biçimleri de dahil tüm mücadele biçimlerinin birbirine bağlı bir şekilde ele alınması ve uygulanması; sorunu, üç beş kahramanın mücadelesi değil, bir organizasyonun varlığını zorunlu kılan bir mücadele olarak kavramayı gerektirir. Bu organizasyon bir parti veya o fonksiyonu gören bir örgüttür.

Partinin ise üç beş öncüden değil, bir örgütler toplamından oluştuğunu sosyalizmin en yeni öğrencisi bile hemen bilecektir. Parti bir örgütler toplamıdır ve bu örgütler aracılığıyla parti asgari ekonomik, siyasi, askeri bir tabana sahip olmak zorundadır.

Bu anlamda böyle bir örgütlenme ve ilişkilere sahip bir partinin sürdüreceği öncü savaşı da, yığınlardan kopuk üç beş kişinin maceracı eylemleri değil; sosyo-ekonomik yapının doğurduğu sorunlar altında ezilen kitlelerin talepleri doğrultusunda mücadelenin sürdürüldüğü bir aşamadır. Ayrıca devrimci stratejinin doğruluğu veya yanlışlığı, başlangıçta mücadeleye ne kadar insanın katıldığına bakılarak değerlendirilemez.

Öncü savaşına yönelik eleştirilerin ardındaki kafa yapısı, bireysellik ile kitleselliği nitel olarak değil nicel alarak ele alan bir anlayışa sahiptir. Bu yüzden öncü savaşının, mücadele yöntemleri ve taktikleriyle, kitlelerin taleplerini ön plana çıkarmasını, kitleleri bilinçlendirip örgütlemesini değil de, ''öncü'' sözcüğünü ön plana çıkarırlar. Öncü savaşını anlamadıkları için de, buradaki ''öncü'' sözcüğünün ne anlama geldiğini anlamazlar. ''Öncü'' sözcüğü onlara göre birkaç kişidir. Öncü savaşı da bu birkaç kişinin savaşıymış gibi, kaba ve basit değerlendirmeler yaparlar.

Öncü savaşının ülkemiz halk savaşının birinci aşaması olduğu, proletarya partisinin somut talepler etrafında yürüttüğü mücadele ile, kitleleri örgütlendirip bilinçlendirdiği, oligarşinin gözdağı ve yaygaraya dayanan gücünün kof bir güç olduğunun gösterildiği bir aşama olması, bu anlayış sahipleri için hiç önemli değildir. Çünkü onlar, ne ülkenin ekonomik siyasi durumunu, ne kitlelerin içinde bulunduğu sosyal, psikolojik durumu kavrayabilecek durumdadırlar. Görebildikleri tek olgu ''öncü'' sözcüğüdür.

Yine bu anlayış sahiplerince ileri sürülen bir demagoji de, öncü savaşının sürgit silahlı eylem anlamına geldiği yolundadır. Yani öncü savaşı aşaması, öncülerin silahlı propaganda yaparak, kitlelerin gerçeği anlayıp kendilerini izlemelerini bekledikleri aşamadır!

Bu demagojide üstü örtülü iki çarpıtma yapılmaktadır. Birincisi, öncü savaşında yalnızca silahlı propagandanın olduğu, diğer mücadele biçimlerinin reddedildiği çarpıtmasıdır.

İkinci çarpıtma ise, öncü savaşı anlayışının kitleleri sürü yerine koyduğu, öncülerle devrim yapılmak istendiği yalanıdır.

Bu çarpıtmaları tek tek ele alalım:

Öncü savaşı sürgit silahlı eylem midir? Ya da öncü savaşının tek mücadele biçimi silahlı propaganda mıdır? Buna M. ÇAYAN'ın sözleriyle cevap vermek isteriz. Şöyle diyor M. ÇAYAN:

THKP-C ve İki Sapma adlı broşüründe DEVRİMCİ SOL, aynı konuyla ilgili olarak şunları söylüyordu:

Gerek M. ÇAYAN'dan gerekse de DEVRİMCİ SOL'un yayınlarında ortaya konduğu gibi, silahlı propagandaya tabi olarak sürdürülecek ekonomik-demokratik ve barışçıl politik mücadele biçimleri öncü savaşının olmazsa olmaz koşuludur. Yani öncü savaşı tüm bu mücadele biçimlerinin diyalektik bir bütün olarak ele alınmasıyla sürdürülecek bir mücadele aşamasıdır. THKP-C düşünce ve pratiğinde öncü savaşı anlayışı kabaca bu şekildedir.

Kitlelerin sürü görüldüğü, onlar adına devrim yapılacağı yolundaki ikinci çarpıtmaya gelince; bu konuda söylediklerimizi tekrar mahiyetinde de olsa şunları belirtmemiz gerekiyor:

Öncü savaşı, silahlı propagandanın diğer mücadele biçimleriyle birlikte ele alındığı bir aşamadır. THKP-C düşüncesinde öncülerin silahlı propaganda yaptığı, kitlelerin ise onları seyrettiği, ''günü gelince'' kuzu gibi öncülerini izleyeceği bir öncü savaşı anlayışı, reformist ve oportünistlerin,THKP-C'ye yamamaya çalıştıkları saçmalıklardır. Eğer proletarya partisi her geçen gün kitleleri örgütlemiyor ve bu doğrultuda çeşitli örgütlenmeleri geliştirip savaşı kitlelere mal edemiyorsa, onun yürüttüğü mücadele öncü savaşı değil, fokoculuktur. Kaldı ki, politik kitle mücadelesi, kitlenin fiili olarak mücadelede baştan beri yer alması şartına değil, kitlelerin taleplerine sahip çıkan, onu gündeme getirip, bu temelde örgütlenme şartına bağlıdır. Aksi olsaydı, sınıf mücadelesi bir türlü kitleselleşemezdi.

Sorunun bu kadar açık olması, yıllardır tekrarlanması ve yine de pratikte en güçlü kitleselliğe THKP-C'nin ve onu savunanların sahip olduğu bilinmesine karşın, öncü savaşının kitleleri sürü gördüğü, kitleler adına devrim yapılmaya kalkıldığı biçimindeki iddiaların ciddiye alınır bir yanı yoktur.

Öncü Savaşının Temel Mücadele Biçimi Silahlı Propagandadır

Silahlı propaganda biçim olarak bir gerilla savaşıdır. Gerilla savaşı, yenilmiş bir ordunun güçlü düşmana karşı kullandığı veya savaşan orduların düşmanın cephe gerisini yıpratma ve tahrip etme amaçlarına hizmet eden bir askeri taktik olarak gündeme geldiği gibi, çeşitli güçlerin merkezi otoriteye karşı kullandığı mücadele aracı da olabilir.

Marksizm bu askeri savaş taktiğini siyasal mücadelenin bir aracı haline getirmiştir. MAO, yarı-sömürge, yarı-feodal Çin koşullarında gerilla savaşının kaçınılmaz mücadele biçimi olduğunu söylerken, bu taktiğin Çin devrimci savaşında önemini ortaya koyuyordu.

''Gerilla savaşı nedir?'' sorusuna Teorik ve Siyasal Düşünceler'inde şu cevabı veriyor MAO:

MAO, bu tanımıyla gerilla savaşının yarı-sömürge bir ülkede temel mücadele biçimi olduğunu da vurguluyor.

Gerilla savaşına MAO'daki bakış açısı Vietnam devriminde de egemendir.

''Benimsenen savaş biçimi gerilla savaşıydı'' diyen Vo Nguyen GİAP, Halk Savaşının Askeri Sanatı adlı kitabında gerilla savaşını;

Her iki ülkenin devriminde de temel olan silahlı mücadelenin, gerilla savaşı olarak biçimlenmesinin (düzenli ordular oluşturuluncaya kadar) nedeni, bir askeri taktik olarak koşullara en uygun mücadele biçimi olmasından dolayıdır.

Gerilla savaşının bir mücadele biçimi olarak Çin ve Vietnam gibi ülkelerdeki önemi ve fonksiyonu, MAO'nun ''ayaklanmaları geliştirmek'' sözlerinde ifadesini bulur. Proletarya partisinin önderliğinde yürütülen gerilla savaşı, varolan ayaklanmaları geliştirmek için gündeme getirilen ve bu kendiliğinden ayaklanmaları bilinçli ve örgütlü hale getiren bir muhtevadadır. Bu ülkelerde sürdürülen gerilla savaşı düzenli orduların oluşmasına, cephe savaşlarının tayin edici bir konuma gelmesine kadar, temel mücadele yöntemi olarak önemini korur. Düzenli ordular aşamasında ise cephe savaşlarına bağımlı bir biçimde yürütülür.

Emperyalizmin gizli işgali altında bir yeni-sömürge olan ülkemizde de, gerek kırlarda, gerekse kentlerde sürdürülecek devrimci mücadelenin temel yöntemi, silahlı propaganda adıyla özgünleşen gerilla savaşıdır.

Ancak ülkemizde gerilla savaşının temel alınmasının nedeni, ne onun askeri taktik olarak önemi, ne de ayaklanmaları geliştirici fonksiyonudur. Temel mücadele yönteminin belirlenmesinde bu etkenler de sözkonusu olmakla birlikte asıl neden, gerilla savaşının ülkemiz koşullarında kazandığı politik önemdir.

M. ÇAYAN'ın aşağıdaki sözleri bu farklılığı çok güzel ifade eder:

DEVRİMCİ SOL Dergisi'nin Mart 1980 tarihli I. sayısında ise, ülkemiz koşullarında sürdürülecek gerilla savaşı şöyle izah ediliyordu:

Her iki tespitte de görüldüğü gibi, ülkemizde silahlı propaganda olarak biçimlenen gerilla savaşı klasik halk savaşlarındaki gerilla savaşlarından politik içeriğiyle farklılıklar taşır. Bu farklılıkları kabaca özetlersek:

1- Silahlı propaganda siyasi gerçekleri açıklayan politik kitlevi bir mücadele aracıdır.

2- Halkı devrim saflarına çeken, örgütleyen bir mücadele aracıdır.

Bu noktaları biraz açmaya çalışalım:

Mahir ÇAYAN'ın deyimiyle ''silahlı propaganda, askeri değil politik mücadeledir. Ferdi değil, kitlevi mücadele biçimidir. (...) Bireysel terörizmden amaç ve biçim olarak farklıdır.'' (M.ÇAYAN, age, s. 387)

Ülkemizin öncü savaşı aşamasında, politik mücadelenin en üst biçimi olarak silahlı propagandanın temel alınması, III. Bunalım Dönemi'nin bir yeni-sömürgesi olan ülkemiz koşullarının, somut tahlilinin bir ürünüdür. Böyle bir mücadele biçiminin III. Bunalım Dönemi'nden önce görülmemiş olması, bu mücadele biçiminin Marksizmde yerinin olmadığı anlamına gelmez. LENİN'in de Gerilla Savaşı makalesinde belirttiği gibi;

Bu doğrultuda ele alındığında III. Bunalım Dönemi'nin getirdiği ilişki ve çelişkilerin sonucu olarak, silahlı propaganda, yeni-sömürge ülke devrimlerinin öncü savaşı aşamasının temel mücadele biçimi olarak ön plana çıkmıştır. Küba ve Nikaragua Devrimleri bu mücadele biçiminin hayata geçirildiği ve doğruluğunun kanıtlandığı devrimler olarak bugün tarihe geçmiş durumdadır.

Politik mücadelenin hedeflerinden biri olan siyasi gerçekleri açıklamak, bizim gibi ülkelerde, politik mücadelenin en üst biçimi olan silahlı mücadele yöntemleriyle yapılabilir. Bunun en etkili biçimi silahlı propagandadır. Çünkü ülke emperyalizmin işgali altındadır; demokratik hak ve özgürlükler oldukça kısıtlı ve kullanılmaz durumdadır, en ufak bir demokratik kıpırdanış faşist yönetimin baskı ve zoruyla ezilmektedir.

Bu koşullarda siyasi gerçekleri açıklamanın, kitlelerin taleplerini yansıtıp bu taleplere çözümler üretmenin ve kitleleri bu çözümler etrafında örgütlemenin temel yolu silahlı propagandadır.

Bugün halkımız, emperyalizmin ülkemiz üzerindeki etkisini ve bağımlılığımızı farketse de, emperyalist kültür bombardımanıyla, işgalin varlığını benimser duruma getirilmek istenmektedir. Anti-komünist teorilerle yaratılan umacılar ve emperyalist tüketim kültürü hep buna hizmet etmektedir. Özellikle 1970 ve 12 Eylül 1980 sonrası süreç, emperyalizmin bu konuda oldukça büyük adımlar attığı bir süreçtir. Ulusal bilinç köreltilirken emperyalist işgal ve sömürü, ''karşılıklı çıkar ilişkilerinin'' görünümüne sokulmuştur. Emperyalistlerle kurulan sömürü ilişkilerini reddeden ve bu ilişkilerin kesilmesini öngören ulusal bilinç, ne satarsan kârdır anlayışına dönüştürülmüştür.

Ekonomik istikrarsızlık; vurgunculuk, dolandırıcılık; çarpık tüketim kültürü ile birleşerek, düzene karşı çıkışın yerine kendini kurtarma, köşeyi dönme felsefelerini geçer akçe haline getirmiştir. Namus, onur gibi kavramlar, bireysel kurtuluşlara kurban edilmiştir. Çünkü sistem sürekli bunları körüklemekte, kafa yapılarını ilkokuldan itibaren buna göre koşullandırmaktadır. ''Gemisini kurtaran kaptan'' ve ''her koyun kendi bacağından asılır'' anlayışı egemen anlayıştır.

Diğer yandan yüzyılların birikimi ve sürekli faşizmin baskı, şiddet ve gözdağı politikaları halktaki memnuniyetsizliği dengelemekte, ''devlet güçlüdür'' anlayışı, halkı politik pasiflik içinde bir kaderciliğe itmekte, depolitizasyon körüklenmektedir. Düzenin haksızlık ve baskıları karşısında ''sineye çekme'', ''böyle gelmiş böyle gider'' anlayışı güçlenmektedir. 1970'lerden itibaren yaşanan 12 Mart, 12 Eylül gibi cuntalar, oligarşi ile halkın düzene karşı memnuniyetsizliği ve tepkileri arasındaki suni dengeyi güçlendirmiş, baskı ve sömürü karşısında kaderci bir kabullenmeyi egemen kılmıştır.

Tüm bunlardan dolayı bugün silahlı propagandanın koşulları 1970 öncesine kıyasla daha çok olgunlaşmış, silahlı propagandanın vazgeçilmezliği açık ve net olarak kendini dayatmıştır.

Emperyalist işgali, düzenin pisliklerini ortaya serecek, oligarşinin zoru ve baskısı karşısında devrimci mücadele hattını gösterecek, oligarşinin politikalarını deşifre edecek, halkın tepkilerini dile getirecek, kitlelere hedef gösterip onları bu hedefe yöneltecek bir bilinç ve örgütlülüğe kavuşturacak olan politik mücadelenin en üst biçimi, silahlı propagandadır.

Daha önce, silahlı propagandanın diğer mücadele biçimleriyle diyalektik bir ilişki içinde olacağını, olması gerektiğini belirtmiştik. Bunun anlamı nedir? Bunun anlamı, tüm demagojilere karşın, her şeye silahın ucundan bakılmadığıdır. Elbetteki Türkiye halklarının kurtuluş mücadelesi silahlı mücadeleye dayanacaktır, ama tek başına silahlı mücadele Türkiye halklarının devrimci mücadelesini zafere ulaştıramaz. Silahlı mücadele diğer mücadele biçimleriyle bütünleşmelidir.

Silahlı propagandanın diğer tüm mücadele biçimlerini belirlemesi; silahlı mücadele olmazsa ekonomik, demokratik, ideolojik ve diğer politik mücadele biçimlerinin yürütülemeyeceği biçiminde kavranamaz. Subjektif nedenlerle, silahlı mücadelenin üst boyutlarda yürütülemediği koşullarda zorunlu olarak bu tür mücadele biçimleri ön plana çıkar ve bu sürece PASS perspektifiyle yaklaşılarak subjektif eksiklikler giderilmeye çalışılır.

Mücadelenin izleyeceği hat, tüm alanlardaki mücadele ve örgütlülük düzeyine göre belirlenir. Belirlenen bu hatta silahlı propaganda en üst ve etkili politik mücadele olarak gündeme gelir. Diğer mücadele biçimleri de bu üst mücadele biçimine göre şekillenirler ve giderek yoğunlaşırlar. Bu, tüm alanlarda ileri bir adımın atılması demektir. İleri doğru atılan her adım yeni görevler, yeni örgütlenmeler, yeni alanlar yaratır. Silahlı propagandanın belirleyiciliğinde mücadelenin düzeyi yükselir. Devrimci Hareket halk kitlelerini etkiler, düzene alternatif olduğunu gösterir ve siyasal gündemi belirler veya önemli bir odağı olur.

Ancak bu süreçte ajitasyon ve propaganda faaliyeti, küçük-burjuva kesimlerin karikatürize ettiği gibi silahlı propagandanın ardından bir suskunluk ve daha sonra, yapılan eylemlerin propagandası olarak anlaşılamaz.

THKP-C düşüncesini çarpıtmak isteyenlerle, bu çarpık düşünceleri THKP-C adına savunanların hareket noktaları özde aynıdır. Her ikisi de silahlı propagandayı sadece silahlı eylem olarak ele alır. Siyasi çalışmadan anladıkları ise, bu silahlı eylemlerin propagandasıdır. THKP-C dışındaki sol, silahlı propaganda anlayışını bu şekilde ele alıp eleştirirken, THKP-C'nin fokocu yorumcuları da silahlı propagandayı bu şekilde anlayıp uygulamaya çalışırlar. Onlara göre salt askeri eylem düzeyinde değerlendirdikleri silahlı propaganda her şeyi çözen sihirli bir değnektir.

Gerilla savaşının bir biçimi olan silahlı propagandaya tek başına böyle bir misyon yüklenemez. Silahlı propaganda diğer mücadele biçimleriyle bütünleşerek, kitlelerle ve kitlelerin talepleriyle kaynaşabildiği oranda temel mücadele yöntemi olma işlevini yerine getirebilir ve PASS içinde anlam bulur. Tek başına ele alındığında birer silahlı eylem olmaktan öte bir misyona sahip olamaz.

Yanlış anlayışların doğal bir sonucu da, örgütlenme konusunda ortaya çıkan çarpıklıklardır. THKP-C dışındaki sol, PASS örgütlenmesini salt askeri örgütlenme, silahlı propagandayı yürütecek hücre örgütlenmeleri olarak göstermek eğilimindeyken; THKP-C'nin kimi fokocu yorumcuları da bu anlayışa uygun olarak, örgütlenmelerini silahlı propagandayı yürütecek hücre örgütlenmeleri düzeyinde ele alıp karikatürize etmişler ve bu anlayışa prim vermişlerdir.

PASS örgütlenmesi politik-askeri niteliklidir. Ve bu örgütlenmeler ekonomik-demokratik, ideolojik, politik mücadelenin barışçıl ve barışçıl olmayan biçimlerini bulundukları alana özgü şekilde biçimlendirerek hayata geçirirler.

Öncü savaşı aşamasında parti örgütlenmesi bu doğrultuda biçimlenecektir. Çeşitli öznel ve nesnel koşullarda genel bakışımızı belirlememekle birlikte, hayatın dayattığı ihtiyaçlara göre çok değişik örgüt biçimleri de gündeme gelecektir.

Öncü savaşı aşamasında bu şekilde biçimlenen örgütlenme geliştikçe, elbetteki, kimi değişiklikler içerecektir, içermek zorundadır. Partinin giderek kitleselleşmesinin, bir askeri örgütlenmeyi zorunlu kıldığı bu aşamayı daha sonra ele alacağız.

Halk Savaşımız Birleşik Devrimci Savaş İlkesine Göre Biçimlenecektir

Ülkemiz halk savaşının Çin ve Vietnam gibi ülkelerdeki halk savaşlarından farklılıklar göstereceğini ve bu farklılıklardan birinin de Birleşik Devrimci Savaş ilkesi olduğunu belirtmiştik.

Ülkemiz halk savaşının stratejik çizgisindeki bu farklılık, kır ve şehirlerdeki gerilla savaşı ile, diğer tüm mücadele biçimlerinin diyalektik bir bütünlük içerisinde ele alınması gerektiği, DEVRİMCİ SOL'un çeşitli yayınlarında savunulmuştur. Örneğin THKP-C ve İki Sapma isimli broşürde, Birleşik Devrimci Savaş'ın o günkü koşullarda alacağı biçim şu şekilde açıklanmıştır:

1983 Ocak ayında yayınlanan Hareketimizin Gelişimi ve Devrimci Mücadele isimli broşürde ise aynı konuda şöyle denilmektedir:

Görüldüğü gibi Birleşik Devrimci Savaş anlayışımızın temelinde, kentlerin, kırların temel alan olmasına rağmen kazandığı önem yatmaktadır. Bu anlayışımızın doğruluğu, bugün somut bir olgu olan Filipinler'deki mücadelede yaşanmaktadır. Filipinler'deki devrimciler bu birlikteliğin yetkin kılınmaması sonucu devrimci bir momenti kaçırdılar. Örneğin MARCOS'un yıkılışı sürecinde Filipin Komünist Partisi (Yeni Halk Ordusu) bu ortamı değerlendiremedi. Kırsal alanlardaki gelişkinliğine karşın kentlerde doğru bir politika ile kitleleri seferber edemedi.

Çin ve Vietnam gibi yarı-sömürge, yarı-feodal ülkelerin halk savaşlarında temel mücadele alanı kırlar olmuştur. Şehirlerdeki mücadelenin rolü ise kırlardaki mücadeleyi destekleyici bir muhtevadadır.

II. Bunalım Dönemi'nin yarı-sömürge, yarı-feodal ülke halk savaşlarının bu şekilde biçimlenişi, emperyalizmin işgal biçimi ve bu ülkelerin içinde bulundukları ekonomik, sosyal ve siyasal koşulların bir ürünüdür.

Bu ülkelerde emperyalizmin açık işgali sözkonusudur. Büyük şehirlerde ve ulaştırma merkezlerinde emperyalizmin fiili askeri denetimi bu işgalin belirleyici özelliğidir. Bunun dışında geniş kırlık alanlarda emperyalizmin fiili denetimi sözkonusu değildir. Ve ''kırlar emperyalizmin zayıf karnıdır.''

Diğer yandan ülke feodal ilişkilerin belirleyici olduğu bir sosyo-ekonomik yapıdadır. Kırsal kesimde yoğun bir feodal sömürü egemendir ve bir köleden farkı olmayan yoksul köylülerin kendiliğinden ayaklanmaları gündemi sürekli işgal eden bir olgudur.

Feodal ilişkilerin bu yaygınlığı ve gücü karşısında kapitalist üretim yok denecek bir düzeydedir. Bu ülkelerde kapitalizmin gelişememesinin doğal sonucu ise, nicel ve nitel olarak oldukça zayıf bir proletaryadır.

İşte tüm bu nedenlerden dolayı II. Bunalım Dönemi'nin yarı-sömürge, yarı-feodal ülkelerinde halk savaşının temel mücadele alanı kırlardır. Temel sınıf ise buna bağlı olarak köylülerdir.

Ülkemiz gibi yeni-sömürge olan ülkelerde verilecek halk savaşlarında ise durum biraz daha değişiktir. Birleşik Devrimci Savaş ilkesinin temelleri de yukarıda belirttiğimiz gibi, III. Bunalım Dönemi'nin yarattığı ilişki ve çelişkilerdedir.

Önceki bölümlerde ve savunmamızın çeşitli yerlerinde açıklamaya çalıştığımız gibi, bir yeni-sömürge olan Türkiye'nin ekonomik, siyasi, sosyal yapısı konumuz açısından aşağıdaki değişiklikleri doğurmuştur.

- Şehirler kadar olmasa da kırlarda da oligarşinin güçlü bir yönetim ağı vardır. Feodal ilişkilerin büyük oranda çözülmesi sonucu, egemen güçler bu alanlara tüm kurumlarıyla yerleşmiş ve baskı güçlerini oluşturmuşlardır. Bu denetim baskı, gözdağı ile sürmektedir.

- Feodalizmin altyapıda tasfiyesinde oldukça büyük adımlar atılmış ve yoğun bir feodal sömürüden söz edilemez hale gelmiştir. Feodalizm kalıntı halinde varlığını sürdürmektedir.

- Kırsal kesimde çoğunluğu oluşturan köylülüğün yapısı ağırlıkla küçük-burjuvadır ve kendiliğinden ayaklanmalar sözkonusu değildir.

Diğer yandan;

- Ülkede yukarıdan aşağı geliştirilmiş çarpık bir kapitalizm vardır ve bu egemen üretim tarzıdır.

- Kapitalizmin hafif ve orta düzeyde dışa bağımlı bir sanayi yaratması, ülkede proletaryanın çoğalıp gelişmesini getirmiştir.

- Yine kapitalizmin gelişmesi köyden kente göç olgusunu hızlandırmış, kentleşmeyi artırmıştır.

- Bizim gibi ülkelerde kapitalist ilişkilerin gelişimi, temel güçler, temel alanlar, savaşın sürdürülüş biçimi vb. konularda kır ve kent açısından II. Bunalım Dönemi'nin yarı-sömürge, yarı-feodal ülkelerine göre çeşitli farklılıklar getirmiştir. Kentler, ekonomik, sosyal yapısıyla barındırdığı sınıfsal çelişkilerle devrimci mücadelenin gelişiminde, geçmişe kıyasla daha önemli bir rol oynamaya başlamıştır. Devrimci hareketin kentlerdeki bu gelişim karşısında duyarsız kalması ve mücadeleyi kırsal alanlara hapsetmesi düşünülemez. İşte PASS'nin Birleşik Devrimci Savaş esprisi içerisinde yürütülmesi, ülke koşullarının tahlilinden yola çıkarak, kentlerin bu durumunu değerlendiren bir bakış açısıdır.

Buraya kadar söylediklerimizden bizim ülkemizdeki devrimci mücadelenin temel alanının şehirler olacağı sonucu çıkarılmamalıdır. Böyle bir sonuç çıkarmak, sömürge, yarı ve yeni-sömürge devrimlerini ve halk savaşlarını kavrayamamakla eş anlamlıdır.

Şehirlerin temel alınması, ancak emperyalist işgalin sözkonusu olmadığı, kapitalizmin iç dinamikle geliştiği ve buna bağlı olarak nicel ve nitel anlamda güçlü bir proletaryanın var olduğu ülke devrimlerinde sözkonusu olabilir. Bunun en büyük örneği de 1917 Ekim Sovyet Devrimi'dir. Şehirleri temel alan bir mücadele süreci sonucunda, toplu bir ayaklanmayla iktidarın ele geçirilmesine dayanan Sovyet Devrimi, şehirlerin temel alındığı devrim stratejilerine iyi bir örnektir.

Şehirler, yukarıda belirttiğimiz gibi, toplu ayaklanmayı öngören bir devrim stratejisinin temel mücadele alanıdır. Bizim ülkemiz ise halk savaşının zorunlu durak olduğu bir yeni-sömürgedir ve tüm halk savaşlarında olduğu gibi ülkemizde de, halk savaşının temel alanı kırlardır. Ancak kırların temel alan olması, açıklamaya çalıştığımız Birleşik Devrimci Savaş esprisi içinde kavranmalı, kır-şehir diyalektik bütünlüğü içinde değerlendirilmelidir. Bu konu THKP-C ve İki Sapma isimli broşürde DEVRİMCİ SOL tarafından şu şekilde açıklanmıştır:

Görüldüğü gibi kırların temel olması, ancak kır-şehir diyalektik bütünlüğü içerisinde bir anlam kazanacaktır. Şehirlerin giderek önem kazandığı, proletaryanın nicel ve nitel anlamda gelişip güçlenmeye başladığı bir sosyo-ekonomik yapıya sahip olan ülkemizi, Çin ve Vietnam gibi ülkelerle aynı düzeyde değerlendirmek ve bu ülke devrimlerini şablonlaştırıp aynısını ülkemize uygulamaya kalkmak, devrimci bir hareketin izleyeceği yol olamaz.

Bugün yeni-sömürge ülkelerde ortaya çıkan gelişmeler ve bunun doğurduğu ekonomik, sosyal, siyasal özellikler nedeniyle kırlar, ll. Bunalım Dönemi'nin halk savaşlarına göre daha fazla merkezi otoritenin denetimindedir. Kentlerde ise devrimci mücadelenin değerlendirmesi gereken yeni gelişmeler ve olanaklar ortaya çıkmıştır. Devrimci bir hareket kırlardaki bu dezavantajlı durumu, kentlerde ortaya çıkan yeni durumu iyi değerlendirerek giderme yoluna gitmek zorundadır.

Nitekim bugün dünyada yeni-sömürge ülkelerde iktidar mücadelesi veren devrimci hareketlerin birçoğu bu gerçeği farketmiş ve halk savaşı stratejilerinde şehirlerin kazandığı önemi vurgulamak gereğini hissetmişlerdir. Bunlardan, devrimci mücadelenin zaferle sonuçlandığı Nikaragua somut bir örnektir. Nikaragua, Devrimin Stratejisi adlı kitapta devrimin önderlerinden Humberto ORTEGA şöyle diyor:

Bu sözler zafere ulaşmış devrimcilerin ağzından, Birleşik Devrimci Savaş ilkesinin doğruluğunu kanıtlayan sözlerdir.

Kentlerin giderek artan bir öneme sahip olması ve halk savaşının Birleşik Devrimci savaş perspektifiyle sürdürülmesi, ülkemizdeki mücadelenin oldukça zengin bir muhtevada gelişmesini getirecektir.

Bu zenginlik öncelikle kendini kentlerde gösterecektir. Kentler düşmana darbeler vuran kitlelerin çeşitli mücadele ve örgütlenme biçimleriyle, iktidara yönelik bir hareketlilik içinde olduğu mücadele alanları haline gelecektir. Çin ve Vietnam halk savaşlarında daha çok lojistik ikmal merkezi ve kırlardaki mücadeleyi destekleyici bir konumla sınırlandırılan kentlerin rolü; günümüzde kendine özgü sorunları etrafındaki mücadele ile kırlardaki mücadelenin tamamlayıcısı olarak önemli bir içerik kazanmıştır.

Birleşik Devrimci Savaş ilkesine bağlı olarak, kırlarda olduğu gibi kentlerde de temel mücadele biçimi silahlı mücadeledir (Öncü savaşı aşamasında silahlı propaganda). Silahlı mücadele temelinde sürdürülen devrimci mücadele, en dar kadro hareketinden en geniş kitle hareketlerine; politik mücadelenin çeşitli biçimlerinden (barışçıl ve silahlı) ekonomik-demokratik mücadele biçimlerine kadar varan bir zenginlik kazanmak zorundadır. Böyle bir zenginlik, devrimci mücadelenin kentlerde de kalıcı örgütlenmeler, mevziler yaratmasını getirecektir.

Ülkemizde Başından İtibaren Kurtarılmış Bölgeler Olmayacaktır

II.Bunalım Dönemi halk savaşlarında önemli noktalardan biri, savaşın başından beri varolan kurtarılmış bölgelerdir. Kurtarılmış bölgelerin temelinde, emperyalist işgal, yarı-feodal yapı ve feodal mütegallibeye karşı kendiliğinden köylü ayaklanmaları vardır. Devrimci örgütler bu kurtarılmış bölgeleri genişletmek, yaymak ve varolanlarda devrimci bir işleyiş oluşturarak halk savaşlarının temel üslerini kurmak göreviyle yükümlüdürler. MAO'nun kurtarılmış bölgeleri ''kızıl siyasi üsler'', ''kızıl siyasi iktidar'' gibi kavramlarla nitelemesi, Çin halk savaşında kurtarılmış bölgelerin taşıdığı büyük önemi ifade eder.

Kurtarılmış bölgeler, bu tür halk savaşlarında emperyalist işgale, feodal egemenliğe son verilerek devrimci bir yönetim mekanizmasının kurulduğu, siyasi, askeri merkezlerdir. Halk iktidarının nüveleri, halk ordusunun çekirdeği bu merkezlerde oluşturulur, geliştirilir.

Ülkemizde ise halk savaşının başından itibaren bu şekilde kurtarılmış bölgeler olmayacaktır. Emperyalizmin gizli işgali, oligarşinin en ücra köşelerine kadar uzanan güçlü denetim ağı ve kitlelerdeki politik pasiflik vb. nedeniyle kendiliğinden ayaklanmaların gündeme gelmemesi, Çin, Vietnam halk savaşlarındakine benzer şekilde, kurtarılmış bölgelerin savaşın başından itibaren kurulmasını engelleyen en önemli faktörlerdir.

Savaşın başından itibaren olmayan kurtarılmış bölgeler, savaşın ileri aşamalarında kendine özgü biçimlerde gündeme gelecektir. Savaşın sürdürülüş biçimi ve emperyalist işgalin aldığı yeni biçim nedeniyle, kurtarılmış bölgeler sorununa bugünden yarına gerçekleşebilir gözüyle bakmamak gerekiyor.

Bir bölgenin tamamen devrimcilerin denetiminde olması ve her türlü örgütlenmenin hayata geçirilip halkın sosyal, siyasal, ekonomik yaşamının, yeniden biçimlendirildiği kurtarılmış bölgeler, ancak savaşın düzenli ordular aşamasında ve devrimci ordunun belli bir güç olduğu koşullarda ortaya çıkabilecek bir olgudur.

Kurtarılmış bölgeler, politik olarak güçlü olduğumuz, askeri açıdan da savunabileceğimiz dönemde gündeme gelecektir. Bu aşamadan önce kurtarılmış bölgelerden söz etmek hayalciliktir, şablonculuktur.

Hele partileşme sürecindeki bir hareketin bunu şehirlerde yaptığını iddia etmesi, kelimenin gerçek anlamı ile saçmalıktır.12 Eylül öncesi Devrimci Hareketin yoksul halkın oturduğu mahallelerde kazandığı etkinlik ve yarattığı örgütlenmelerin, burjuva basınında ve oligarşinin açıklamalarında ''kurtarılmış bölgeler'' olarak sunulması demagojiden başka bir şey değildir. DEVRİMCİ SOL hiçbir zaman bu tip bölgelere ''kurtarılmış'' gözüyle bakmamıştır. Bu bölgelerin, mahallelerin bu aşamada ''kurtarılması'' düşünülemez de zaten. Varolan, o bölgelerde, mahallelerdeki mücadele ve örgütlenmedir ve bunların diğer mücadele alanlarına ve bölgelere göre daha ileri bir aşamada olmasıdır.

Halk Savaşının Temel Ve Önder Sınıfları

Bir stratejinin en önemli konularından biri de, devrimci mücadelede yer alacak sınıfları, üstlenecekleri role bağlı olarak mevzilendirmesidir. Sınıfların mevzilendirilmesi en kaba tanımıyla devrimin temel ve önder sınıflarını tespit etmektir. Bugüne kadar gerçekleşen bütün devrimlerin başarısında, önemli bir etken olan sınıfların mevzilendirilmesi ülkemiz koşullarında nasıl biçimlenecektir?

Türkiye devriminin temel sınıfları; işçi sınıfı, köylülük ve küçük-burjuvazidir. Türkiye devriminin temel gücü bu sınıflara, yani halka dayanacaktır. Ancak temel sınıfları genel olarak ortaya koymak yetmez, bunlar arasında da bir ayrım yapmak gerekir.

Çağımızın en devrimci sınıfı olan proletarya, ülkemiz halk savasında da önder güçtür. Proletaryanın bu önderliği pratikte proletarya partisinde ifadesini bulur. Proletarya partisi çizdiği strateji doğrultusunda ezilen halk sınıf ve tabakalarını yönlendirerek sınıfsız toplum mücadelesinin ideolojik ve politik kurmaylığını üstlenir.

Marksist literatürde önderlik sorununun konuluşu bu şekildedir ve ülkemizde de bu doğrultuda biçimlenecektir. Ancak küçük-burjuva sapma akımların, kökeni Sovyet Devrimi'ndeki menşeviklere dayanan bir anlayışı bugün de sürdürmeleri sonucu, proletaryanın önderlik sorunu karmaşık bir hale getirilmiştir.

Menşevik anlayışın ülkemizdeki taklitçileri, proletarya partisi deyince, proletaryanın parti içindeki çoğunluğunu, proletaryanın önderliği deyince de Sovyet tipi bir ayaklanma stratejisini anlamaktadırlar.

Ülkemiz devriminin izleyeceği yol konusunda yoğun bir ideolojik mücadelenin sürdüğü 1969-1970 yıllarında, devrimin stratejisini belirleyen Mahir ÇAYAN; devrimimizin Anti-Emperyalist, Anti-Oligarşik Halk Devrimi olacağını ortaya koymuş ve bu noktada sağındaki ve solundaki ideolojik, siyasi çizgilerle arasındaki ayrımı belirginleştirmiştir.

Marksist-Leninistlerle şabloncu, dogmatik çizgiler arasındaki sınırların belirlenmesinde proletaryanın öncülüğü konusu da önemli bir yer tutar. İşçi sınıfının önderliğinden, Sovyetik ayaklanmayı anlayanlarla arasındaki ayrım noktasını belirgin hale getirmek isteyen M. ÇAYAN, ülkemiz devrim stratejisinin; Sovyetik ayaklanma değil, Birleşik Devrimci Savaş perspektifiyle yürüyecek bir halk savaşı stratejisi olduğunu belirlemek için, ''işçi sınıfının öncülüğünün niteliği ideolojiktir'' tespiti yapmıştır.

Bu tespit, işçi sınıfının devrime önderlik etmeyeceğini göstermek için değil, ülkemizde işçi sınıfının önderliğinden Sovyetik ayaklanma stratejisinin anlaşılamayacağını belirlemek için yapılmış bir tespittir.

Bugün ise 20 yıllık bir pratikten sonra THKP-C düşüncesi ve bu düşüncede işçi sınıfının devrimde nasıl bir rol oynayacağı, önderlik sorunu açıklığa kavuşmuştur. İşçi sınıfının önderliğinin niteliği ideolojik midir, fiili midir diye bir tartışma, bugün için soyut ve gereksiz bir tartışmadır. Artık kimin ayaklanma stratejisini, kimin uzun süreli halk savaşını savunduğu açıktır. Birleşik Devrimci Savaş perspektifiyle yürüyecek halk savaşımızda, bugün için ''işçi sınıfının öncülüğünün niteliği ideolojiktir'' deyişi ile, ''işçi sınıfı önder güçtür'' deyişi arasında bir fark yoktur.

Uzun süreli halk savaşımızın temel sınıfları köylülük, işçi sınıfı ve küçük-burjuva kesimlerdir. Temel sınıflar içinde en geniş katılımı sağlayacak olan köylüler, devrimin itici gücü olacaktır. Devrimin itici gücü olması, temel sınıflar içinde köylülüğün devrime kitlesel katılımda ağır basması anlamındadır.

Kır-kent diyalektik bütünlüğü içerisinde dönem dönem kentlerdeki mücadelenin ön plana çıkması ve sürece damgasını vurması halk savaşının gelişim sürecinde mümkün olmakla birlikte, genel stratejide kırsal alanların temel mücadele alanı olması, bu alanlarda çoğunluğu teşkil eden köylülüğü, devrime en geniş katılımı sağlayan ve temel sınıflar içinde ağırlıklı bir rol oynayan sınıf konumuna sokmuştur. Ancak köylülüğün temel sınıflar içinde ağırlıkta olması ve devrimin itici gücü olması sadece onun sayısal çoğunluğuna bağlı değildir. Oligarşiyle çelişkisi olan bu kesimlerin bir sınıf olarak kırlarda yer alması, onun, devrimin temel sınıfları arasında önemli bir konumda olmasının nedenidir.

Temel güçler içinde yer alan köylüler, feodal ağa ile büyük toprak sahipleri (kapitalist çiftlikler) dışındaki köylü katmanlarıdır.

Devrimin diğer temel güçleri olan proletarya ve küçük-burjuvazi ise, esas olarak Birleşik Devrimci Savaş perspektifiyle kentlerde sürdürülen devrimci mücadelenin başlıca kitle gücünü oluştururlar. Kentlerde, temel güçlerden proletarya, ağırlıkta ve itici güç durumundadır.

Halk Savaşının Aşamaları

Ülkemizde halk savaşı hangi aşamalardan geçecektir? Buraya kadarki anlattıklarımızdan anlaşılacağı gibi, III. Bunalım Dönemi'nin bir yeni-sömürgesi olan Türkiye'de halk savaşı, Çin ve Vietnam gibi ülkelerden farklı olarak, öncü savaşı aşamasından geçecektir. Ancak böyle bir aşamadan geçmesi tek başına bütün devrimlerle Türkiye devriminin taktik ayrılığını ve farklılıklarını izah etmekte yetersizdir. Örneğin Küba ve Nikaragua devrimleri de öncü savaşı aşamasından geçen bir halk savaşı stratejisiyle zafere ulaşmıştır. O halde ülkemiz devrimi ile Küba ve Nikaragua devrimleri arasında hiçbir fark olmayacak mıdır?

Bu konuda doğru bir bakışa sahip olabilmek için M. ÇAYAN'ın şu sözlerine kulak verelim:

Mahir ÇAYAN'ın tespitlerinden anlaşılması gereken şudur: Ülkemizdeki halk savaşı, Çin ve Vietnam devrimlerinden farklılıklar gösterdiği gibi, PASS ile zafere ulaşan Küba ve Nikaragua gibi devrimlerden de, aşamaların biçimlenmesi ve izlenecek taktikler bakımından farklılıklar içerecektir.

Bu doğrultuda ülkemiz halk savaşının aşamalarına ve bu aşamaların biçimlenmesine biraz daha yakından bakalım.

Halk savaşımızın ilk aşaması öncü savaşı aşamasıdır. Ancak bu mekanik olarak yorumlanamaz. Böyle bir aşamalandırmadan ''öncü savaşı birinci aşamadır, sonra ikinci aşamaya (düzenli ordular) geçilir, 1. aşama ve 2. aşama birbirlerinden ayrıdır, birinin bittiği yerde diğeri başlar'' gibi mekanik bir sıralanış anlaşılmamalıdır. Devrimimiz hayatın değişkenliği ve üretkenliği içinde şekillenen birçok ara aşamalardan da geçecektir.

öncü savaşı, kitlelerin devrim safına çekilmesi aşamasıdır, diyoruz. Yani kitlenin bizzat savaşacak bir şekilde örgütlendirilmesi aşamasıdır. Ve bu aşamanın ne zaman ve hangi koşullarda sona ereceğini şimdiden kestirmek mümkün değildir.

Öncü savaşı silahlı propagandanın temel alındığı bir mücadele sürecidir. Esas olarak silahlı propaganda ile karakterize edilmiştir ve bu iki kavram arasında nitelik olarak fark yoktur. Bu anlamda öncü savaşının değerlendirilmesi, öncülerin veya kitlelerin savaşması olarak, ya da kısa veya uzun süreli olması açısından değil, bu mücadele biçiminin temel olup olmamasıyla yapılabilir. Yani silahlı propagandanın temel olduğu yer ve koşullarda öncü savaşı sürer ve bu belirleyicidir. Silahlı propagandanın tali plana düştüğü, belirleyici olmaktan çıktığı yer ve koşullarda, öncü savaşı aşaması bitmiş demektir.

Bu durum DEVRİMCİ SOL'un çeşitli yayınlarında açık olarak ortaya konulmuştur. Bunlara iki örnek verirsek:

Tasfiyecilik ve Devrimci Çizgi'de sorun şu şekilde ifade edilir:

Aynı konuyla ilgili THKP-C ve İki Sapma isimli broşürde şunlar söyleniyor:

Halk savaşımızın birinci aşamasını, uygulanacak temel mücadele yöntemi çerçevesinde ele almak ve halk savaşı stratejisinin bütünü içerisinde sınırlarını çizmek yeterli değildir ve bu açıklama biçimi, ülkemizdeki öncü savaşını bütün yönleriyle açıklamadığı gibi, diğer yeni-sömürge ülkelerdeki (Küba, Nikaragua vb.) öncü savaşıyla farklılıklarını ortaya koymakta yetersiz kalır.

Ülkemizde öncü savaşı, kır-kent diyalektik bütünlüğü çerçevesinde, ''mahalli, tarihi, gelenek, görenek ve üretici güçlerin gelişme seviyesi'' ile sınıflar mücadelesinin gelmiş olduğu aşamaya bağlı olarak, kendi içinde farklı taktik aşamaları barındırmak zorundadır.

1971 koşullarında öncü savaşının taktik aşamaları M.ÇAYAN tarafından şöyle formülleştirilmiştir:

M. ÇAYAN'ın bu sıralaması 1971 koşullarının ürünüdür ve bir mutlaklık taşımaz. Örneğin M. ÇAYAN'ın hemen bu sıralamadan sonra, ''neden şehir gerillası ile gerilla savaşına başlandı?'' diye sorması ve bu nedenleri o günkü somut koşullarla açıklaması, böyle bir sıralamanın o günkü koşulların ürünü olduğunun göstergelerinden biridir.

12 Mart sonrası koşullar ve 1974-80 arası sürecin özellikleri, böyle bir sıralamanın her koşulda geçerli olamayacağını göstermiştir. Çünkü sınıflar mücadelesinin somut sorunları, gelişimi ve karşılıklı güçler dengesine göre bu aşamalar değişebilmektedir.

Bu değişimi anlamayan ve bu sıralamayı, bozulması mümkün olmayan bir şema olarak kavrayan kimi dogmatikler, THKP-C'nin kent gerillasını yarattığını, güncel görevin ''şehir gerillasını geliştirme, kır gerillasını yaratma'' olduğunu ileri sürebilmişlerdir.

Dogmatizmin, bu türden gerçekleşemeyecek (ve de gerçekleşemeyen) görüşler ileri sürmesine karşın DEVRİMCİ SOL, bu sıralamanın yaşanan koşullarda geçersiz olduğunu, partileşme sürecinde de olsa, THKP-C düşüncesini savunan bir örgütün görevinin; kentlerde yoğunlaşan potansiyeli örgütlemek ve halkı terör ve demagoji yoluyla teslim almaya ve kendine kitle tabanı yaratmaya çalışan faşist harekete karşı, kitleleri anti-faşist temelde bir mücadele içinde seferber etmek olduğunu söylemiştir. Ağırlıkla kentlerdeki mücadele ve örgütlülüğün geliştirilmesi ve giderek kırsal alanlara yayılacak bir mücadele ile, güncel ve uzun erimli görevlerin yerine getirilebileceğini tespit etmiştir.

Kentlere bu şekilde ağırlık tanınması, Birleşik Devrimci Savaş anlayışı çerçevesinde kentlerin ön plana çıkması anlamına gelir. DEVRİMCİ SOL hiçbir zaman mücadeleyi salt kentlerdeki mücadeleyle sınırlamamıştır. Ancak kendi iç evrimi ve fiili bir örgütlenme olarak siyasi arenaya çıkışındaki yeniliğin yarattığı elverişsiz subjektif durumu ve kırsal çalışmada yeterli bir deney tecrübe birikimi olmaması nedeniyle kırsal alandaki çalışmaları gerektiği biçimde örgütleyememiştir.

Bu elverişsiz koşullara karşın kırsal alanlardaki mücadelenin örgütlenmesi, bu mücadele ve örgütlenmenin ne şekilde biçimleneceği, biçimlenmesi gerektiği DEVRİMCİ SOL'un sürekli gündeminde olmuştur.

THKP-C ve İki Sapma isimli broşüründen aktardığımız şu görüşler, o günkü koşullarda DEVRİMCİ SOL'un kırsal alanlardaki mücadele ve örgütlenme biçimlerine ilişkin düşüncelerini yansıtır:

DEVRİMCİ SOL'un bu tespitleri hayatın somut pratiğinde kanıtlanmış ve kırsal alanlardaki mücadelenin hayati önemi kendisini dayatmıştır. Bu zorunluluk Temmuz 1980 tarihli DEVRİMCİ SOL Dergisi'nin 3. sayısında şu şekilde ifade edilir:

Birleşik Devrimci Savaş perspektifinde somut şartların kırlardaki mücadeleyi ön plana almayı zorladığını, yukarıdaki biçimde ifade eden DEVRİMCİ SOL, sorunun önemini ve acilliğini pek çok kez vurgulamıştır. Zaten aktardığımız pasajda yer alan ''bu şartlar altında sınıflar mücadelesi bir hazırlık yapmamızı bekleyemez'' sözleri bu sorunun önemini ve acilliğini yeterince ortaya koymaktadır.

12 Eylül faşist cuntasından birkaç ay önce ifade edilen bu durum, örgütlü bir güç olarak siyasi arenaya çıktığından beri DEVRİMCİ SOL'un gündemindedir. Ancak yukarıda açıkladığımız objektif ve subjektif olumsuzluklar bu konudaki gelişmeleri engeller bir fonksiyon görmüştür. Nitekim 12 Eylül faşist cuntasının estirdiği terör ortamında bu alandaki eksikliklerin sıkıntısı kendini açıkça hissettirmiştir. Bu alanlardaki gerilla hareketi uzun süre varlığını korumasına rağmen sürekli gelişip güçlenen bir niteliğe kavuşamamış ve giderek etkisizleşmiştir.

Hareketimizin Gelişimi ve Devrimci Mücadele isimli Ocak 1983 tarihli broşürde bu durum DEVRİMCİ SOL tarafından şöyle değerlendirilir:

12 Eylül'e kadarki süreci kaba bir şekilde ele aldığımızda görüldüğü gibi öncü savaşının aşamalarını mekanik bir şekilde şemalaştırmak veya bir dönemin koşullarının ürünü olan bir sıralamayı, her dönem için kural haline getirmek devrimci mücadeleyi geliştirmek değil, tam tersine bu mücadelenin engellenmesi, cendereye sıkıştırılması anlamına gelecektir. Partileşme sürecinde bir örgüt olan DEVRİMCİ SOL'un pratiği bu konudaki doğru anlayışın ne olması gerektiğini ortaya koymuştur.

Bugünkü süreci ele aldığımızda nasıl bir durum karşımıza çıkacaktır? 12 Eylül'ü ve 12 Eylül sonrası sürecin şekillenmesini tahlil eden DEVRİMCİ SOL, bu sorunun cevabını da, Ocak 1983 tarihli Hareketimizin Gelişimi ve Devrimci Mücadele isimli broşürde aşağıdaki şekilde ortaya koymuştur:

Önümüzdeki sürecin genel ilkesini bu şekilde koyan broşür, bunu ülke koşullarını değerlendirerek daha da detaylandırmış ve devrimci mücadelenin günümüzdeki biçimlenmesini şu şekilde formüllendirmiştir:

Öncü savaşının gelişimi sürecine ve aşamalandırılmasına bu şekilde bakan DEVRİMCİ SOL'un, düzenli ordular aşamasının nasıl biçimleneceği sorusuna verdiği cevap da, ülke koşullarından bağımsız bir değerlendirme değildir.

Halk ordusunun nasıl ve hangi biçimlerde örgütleneceği, nasıl bir hat izleyeceği, taktiklerin ne olacağını ayrıntılı ve şematik olarak bugünden cevaplamak mümkün olmasa da, en genel özelliklerini koymak anlamında şunları söyleyebiliriz.

Halk ordusunun oluşumu tek bir alandaki mücadeleyle sağlanamaz. Halk ordusu kırda ve kentte oluşturulan gerilla ordusu sonucunda oluşacaktır.

Gerilla ordusunun kentlerde ve kırlardaki uzun süreli silahlı eylemleri ile yıpranan iktidar, giderek yaşam alanlarında gücünü yitirecek, bununla orantılı silahlı mücadelenin ivmesinin yükseltilmesi, devrimci durumun derinleşmesi ile kitlelerin devrimci harekete katılımı artacaktır.

Bu aşamada gerilla ordusunun halk ordusuna dönüşmesi, devrimci halk iktidarının kurulması, bunların yaygınlaştırılması ve sürekli saldırılarla iktidar güçlerini moralman çökertip son saldırıya hazırlanma sürecidir. Bu aşamada kentler ve kırlardaki mücadelenin koordinasyonu ve kitlelerin son saldırıya nasıl katılacağı büyük önem taşır. Kentlerdeki kitlelerin bir ayaklanma biçiminde mi, genel grevle mi, yoğun bir şekilde halk ordusuna katılımla mı vb. olacağını şimdiden kestirmek mümkün değildir. Ancak devrimci hareket her koşulda ve her alanda kentte, kırda, dağda silahlı güçleri yaratma ve bunların öncülük yapacağı bir saldırıya hazır olmak zorundadır.

Halk Savaşımızın Örgütsel İlkesi Politik-Askeri Liderliğin Birliğidir

Emperyalist işgal altındaki bütün sömürge, yarı-feodal ülkelerde parti, başlangıçtan itibaren askeri bir örgütlenmeye de sahip olmak zorundadır. Çünkü emperyalist işgalden kurtuluş, ancak bir halk savaşıyla mümkündür. Halk savaşına önderlik edecek partinin, halk savaşının kurmaylığını yerine getirecek özelliklere sahip olması zorunludur. Çin örneğinde, halk savaşının kurmayı Çin Komünist Partisidir ve ÇKP, politikanın başka araçlarla devam etmesi olan savaşı, parti merkez komitesince belirlenen strateji ve taktikler doğrultusunda, siyasi komiserlerinin denetimindeki halk ordusu aracılığıyla yönlendirmiştir.

III. Bunalım Dönemi'nin yeni-sömürge ülkeleri içinde bu ilke geçerli olmakla birlikte, yeni-sömürgecilik yönteminin getirdiği değişiklikler nedeniyle, özellikle halk savaşının aşamalarında bazı farklılıklar sözkonusudur. Bu farklılıkları M. ÇAYAN ''Politik-Askeri Liderliğin Birliği'' ilkesi olarak formülleştirmiştir.

Yani parti, başlangıçta silahlı savaşı bilfiil yürütmek durumunda olacak, Çin örneğinde olduğu gibi başlangıçta ayrı bir ordu örgütlenmesine sahip olmayacaktır. Kurmaylığın tek karargahta toplanması da diyebileceğimiz bu örgütlenme ilkesi PASS'nin örgütlenme ilkesidir. Çünkü askeri eylemler, doğrudan politik propagandanın bir aracı olarak gündeme gelmekte ve bu eylemler partinin politik faaliyetinin ana öğesi olmaktadırlar.

Bu durum partinin ve alt örgütlenmelerinin politik-askeri nitelikte örgütlenmeler olmasını zorunlu kılmaktadır. Politik-Askeri Liderliğin Birliği ilkesi de, bu örgütlenmelerin kurmaylığının nasıl şekilleneceğinin örgütsel ilkesidir.

Zafere ulaşmış, devrimlere önderlik etmiş devrimci önderlerin tespitlerine baktığımızda, bu ilkenin sadece bizim devrimimiz için değil, tüm, yeni-sömürge ülke devrimleri için geçerli bir ilke olduğunu görürüz. Örneğin Gine Devrimi'nde bu ilkenin biçimlenmesini Amilcar CABRAL'ın şu sözlerinde buluruz:

Nikaragua Devrimi'nin başarısında da aynı ilkenin payını görmekteyiz. Sandinist Cephe'nin önderleri şöyle söylüyorlar:

Birçok yeni-sömürge ülke devriminin başarıya ulaşmasında temel bir önem kazanan Politik Askeri Liderlik ilkesi, bugün dişe diş bir mücadelenin sürdüğü El Salvador'da da devrimcilerin benimsediği bir ilkedir. El Salvador devrimci mücadelesinin önderlerinden ve ölümüne kadar (1983) FPL (Halk Kurtuluş Güçleri)'nin Merkez Komitesi birinci sorumlusu olan Salvador Cayetano CARPİO bu ilkeyi şöyle yorumluyor:

Yeni-sömürgelerde kurtuluş mücadelesi veren örgütlerin evrensel ilkesi haline gelen bu ilke, DEVRİMCİ SOL tarafından da benimsenmiş bir ilkedir.

Tasfiyecilik Ve Devrimci Çizgi isimli kitapta partileşme sürecinin karakterini ve ilkelerini ortaya koyarken, bu ilkeyi de yorumlayan DEVRİMCİ SOL şunları söyler:

Görüldüğü gibi DEVRİMCİ SOL, hiçbir zaman proletarya partisinin bir politik organizasyon olduğu gerçeğini gözden kaçırmamıştır. Ülkemiz koşullarını doğru bir şekilde tahlil eden DEVRİMCİ SOL, bu koşullarda kitlelerin sadece ajitasyon ve propaganda ile bilinçlendirilemeyeceğini, politik yönün belirleyiciliğinde, PASS perspektifiyle yaşama geçirilen bir silahlı mücadele vermek gerektiğini de tespit etmiştir. Bu nedenle örgütsel ilkemiz Politik-Askeri Liderliğin Birliği ilkesi olmuştur. Böyle bir örgütsel ilkeye sahip olan partinin oluşturulmasının amaçlandığı bir süreçte de, partiye giden örgütlenmeler bu perspektifle ele alınmış ve mücadele içinde oluşturulmuşlardır.

D- DEVRİMCİ SOL PARTİ DEĞİL PARTİLEŞME SÜRECİNDE OLAN BİR ÖRGÜTTÜR

DEVRİMCİ SOL bir parti değildir. Partiyi oluşturmayı amaçlayan bir örgüttür.

Elbetteki bir partiyi oluşturma konusunda anlaşmak, bir partiyi oluşturmak ve birlikte mücadeleye atılmak için yeterli bir neden değildir. Partinin oluşturulması düşüncesinde anlaşmak yetmez, aynı zamanda nasıl bir parti sorusuna verilecek cevapta da asgari ortak noktalara sahip olmak gerekir.

İşte DEVRİMCİ SOL; üyeleri, bir partiyi hedefleyen ve nasıl bir parti sorusunda belli noktalarda ortak düşünenlerin örgütüdür.

Bugün Türkiye'de komünist olduğunu, Marksist-Leninist olduğunu iddia eden onlarca parti vardır. Ama DEVRİMCİ SOL çatısı altında bir araya gelmiş insanlar açısından, bu partilerin hiçbiri Türkiye halklarının emperyalizme ve oligarşiye karşı mücadelesini başarıya ulaştırabilecek bir stratejiye ve örgütlenme anlayışına sahip değillerdir.

Çünkü DEVRİMCİ SOL çatısı altında bir araya gelmiş insanlar için, kişilerin ve grupların söyledikleri veya programları önemli değildir. Önemli olan bu kişi ve grupların pratikteki mücadeleleri ve örgütlenmeleridir.

Bu açıdan bakıldığında siyasi arenayı dolduran birçok sol parti, özünde burjuva uzlaşmacısı, şabloncu, kitleler nezdinde saygınlığı olmayan küçük-burjuva aydınlarının partileridir. Türkiye halklarının kurtuluşunu bu partilerden beklemek, Türkiye halklarını sonsuza kadar emperyalizmin ve oligarşinin sömürüsüne terk etmek anlamını taşıyacaktır.

İşte bu yüzden DEVRİMCİ SOL çatısı altında toplananlar, birleşerek Türkiye halklarını kurtuluşa götürecek bir partiyi yaratmayı amaçlıyor.

Bu nasıl bir parti olacaktır ve nasıl kurulacaktır?

Ülkemiz gerçeklerine, Türkiye halklarının tarihi ve toplumsal özelliklerine hitap eden bir stratejiyi (Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ni) benimsemiş, Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ni hayata uygulayabilecek, gizliliği temel almış, hayatın her alanında halkın mücadelesine önderlik etmeyi amaçlamış, profesyonel devrimcilerden oluşmuş, Leninist partinin evrensel tezlerini kendine rehber edinmiş yeni tipte Marksist-Leninist bir parti oluşturmayı hedefliyor DEVRİMCİ SOL.

Böyle bir partinin nasıl oluşturulacağı sorusuna gelince; böyle bir partinin tek bir oluşma biçimi vardır. Böyle bir parti ülkemiz sınıflar mücadelesinin kızgın pratiğinde oluşacaktır. Kimilerinin yaptığı gibi masa başında üç-beş kişinin ''kurduk'' demesiyle bir parti kurulmayacaktır. Parti, tüm nitelikleriyle hayatın kızgın pratiği ve çok yönlü mücadelenin sürdüğü bir süreçte çelikleşecek kadrolardan doğacaktır. Bu süreç partileşme sürecidir. Partileşme süreci ideolojik birliğin, kadrolaşmanın, organlaşmanın dişe diş mücadele içinde sağlandığı iradi bir süreçtir.

DEVRİMCİ SOL'un partileşme sürecinden ne anladığını ve bu sürecin hangi özelliklere sahip olması gerektiğine geçmeden önce, baştan sona iradi bir süreç olan partileşme süreci sonunda, nasıl bir partiyi amaçladığımızı, Leninizmin parti konusundaki evrensel tezlerinin oluşturulacak partiye nasıl yansıyacağını ortaya koymak istiyoruz.

Nasıl Bir Parti?

Nasıl bir parti istiyoruz sorusu, partileşme sürecini yaşamak gerektiğini ve yaşadığını iddia eden devrimcilerin, en başta cevaplaması gereken sorudur. Çünkü bizim amaçladığımız parti ne çıkarların uzlaşmasına dayanan burjuva partisidir, ne de kendi özgücüne güvenmeyip sürekli ilkesiz birleşme-bölünme-dağılma kısır döngüsünde boğulup giden küçük-burjuva sol partilerdendir. Partileşme sürecinin sağlıklı bir ideolojik yapı ve birlikte sonuçlanmasını istiyorsak, yıllarca partileşme süreci deyip de sonunda ne olduğu belli olmayan bir ucube ile karşılaşmak istemiyorsak, parti olgusuna özel bir önem vermeliyiz.

DEVRİMCİ SOL'un amaçladığı parti, Marksist-Leninist bir partidir. Partileşme süreci, yaratılmak istenen partinin ideolojik çizgisini netleştirecek, ideolojik çizgiyi uygulayacak kadroların yetişmesini ve bu kadroların merkezi bir örgütlenme etrafında istihdamını gerçekleştirecektir.

O halde bu nasıl bir partidir?

Bu parti, Leninizmin evrensel ilkeleri ışığında ülkemiz koşullarına uygun ve Türkiye halklarını emperyalist işgalden ve oligarşik diktatörlükten kurtaracak bir partidir. Daha açık bir ifadeyle;

1- Parti Türkiye Halklarının Örgütlü Öncü Müfrezesi Olacaktır

Partimiz, Türkiye halklarının ideolojik ve politik öncü örgütü olacaktır. Bu ne demektir?

Bu, partimizin, Marksist-Leninist ideolojiyle donatılacağı, Türkiye gerçeklerini Marksist-Leninist ideolojiyle yorumlayıp, burjuva ve her türlü sapma ideolojinin karşısına proletarya ideolojisi ile çıkacağı anlamına gelir.

Bundan Türkiye halklarına öncelikle anti-emperyalist, anti-oligarşik bilinç taşıyacak bir parti anlaşılmalıdır.

Bizim partimizin halkı bilinçlendirmekten anladığı, halka politik bilinç götürmek, yani siyasi gerçekleri açıklamaktır.

Bizim partimiz Türkiye halklarının politik önderi, sınıflar savaşında Türkiye halklarının öncü müfrezesi olacaktır. Bu, oligarşiye karşı ezilen halkların silahlı mücadelesini yürütmek ve bu mücadeleye bağlı olarak, halkın, ekonomik, demokratik talepleri için mücadeleyi birlikte sürdürmek demektir.

Marksist-Leninist parti ülkemizdeki politik mücadelenin gereklerine uygun bir örgütlenme içinde olacak, emekçi kitleler içinde kök salacak biçimde illegal, yarı-legal, legal birçok örgüt biçimleri aracılığıyla geniş kitlelere açılacaktır.

Bu örgütlenme profesyonel devrimcilerden oluşacaktır. Bu dar örgütlenmeyi oluşturan kişilerde sınıfsal köken aranmayacaktır. Partinin kitleleri kucaklaması savaşın ileriki aşamalarında gerçekleşecektir.

Partimiz, Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ni hayata geçirecek bir örgütlenme çizgisi izleyecektir. Yani silahlı propagandayı temel, diğer mücadele biçimlerini ona bağlı olarak ele alan Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ni hayata geçirebilmek için, politik-askeri örgütlenmelerin kentte ve kırda oluşturulmasını temel alacaktır.

Partinin, anti-emperyalist, anti-oligarşik mücadelede yer almak isteyen tüm halk kesimlerini bağrında toplamayı amaçlayan, bir cephe örgütlenmesi olacaktır. Ancak ülkemizin tarihi, sosyal, siyasal ve ekonomik özelliklerinden dolayı bu cephe başlangıçta ''savaşanların cephesi'' biçiminde olacaktır.

Parti, mevcut siyasi ortama, sınıfsal dengeler ve hareketin içinde bulunduğu aşamaya bağlı olarak, taktikler tespit edip hayata geçirilmesini sağlayacaktır.

Kısaca, partimiz ezilen halkın tüm alanlardaki (silahlı-silahsız, politik, ekonomik, demokratik, ideolojik) mücadelesini örgütleyip yönlendiren bir parti olacaktır.

2- Parti Çalışmalarında Merkeziyetçi Yan Ağır Basar

Partimiz, demokratik merkeziyetçilik ilkesine göre çalışacaktır. Fakat emperyalist işgal ve oligarşinin baskı ve zoru nedeniyle, merkeziyetçi yanın ağır bastığı bir demokratik merkeziyetçilik ilkesi uygulanacaktır. Çünkü gizlilik temelinde örgütlenen Leninist bir partide, çelik gibi bir disiplin şarttır. Çünkü partimiz, mücadelenin yüklediği görevler yüzünden yarı-askeri nitelikte olacaktır.

Parti çalışmalarında başlangıçta merkeziyetçi yanın ağır basması, örgütlenmenin aşağıdan yukarı demokratik bir şekilde değil, yukarıdan aşağıya merkeziyetçi bir anlayışla gerçekleştirilmesi anlamındadır. Savaşın ileriki aşamalarında, parti denetimindeki bölgelerde demokratik yan tam olarak işletilecektir.

Biçimsel bir seçim ve demokrasi değil, tüm üyelerin irade birliğini ifade eden katılım ilkesi, partimizin demokrasi anlayışını oluşturacaktır. Çünkü biz LENİN'in şu sözlerine inanıyoruz:

Partimizde gönüllülük temelinde çelik bir disiplin egemen olacaktır.

3- Partimizde Hiziplere Yer Olmayacaktır

Proleterya ideolojisiyle donatılmış bir partide tam anlamıyla bir düşünce zenginliği olmalıdır. Devrimci mücadeleyi geliştirecek, kitlelerin bilinç düzeyini yükseltecek çalışmaların sürekli kılınması, ancak sürekli düşünce üretimiyle mümkündür.

Devrimci bir partide sürekli düşünce üretimini sağlayan mekanizma eleştiri-özeleştiri mekanizması ve bunun ortaya çıkardığı tartışma zenginliğidir. Kuşkusuz bu, anarşizme varan ve partiyi bir tartışma kulübüne çeviren eleştiri özgürlüğü değildir.

Eleştiri-özeleştiri mekanizması devrimci eylemi engellemediği sürece kendisinden beklenen işlevi görebilir. Devrimci eylemi engellemeye, parti içindeki birliği zedelemeye, ayrı örgütlenme eğilimi başgöstermeye başladığı anda, ortada eleştiri-özeleştiri diye bir şey kalmamıştır. Bundan sonrası parti düşüncesiyle, parti düşüncesine aykırı düşüncelerin çatışmasıdır. Bu, parti içinde değişik düşünce ve irade merkezlerinin varlığı demektir, bu, hizip demektir.

Kapitalizm koşullarında sınıflı yapının, sosyalist inşa döneminde ise küçük üretimin devam etmesi durumunda parti içinde burjuva ideolojisinin kalıntıları şu veya bu oranda olacaktır. Bu burjuva ideolojisinin temelinde sadece birkaç yüzyıllık kapitalist üretim ilişkilerinin değil, binlerce yıldır süren özel mülkiyet rejimlerinin birikimi vardır ve bir anda yok etmek mümkün değildir, çeşitli biçimler altında parti saflarında gelişebilir, hatta tutunabilir. Partinin görevi, ideolojik mücadele yoluyla burjuva ideolojilerinin kalıntılarını temizlemek, proleter ideolojiyi egemen kılmaktır.

Burjuva ideolojisinin çeşitli olaylar karşısında insanların, parti üyelerinin düşüncesini etkilemesi ayrı bir şeydir, bu burjuva ideolojisinin sistemli bir görüşler bütünü halinde parti içinde ayrı bir irade merkezi olarak ortaya çıkması ayrı bir şeydir. Birincisi, partinin ideolojik mücadelede eksikliğini ve parti üyelerinin bu konudaki zayıflığını gösterirken, ikincisi, bir hizbin varlığına işaret eder.

Hizip demek, parti içinde ayrı bir irade ve bu iradeye bağlı ayrı bir örgütlenme demektir. Parti içinde çok başlılık demektir.

Birden fazla iradenin, birden fazla merkezin olduğu bir partinin, proletaryanın, sömürücü azınlığa karşı mücadelesini örgütleyip yönlendirmesi düşünülemez. Çünkü partinin kendisi proleter ideoloji ile burjuva ideolojisinin kalıntıları arasında mücadelenin sürdüğü bir alan haline gelmiştir. Bu yönde kıyasıya mücadelenin sürdüğü bir parti, sınıflar mücadelesinde proletaryanın temsilciliğini yapamaz. Çünkü kendi içinde bu anlamda bir netleşme sağlayamamıştır, mücadele sürmektedir.

Proletaryanın kararlı bir önderi, yılmaz bir savaşçısı olmak zorunda olan partimiz, hiziplerin varlığına kesinlikle izin vermeyecektir. Hizipçilik yapanlar tüm uyarılara karşın düzelmemekte ısrar ederlerse tasfiye edileceklerdir.

Kısaca;

- Proletaryanın ideolojisiyle donatılmış,

- Türkiye halklarının kurtuluş mücadelesine ideolojik ve siyasi önderlik edebilecek,

- Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi çizgisini hayata geçirebilecek bir örgütlenmeye sahip,

- Gizliliği esas alan,

- Çelik gibi bir disipline sahip,

- Azınlığın çoğunluğa tabi olduğu,

- Yukarıdan aşağıya hiyerarşik bir mekanizması olan,

- Eleştiri-özeleştiri mekanizmasını çalıştıran,

- Düşünce üretimini sürekli kılan,

- Hiziplere yer vermeyen bir parti yaratmak DEVRİMCİ SOL'un temel hedefidir. Çünkü, ancak böyle bir parti Türkiye halklarının kurtuluş mücadelesine önderlik edebilir, bu mücadelenin zaferle sonuçlanmasını sağlayabilir.

Ocak 1983 tarihli broşürde ifade edildiği gibi biz parti deyince;

Türkiye halklarının kurtuluş mücadelesini zafere ulaştıracak olan, böyle bir partidir.

Parti olmadan ulusal ve sosyal kurtuluş olamaz mı?

Bugün dünyada Marksist-Leninist parti konusunda farklı görüşlerin ve uygulamaların olduğu bir gerçektir. Örneğin parti fonksiyonu gören birçok örgütlenme, objektif ve subjektif çeşitli nedenlerle kendilerine parti adını vermemektedir.

Burada önemli olan örgütün ismi değil, işlevidir. Adı parti olmayan ancak bu işlevi şu veya bu ölçüde görebilen örgütlenmelerin, devrimi gerçekleştirip iktidarı aldıklarına çeşitli kereler tanık olunmuştur. Örneğin Küba'da Fidel CASTRO'nun önderliğinde, Batista diktatörlüğüne son verip iktidarı alan 26 Temmuz Hareketi, 1961 yılına kadar kendine parti dememiştir. Aynı şekilde Nikaragua Devrimi'ni gerçekleştiren FSLN de (Sandinist Ulusal Kurtuluş Cephesi) devrim öncesi bilinen tarzda bir parti örgütlenmesine sahip değildi. Örnekleri daha da çoğaltılabilir.

Bu tip durumlarda kıstasımız, bu örgütlerin sadece iktidarı alma perspektifiyle hareket edip etmedikleri ve sosyal dönüşümleri sağlayacak bir örgütlenmeye sahip olup olmadıklarıdır.

DEVRİMCİ SOL, Ocak 1983 tarihli broşürde bu konudaki yanlış anlayışları şu şekilde ortaya koymuştur:

Bu açıdan baktığımızda, hareketin isminin parti olup olmamasının hiç önemli olmadığı; önemli olanın çok yönlü mücadeleyi örgütleyebilecek, kitleleri kucaklayabilecek bir örgütlenmenin var olup olmamasıdır. Ancak bu özelliklere sahip bir örgütlenme sosyal dönüşümleri sağlayabilir. Bu konuda Nikaragua'nın durumu iyi bir örnektir. Çok yönlü mücadele ve kitlelerin kucaklanması konularında, bir partinin işlevlerini bütünüyle yerine getirmekte eksiklikler gösteren FSLN'nin iktidarın alınması sonrası karşı karşıya kaldığı zorluklar, birçok farklı nedenle birlikte, bir yanıyla da yetkin bir Marksist-Leninist parti örgütlenmesine sahip olamamanın getirdiği sorunlardır.

THKP-C Deneyi Bize Işık Tutacaktır

Türkiye'de bir THKP-C deneyi yaşanmıştır. Ve THKP-C ideolojik çizgisiyle, pratik deneyleriyle önümüzdeki süreci aydınlatıyor.

Kızıldere'de katlettiği devrimci önderlerle birlikte THKP-C'yi de yok ettiğini sanan oligarşi, çok geçmeden yanıldığını anlayacaktı. THKP-C belki fiziki olarak yenilmişti ama hiçbir zaman yok olmamıştı. Çünkü THKP-C'ye varlık kazandıran onun düşünce ve pratiğiydi. Önderler bu düşünce ve pratiğin ilk uygulayıcısı olmuşlar ve tarihi görevlerini yerine getirmişlerdi. Kızıldere, bu anlamda THKP-C'nin sonu değil, onun manifestosuydu. Kurtuluş, savaşmakla, direnmekle mümkündü!

THKP-C fiziki olarak tasfiye edilmişti ve bu tasfiyede, oligarşinin katliamları kadar parti içindeki sağ sapmanın da önemli rolü vardı. Ancak sorun burada bitmedi hiçbir zaman.

12 Mart sonrası kitle hareketleri uç vermeye başladığında oligarşinin ve sağ sapmanın beklentilerinin aksine, THKP-C'nin kitlelerin bilincinde yaşadığı ortaya çıkmıştır. THKP-C düşüncesi ve pratiği, gerçek kurtuluş yolunun nereden geçtiğini kitlelere göstermişti bir kez! Büyük bir THKP-C potansiyelinin varlığı bunun kanıtıydı.

Bu potansiyeli örgütlemeli ve THKP-C yeniden yaratılmalıydı. Ancak bu istenildiği an gerçekleştirilebilecek bir şey değildi.

Birincisi; yenilgi yıllarının karamsarlığı içerisindeki yılgın unsurlar, ortaya çıkan THKP-C potansiyelini sömürmek amacıyla, THKP-C ideolojisini ve pratiğini bulanıklaştırmaya ve kendi yılgın düşünceleriyle uyumlu hale getirmeye çalışmışlardı. Yaratılan bu kaos ortamını gidermek ve ideolojik birliği sağlamak zorunluydu.

İkincisi; THKP-C düşünce ve pratiğini, uzun süreli bir iktidar mücadelesi olarak kavrayıp, buna uygun bir mücadeleyi örgütleyecek partinin eksikliği sözkonusuydu. Partinin oluşması, bu mücadeleyi hayata geçirecek kadroların yaratılması ve mücadele içerisinde konumlandırılmasıyla eş anlamlıydı. Bu hayati önemde bir eksiklikti.

Esas olarak bu iki nedenden dolayı THKP-C, bir partileşme süreci yaşanarak yeniden yaratılacaktı. Önümüzdeki temel görev buydu.

Partileşme Süreci İdeolojik Birlik Sürecidir

Kaba bir mantıkla, madem ki, THKP-C'nin ideolojik çizgisini doğru buluyorsunuz, ne diye yeni bir partileşme sürecinden, ideolojik birlik sürecinden söz ediyorsunuz denilebilir.

Evet, kaba bir bakışla durum ilk anda böyle bir ideolojik birlik sürecini gereksiz gibi gösterebilir. Ancak bu kaba bir bakışın varabileceği sonuçtur.

THKP-C'nin bir ideolojik çizgisi vardır ve bu ideolojik çizgi oldukça nettir. Gerçekten de THKP-C Türkiye devriminin yolunu (Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisini) oldukça net bir şekilde ortaya koymuştur.

Ancak somut pratiğe baktığımızda bu netliğin oldukça bulandırıldığını görürüz.

Bu bulanıklığın nedenleri, Tasfiyecilik ve Devrimci Çizgi isimli broşürde DEVRİMCİ SOL tarafından şu şekilde ortaya konulur:

Öyle bir karmaşa yaratılmıştı ki, hepsi de THKP-C'yi savunduğunu iddia eden 10'a yakın siyasi grup ortaya çıkmıştır. THKP-C'ye sempati duyan, bu görüşleri Türkiye devriminin tek yolu olarak gören devrimci militanlar, yenilgi sonrası ortaya çıkan THKP-C çıkışlı yorumların çokluğu ve zıtlığı karşısında şaşkına dönmüşlerdir. Net olduğu söylenen bir görüş bu kadar anlaşılmaz hale getirilebilir mi? Evet getirilebilir. Çünkü, bu çabaların ardında oldukça fazla destekçileri vardır.

En başta da oligarşinin desteği... Oligarşi, THKP-C potansiyelini nötralize etmek ve düzen sınırları içine çekmek için yoğun çaba göstermiştir.

THKP-C görüşlerinin anlaşılmaz hale getirilmesinde parti içinden çıkan sağ sapmanın da büyük rolü vardır. İlk çıktığı andan itibaren parti çizgisini narodnizmle, fokoculukla suçlayan bu sapma akım, partiye ihanetini böylesine teorilerle gizlemeye çalışırken, aynı zamanda parti çizgisini olduğundan farklı bir çizgiye oturtmak ve mahkum etmek istemiştir.

Sonuncu ve en önemlisi, bu bulanıklaştırma çabalarında yenilginin yarattığı yılgınların oldukça büyük rolü vardır. ''12 Mart yenilgisi birçok küçük-burjuvanın kafasında yarattığı'' kumdan şatoları yerle bir etti. Yakın devrim hayaliyle yola çıkan birçok geçici yol arkadaşı, yenilginin etkisiyle kendi kabuğuna çekildi. Sonuç tam bir karamsarlık ve yılgınlıktı. Birçoğu doğrudan doğruya devrimci mücadeleden koparken bir kısmı da yeni teorik ''keşiflerle'' mücadeleye kıyısından köşesinden devam ettiler.

Yenilgi sonrası birdenbire ortaya çıkan potansiyel, yılgınlık teorilerini altüst ederken, yılgınlara da yeni görevler yüklüyordu. Hiç de bekledikleri gibi olmamıştı. Onlar silahlı mücadelenin kesinlikle kurtuluş yolu olamayacağını düşünürken, ortaya çıkan potansiyel tam tersini gösteriyordu. Bu potansiyel genç kadrolarca radikal kitle hareketlerine dönüştürülmüşken, yılgınların görevi bu potansiyeli kendi kafa yapılarına göre yönlendirmekti!

Kimisi daha başından kartları açık oynadı ve hemen tecrit oldu. Kimisi çok açık bir riyakar tutum takınarak bu potansiyeli sömürmek istedi. Ancak umduklarını bulamadılar. Kimileri ise çok daha ince ve uzun vadeli bir politikayla, bu potansiyeli kendine uydurmaya çalıştı ve belli bir süre başarılı oldu.

THKP-C'yi kendi yılgın ve sağ kafa yapılarına uydurmaya çalışanların yanında, bir de bunların tam tersi ve bunlara tepki olarak doğan, THKP-C'yi hiç anlamayan gruplar ortaya çıktı. Bunlar THKP-C'yi tam tersinden yorumluyor, THKP-C düşünce ve pratiğiyle ilgisi olmayan görüşler ileri sürüyorlardı. THKP-C'yi kitlelerden kopuk, yalnızca basit bir gerilla hareketi olarak gören bu sol yorumcular da, THKP-C teorisinin bulanıklaştırılmasında etkin rol oynadılar diyebiliriz.

Kısaca; bu ideolojik keşmekeş ortamında THKP-C ideolojisi, herkesin değişik yorumlayıp pratiğe uyguladığı, ne olduğu belirsiz bir ideoloji haline getirilmişti. Formülasyon düzeyinde ortaya konan THKP-C'nin teorik tezleri, bu teorik tezlere kaynaklık eden maddi temelden koparılıyor, teorinin ruhuna aykırı örgütlenme ve mücadele biçimleri, THKP-C damgası vurularak ortaya sürülüyordu. THKP-C ve İki Sapma adlı broşürde DEVRİMCİ SOL, süreçte alınması gereken tavrı şöyle saptamıştır:

Neresinden bakılırsa bakılsın THKP-C'nin yeniden yaratılması sorunu, bir ideolojik mücadele sürecinden geçmek zorundaydı.

Bu ideolojik mücadele süreci neleri içerecekti? Bu sürecin sonunda ne bekleniyordu?

Her şeyden önce, THKP-C dışından ve içinden parti ideolojisine yönelik açık veya kapalı saldırılarla mücadele etmeyi, bu saldırılarla özel olarak bulanıklaştırılan THKP-C ideolojisini, kendi netliğine yeniden kavuşturmayı içermeliydi.

Bu mücadele, kadrolarla birlikte yoğun bir tartışma ortamının yaşanmasını zorunlu kılıyordu. Türkiye somutunda ortaya çıkan gelişmeler değerlendirilip görüş üretilmeli, sürecin gerektirdiği örgütlenme ve mücadele biçimi hayata geçirilmeliydi.

Bu süreç ideolojik birliğin sağlanmasını amaçlayacaktı. İdeolojik birlikten kastedilen yalnızca aynı ideolojiyi paylaşmak değildir. Aynı zamanda görüş birliği sağlanan THKP-C ideolojisini pratiğe uygulamayı da içerir.

İdeolojik birlik konusundaki bu Marksist-Leninist anlayış, Tasfiyecilik ve Devrimci Çizgi adlı broşürde DEVRİMCİ SOL tarafından aşağıdaki şekilde ortaya konularak, her türlü yanlış anlayışın önüne set çekilmiştir:

Diğer yandan yaratılmak istenen ideolojik birlik, sadece ideolojinin kaba tezler halinde ortaya konulması değil, Türkiye ve dünyada meydana gelen değişim ve gelişmeleri açıklayabilecek bir sistematiğe sahip, kendi içinde bütünlük taşıyan ve tüm burjuva ve küçük-burjuva ideolojik etkilenmelerden arınmış bir ideolojik birliktir.

Bizim anladığımız ideolojik birlik, bugün ve yarın yapılacakların belirlendiği, her türlü gelişme karşısında, zaferde ve yenilgide sağa-sola sapmaların önünü tıkayabilecek, belirli bir stratejinin ve asgari-azami içeriği belirlenmiş bir programın etrafında oluşturulmuş birliktir.

Pratik mücadeleye ve örgüt ruhuna yansımayan, bu alanlarda yeni ve kendine özgü biçimlenmeler yaratmayan bir birlik ideolojik birlik değildir. Olsa olsa akademik konularda aynı sonuçlara varan akademisyenlerin birliğidir. Bizim anladığımız ideolojik birlik bundan çok daha farklı bir şeydir. Olayların yorumlanmasından, bu olaylar karşısında alınan tavırlara kadar kollektif ruh ve davranışın yaratılmasına hizmet eden bir birliktir.

Ancak ideolojik mücadeleyi salt teorik tartışmalar düzeyine indirgemek, ideolojik birliği değil, aksine, sürekli ideolojik ayrılıkları besleyen ve körükleyen bir ortam yaratır. Teori, pratiğe hizmet etmelidir. Pratiğe hizmet etmeyen bir ideoloji ve ideolojik mücadele, beyin jimnastiğinden ve boş gevezeliklerle zaman öldürmekten başka bir şey değildir. Oysa biz dünyayı değiştirmeyi amaçlayan bir felsefeyi savunuyorsak, doğruluğumuzun tek kanıtı, söylediklerimizin pratiğe uygulanabilir olması, pratikte yankı yaratması ve ona yön vermesidir. Ancak pratikte denenen ve doğrulanan bir teori kitlelerce benimsenebilir, maddi bir güç haline gelebilir.

İdeolojik birliğin pratik, mücadele ile birlikte ele alınması gerektiğini söyleyen DEVRİMCİ SOL, bunu çeşitli yayınlarında ifade etmiş ve sürece bu doğrultuda yön vermiştir. Tasfiyecilik ve Devrimci Çizgi adlı broşürde söylenenlerin önemi buradadır;

İdeolojik Birlik Konusunda Nereye Gelindi ve Bugünkü Durum Nedir?

Diğer tüm konularda olduğu gibi ideolojik birlik konusunda DEVRİMCİ SOL'un durumu, ortaya çıkış koşulları ve mücadelesiyle birlikte değerlendirilmelidir. Olumlu ve olumsuz gelişmeler bunlarla birlikte ele alındığında anlam kazanır ve geleceğe ışık tutar.

Yukarıda açıkladıklarımız da göz önüne alındığında ideolojik birliğin bir anda ortaya çıkan ve kesinlik taşıyan bir olgu olmadığı açıktır. İdeolojik birlik, mücadele ile birlikte gerçek anlamını bulan, süreci açıklayan ve yönlendiren bir ideolojik olgu haline gelir. Bu ideolojik olgu bir kere ortaya çıkarıldıktan sonra, pratik mücadele içerisinde her türlü sapmayı etkisiz kılmak mümkün olacaktır. Bu anlamda DEVRİMCİ SOL ideolojik birlik konusunda önemli adımlar atmıştır diyebiliriz.

DEVRİMCİ SOL 1978'de örgütlü bir güç olarak siyasi arenada yerini aldığında, THKP-C ideolojisi, bulanıklaştırılıp sağa-sola çekilir hale getirilmişti. Öncelikli görev, bu bulanıklaştırma çabalarına müdahale etmek, sağ ve sol sapmaları THKP-C potansiyelinden tecrit etmekti.

Hareketimizin Gelişimi ve Devrimci Mücadele isimli broşürde DEVRİMCİ SOL'un ideolojik mücadele tarihi şöyle özetleniyor:

Yılgınlık ve THKP-C görüşlerinin tasfiye çabalarına karşı THKP-C'yi savunan, bu yönde ideolojik mücadele yürüten kadroların mücadelesi, aynı zamanda DEVRİMCİ SOL'un partileşme sürecinde merkezi ve iradi olarak yürüttüğü ideolojik mücadelenin tarihsel kökenini oluşturur. 1974'ten itibaren sürdürülen bu ideolojik mücadele salt tartışma platformunda kalmamış, çıkarılan bildiri, broşür ve dergilerle süreç hızlandırılmaya çalışılmıştır.

Daha THKP-C düşüncelerinin henüz genç kuşak tarafından bilinmediği 75-76'lı yıllarda, Mahir ÇAYAN'ın tüm yazıları ayrı ayrı toplanıp basılmış, yeni kuşaklar THKP-C'nin ideolojik-teorik görüşlerini bizzat kaynaklarından öğrenme olanağı bulmuşlardır.

DEVRİMCİ SOL'un örgütlü bir güç olarak ortaya çıkmasından sonra, Tasfiyecilik ve Devrimci Çizgi isimli broşür, ideolojik birliğin sağlanması doğrultusunda atılan adımlardan biridir. O güne kadar, hemen her cephede sürdürülen THKP-C düşüncelerini bulanıklaştırma çabalarının en tehlikelisi, sağ sapmadır. Parti çizgisindeki sapmaya karşı, THKP-C görüşlerinin ve yapılan-masının gerçek yorumunu açan, sağ sapmayı ve onun THKP-C'yi tasfiye girişimlerini açığa çıkarmayı amaçlayan bu kitap uzun bir sürecin, bu süreçte geçen ideolojik, siyasi mücadelenin ürünüdür. Pratikte ortaya çıkan sağ sapmanın ideolojik, siyasi kökenleri ve hedefi bu kitapta ortaya konmuş ve DEVRİMCİ SOL'un neden bu tasfiyeci girişim karşısında sessiz kalmadığı açıklanmıştır.

Atılan ilk adımın arkasından, bu görüşler doğrultusunda zengin bir pratik geliştiren DEVRİMCİ SOL, çeşitli sapmaların THKP-C düşünce ve pratiği üzerindeki olumsuz etkilerini görmezlikten gelemezdi. THKP-C ve İki Sapma bu duyarlılığın ürünüdür. THKP-C düşüncesinin sağ ve sol yorumlarının niteliği bu kitapta açılmış, THKP-C çizgisi ile ilgilerinin olmadığı ortaya konmuştur.

DEVRİMCİ SOL'un THKP-C çizgisindeki yeri ve sapma akımların niteliklerinin açıklanmasını bu iki kitapla sınırlamak yanlıştır. Çeşitli yayın faaliyetiyle pratikte netleşmeye başlayan ideolojik çizginin geleneksel reformist, revizyonist çizgilerden farklılığı kadrolara kavratılmaya çalışılmıştır. Çıkarılan bildirilerle, dergilerle, broşürlerle, kitaplarla kadrolarda belli bir anlayış şekillenmiştir. İdeolojik birliğin sağlanması için yürütülen çabalarla ilgili olarak açıklanması gereken bir nokta da; DEVRİMCİ SOL'un görüşlerinin üç-beş kişi tarafından oluşturulmadığıdır. Temel konular, yüzlerce kadro tarafından, okunup tartılışmış bu tartışmalar sonucu bir senteze ulaşılmıştır. Her alanda olduğu gibi bu alanda da DEVRİMCİ SOL'un ilkesi, kollektif çalışmayı ön plana çıkarmak olmuştur. Tersi bir durum, Marksist-Leninist bir yapıyla, partileşme sürecinin karakteriyle bağdaşamazdı.

Bütün bunlar yeterli olmuş mudur? Bu noktada DEVRİMCİ SOL'un çeşitli eksiklikleri olmuştur. Süreçte devrimci pratiğin dayattığı görevlerin ağırlığı, bu eksikliklerin giderilmesinde çeşitli zorluklar yaratmış ve bu eksikliklerin aşılması kısa sürede mümkün olmamıştır.

DEVRİMCİ SOL, yeni bir ideolojik şekillenme yaratmak istemiş ve bunda da önemli adımlar atmıştır. Ancak gerek sağ ve sol sapmaların bulanıklığı sürekli arttırıcı ve tali sorunları ön plana çıkaran ideolojik saldırıları, gerekse de sosyal pratiğin dayattığı zorunlu görevlerin yoğunluğu, yaratılmak istenen, ideolojik şekillenmeyi eksik bırakmıştır. Tüm kadroların ideolojik gelişimi aynı düzeyde olmamış, çeşitli alanlardaki kadrolar arasında önemli sayılabilecek farklılıklar olabilmiştir. Anti-faşist mücadelenin kızgın pratiğinde yer alan genç kadrolar, ideolojik olarak yetersizlikler taşımış ve bu eksiklikler anti-faşist mücadelenin zorlu görevleri içinde yeterince giderilememiştir.

Bu eksikliklerin giderilmesi çalışmaları, 12 Eylül'le birlikte darbe yemiş ve DEVRİMCİ SOL'un gelişimi başka bir mecraya girmiştir.

12 Eylül süresince ideolojik mücadelenin durduğunu söyleyemeyiz. Bu süreçte cuntaya karşı mücadele öne çıkmış, her dönem mücadele içinde kalmayı hedefleyen DEVRİMCİ SOL'un ideolojik mücadelesi de, ona koşut olarak sürmüştür. Yılgınlığa, dönekliğe, pasifizme ve mücadele kaçkınlığına karşı sürdürülen ideolojik mücadele, cuntaya karşı sürdürülen mücadeleyle birlikte düşünüldüğünde önemli gelişmeler kaydedilmiştir. DEVRİMCİ SOL her koşulda direnmeyi bir gelenek haline getirerek, gelecekle sağlam köprüler kurmuştur.

DEVRİMCİ SOL'un ideolojik birliği sağlama mücadelesi bugün de sürmektedir. Günümüzde ideolojik birliği sağlamanın yolu, geçmişe oranla solda daha geniş bir yankı bulan anarşi-terör demagojilerine; yılgınlık, pasifizm ve karamsarlık teorilerine, silahlı mücadeleyi karalama çabalarına ve sınıf uzlaşmacılığının değişik kılıflar altında savunulmasına karşı mücadeleden geçmektedir. Önümüzdeki süreç, DEVRİMCİ SOL'da netleşen ve gerçek anlamını bulan THKP-C düşüncesini kadrolara ve kitlelere kavratma mücadelesi olarak şekillenecektir. Böylece bir ideolojik birliğin yaratılması, sürece uygun örgütlenmeler etrafında yürütülen mücadele içerisinde olacaktır.

Partileşme Süreci Kadrolaşma Organlaşma Örgütlenme Sürecidir

Partileşme süreci kadrolaşma sürecidir denilince, partinin inşasının iç içe geçmiş iki yönü ortaya çıkar. Birincisi, parti çizgisini hayata uygulayacak kadroların yetiştirilmesidir. İkincisi de, kadro üretimiyle birlikte yürüyen organlaşma ve uzmanlaşma konularında adımlar atmaktır. Bunları tek tek ele almak gerekiyor...

Bir parti kadrolarıyla varlık kazanır. Siyasi çizgisini uygulayacak kadrolara sahip olmayan bir organizasyon, bir parti olmaktan çok, bir fikir kulübü olabilir. Oysa parti, bir düşüncenin maddi gücüdür. Hayatı değiştirmeye, ona yeni bir yön vermeye çalışan maddi bir güçtür. Kısacası, parti, düşünceleri yığınlara kavratarak maddi bir güç haline dönüştüren, bu gücü bünyesinde merkezileştiren bir organizasyondur.

O halde partinin bu görevi yerine getirebilmesinin bazı koşulları olmalıdır. Bu koşulları taşımayan bir partinin, pratikte dönüştürücü bir güce sahip olması mümkün değildir. Çünkü düşünceler ne kadar doğru olurlarsa olsunlar, kendi başlarına pratiğe yön veremez, değiştiremezler. Düşüncelere pratikte dönüştürücü etkinlik kazandıran ise insan faktörüdür, siyasal literatürdeki adıyla kadrolardır.

Bir kadro, benimseyip savunduğu düşünceleri pratiğe uygulama yeteneğine sahip olan insandır. Dönüştürücü insan eylemi kadrolarla anlam kazanan bir olgudur. Kadrolar, dönüştürücü insan eyleminin bilinçli uygulayıcılarıdır, partinin her alana yayılmış iradesidir.

Bu tür kadrolar nasıl yetiştirilebilir?

Bu soru kadrolaşma sürecinin ana halkasını oluşturur.

Anti-Faşist Mücadele ve Kadrolaşma

Süreçteki hedefini partiyi yaratmak olarak tespit eden DEVRİMCİ SOL, bu hedefin sınıflar savaşının içinde dişe diş bir mücadeleyle gerçekleşebileceğini savunmuştur. Parti sorununun temel halkası olan kadrolaşma da, bu mücadele içinde sağlanacaktır. Yani DEVRİMCİ SOL partiyi ve kadrolarını masa başlarında, apartman katlarında veya kitaplıklarda değil, bizzat kitlelerle iç içe bir mücadele içinde gerçekleştirecektir.

1978 Türkiye'si, faşist terörün en üst seviyesine tırmandığı bir dönemdi. Emekçi halkın her kesimi işçiler, köylüler, memurlar, öğretmenler, gençler faşist saldırıların hedefi durumundaydı. Yerleşim alanları, eğitim kurumları, faşist işgal tehdidi altındaydı veya işgal edilmişti.

Devrimcilere düşen görev ise bu faşist saldırılara karşı direnmek, saldırıları etkisiz hale getirip caydıracak bir mücadele hattı izlemek ve faşist işgalleri kırmaktı. Emekçi halkın baskı ve zor altında faşizmin kitle tabanı haline gelmesini engellemekti.

DEVRİMCİ SOL, bu görevin bilinciyle hareket etmiştir. Burada, DEVRİMCİ SOL'un bir parti olmadığı, partileşme sürecinde bir hareket olduğu söylenerek, bu görevlerden kaçınılabilir ve partinin masa başlarında yaratılması düşünülebilir miydi?

Kuşkusuz düşünülemezdi. Zaten DEVRİMCİ SOL bizzat savaşacak, Türkiye halklarının kurtuluş mücadelesini yönetecek bir parti yaratmak istiyordu ve bunu mücadelenin kızgın pratiği içerisinde gerçekleştirmeyi hedeflemişti. Bu partinin kadroları da çok yönlü ve zengin derslerle dolu mücadele pratiğinden çıkan insanlar olmalıydı.

Çelik gibi bir disipline sahip, savaşçı bir örgüt yaratılmak isteniyorsa, bu örgütün kadroları da bu özellikleri bağrında taşımalıydı. Cesaret, disiplin, özveri ve gizli çalışma becerisi, kitleleri tanıma bu kadroların kişilikleriyle özdeşleşmiş özellikleri olmalıydı. Bunun yolu kadroların kitleler içindeki mücadeleden çıkmasıydı.

Anti-faşist mücadele sınıflar savaşımının süreçteki odak noktasıydı ve DEVRİMCİ SOL bu mücadeleye tereddütsüz atıldı.

DEVRİMCİ SOL'un kadroları kızgın pratik içinde sınıfları yakınen tanıyacak ve sorunlarını bilecekti. Halk düşmanlarını ve halkın kendisini tanıyacaklardı. Halk düşmanlarının emekçi halk üzerindeki sömürü ve baskı mekanizmasını tanımak, bu baskı ve sömürü mekanizması karşısında sınıf kinine sahip olmak; halkın içine girerek, onunla birlikte mücadele etmekle mümkündü.

Kadroların halkı tanıması zorunluydu. Halkın sosyal durumunu, gelenek ve göreneklerini, ahlak anlayışlarını, psikolojik durumunu bilmeyen, anlamayan bir kadronun, halkı örgütlemesi ve devrimci mücadeleye kanalize etmesi düşünülemezdi. DEVRİMCİ SOL kadroları halkımızı dişe diş bir mücadele içinde tanımalı, onlara güven vermeliydi. Halk düşmanlarının saldırıları karşısında mücadele edebilmeyi, bu mücadelede inisiyatif kullanabilmeyi, halkı mücadele içerisinde yönlendirebilmeyi becerme yeteneğinde olmalıydı. Bunlar da tüm diğerleri gibi kitaplardan, araştırmalardan kazanılacak özellikler değildir. Bizzat hayat içinde kah yanılarak, kah yenilerek öğrenilebilirdi. Kitaplar, araştırmalar bizlere birçok şey öğretebilir, deneyler aktarabilir. Ancak hiçbir zaman bir çelişkiler yumağı olan mücadele içinde, birbiri ardına çıkan sorunlarda hazır ''reçete''ler veremezdi. Bu, her kadronun deney ve tecrübelerine, inisiyatif kullanabilme yeteneğine bağlıdır ve ancak mücadele içinde edinilip geliştirilebilir.

Kadroların ideolojik düzeyi nasıl salt kitaplarla, polemiklerle, akademik çalışmalarla sağlanamazsa, kadroların pratik yetenekleri de aynı biçimde geliştirilmezdi. Her kadronun bu iki açıdan da yetkinleştirilmesi ancak, kızgın pratik içinde olabilirdi. DEVRİMCİ SOL'un kadrolaşma anlayışını şekillendiren bu anlayıştır.

Burada bir noktayı açmamız gerekir. DEVRİMCİ SOL'un tüm gücüyle anti-faşist mücadeleye katılması, onun bu mücadeleyi kadrolaşmanın bir aracı olarak görmesinden dolayı değildir. Aksine anti-faşist mücadeleyi, kendisini devrimci olarak niteleyen her grubun zorunlu bir görev olarak üstlenmesi gerektiğini ve süreçteki sınıf mücadelesinin odak noktasını teşkil eden bir mücadele olduğunu bildiği içindir. Bu anlayışla mücadeleye atılan DEVRİMCİ SOL, bu momentte kadrolaşmanın geliştirilmesi ve hızlandırılması gerektiğini tespit etmiştir. Kadrolaşmayı belirleyen anti-faşist mücadele olmuştur.

DEVRİMCİ SOL kadroları, tek yönlü gelişen insanlar olmamıştır. Kadroların, en basit kitle çalışmasından en üst siyasal eylemlere kadar, tüm devrimci görevleri yerine getirebilecek özelliklere sahip olması hedeflenmiştir. Ve bu anlayışa bağlı olarak, hayatın her alanına müdahale edilmiş, buralarda mücadelenin tüm biçimleri uygulanmaya çalışılmıştır.

Partileşme Sürecinin Örgütlenme Biçimleri ve Organlaşma

Partileşme süreci yığın halinde kadrolar yaratma süreci değildir. Kadro yetiştirmek, sorunun bir yanını teşkil eder, sorunun diğer yanı ise, bu kadroların uygun alanlarda istihdam edilmesi, bu istihdamı sağlayacak örgütlenme biçimlerinin kurulabilmesidir. Yani kadrolaşma süreci örgütlü kadroların yaratılması sürecidir ve her örgütlülük, hareketin parti konusunda bir adım daha ilerlemesini sağlayacak temeldir.

Parti, tabanında çeşitli yatay örgütlenmeler bulunan dikey bir örgütlenmedir. Bu dikey örgütlenme çeşitli organlarla tabandaki yatay örgütlenmeleri geliştirir, yönlendirir ve mücadeleye sokar. Kadrolaşma ilerledikçe organlaşma da adım adım oluşmaya başlar. Partileşme süreci bu organlaşmanın temellerinin atıldığı, organların ilk nüvelerinin ortaya çıkarıldığı aşamadır. Kuşkusuz bu organlaşma şematik bir olgu olarak kavranmamalıdır. Önemli olan bu organların strateji doğrultusunda fonksiyonlarını yerine getiren insanlardan oluşmasıdır. Bu anlamda partileşme süreci, kadrolara bu yetkinliği kazandırma sürecidir.

DEVRİMCİ SOL, partileşme sürecinde, kadroları mücadele içinde yaratırken, aynı zamanda mücadelenin gereklerine ve savunulan çizgiye uygun kadro örgütlenmeleri oluşturmuştur. Bu nokta THKP-C ve İki Sapma'da DEVRİMCİ SOL tarafından şöyle ifade edilmiştir:

Bu anlayışın doğal sonucu olarak anti-faşist mücadelenin devrimci çizgide sürdürülebilmesi için insanlar birimlerde birer kadro okulu fonksiyonu gören, anti-faşist mücadele ekipleri içinde örgütlendirilmiştir. Faşist Teröre Karşı Silahlı Mücadele Ekipleri (FTKSME) bu anlayışın bir ürünüdür. Birimlerin mücadelelerini örgütleyen, yönlendiren bu ekipler, sınıflar mücadelesinin odak noktasını teşkil eden sivil-faşist teröre ve devlet terörüne karşı halkın can güvenliğinin sağlanması, faşist işgallerin kırılması işlevleri yanında; bulunulan birimin özelliklerine bağlı olarak diğer mücadele biçimlerini örgütleyen, yönlendiren fonksiyonlar da üstlenmişlerdir. Bu örgütlenmeler, anti-faşist mücadele temelinde ekonomik-demokratik-akademik birçok sorunda çalışmalar yapan, bulunulan birimin bu konulardaki sorunlarını çözücü, kitleleri bu sorunların etrafında örgütleyip harekete geçirici örgütlenmeler olmuşlardır.

THKP-C ve İki Sapma isimli broşürde FTKSME'lerin bu çok yönlü niteliği şu şekilde belirtilmiştir:

FTKSME'ler aynı zamanda birer kadro okuludur. Hayatın zengin dersleriyle eğitim veren bir okul. Öğretmen yoktur bu okulda, bilinen özellikleriyle bir öğrenci de yoktur. Ancak her şey, her olay bir derstir, bir öğretmendir. Öğrencilerle öğretmenlerin iç içe geçtiği bu okulda kadrolar yetişir. Bu okulda kadrolar, hayatın zengin ve bulunmaz derslerinden öğrenirler, deney ve tecrübe birikimiyle donatılırlar.

Evet, FTKSME'ler gerçekten de birer kadro okulu olmuşlardır, ve bu özellikleriyle DEVRİMCİ SOL tarafından Hareketimizin Gelişimi ve Devrimci Mücadele isimli broşürde şu şekilde değerlendirilmişlerdir:

Kadrolaşma sürecinde ortaya çıkan diğer bir örgütlenme biçimi, Silahlı Devrimci Birlikler (SDB)lerdir. Kitlelerin içinde yetişen kadrolardan yetenekleriyle, kararlılığıyla, örgütleyiciliğiyle ön plana çıkan, asgari Marksist-Leninist formasyona sahip olup, hareketin çizgisini ve sorunlarını kavramış olanlar, SDB'ler içinde daha üst bir kadrolaşma sürecine girerler.

DEVRİMCİ SOL'un önerdiği SDB'ler, kitlelerden kopuk ve her türlü mücadeleden soyutlanmış silahlı mücadele örgütlenmeleri değildir. DEVRİMCİ SOL'un yazılarında bu örgütlenmeler ''geleceğin gerilla nüveleri'' olarak nitelenmişlerdir. Bu niteleme DEVRİMCİ SOL'un politik-askeri örgüt anlayışına uygun örgütlenmelerdir ve esas olarak politik yanları ön plandadır. SDB'ler ''anti-faşist savunma çizgisini aşacak bir programa sahip'' örgütlenmelerdir ve esas nitelikleri kitleler içerisinde erimiş olmalarıdır. SDB'lerin sahip olmaları gereken bu özellikler, THKP-C ve İki Sapma isimli broşürde şu şekilde ifade edilmiştir:

DEVRİMCİ SOL'un partileşme sürecinde öngördüğü ve hayata geçirmeye çalıştığı örgütlenme biçimlerinden bazıları bunlardır.

Organlaşma konusuna gelince:

Dikey bir örgütlenme olan partinin çeşitli merkez organları olmalıdır. Bunların başlıcaları; Kongre, Genel Komite, Merkez Komite, Bölge Komiteleri vb.dir.

Bu organlar birdenbire ortaya çıkmaz; temelleri, ilk örgütlenme biçimleri partileşme sürecinde atılmak zorundadır.

DEVRİMCİ SOL partileşme sürecinde bu organların temellerini atmaya başlamıştır. Bir partinin kesinliğini taşımayan bu örgütlenmelerde kadrolaşma esprisi içinde, sürekli değişkenlik olmuştur. Çünkü, partiyi oluşturacak organlar, bulunduğu görevde ve alanda partiyi temsil edecektir. Böylece bir organlaşmanın yaratılması, çeşitli deneylerden ve aşamalardan geçtikten sonra oturacak ve sağlamlaşacaktır.

DEVRİMCİ SOL'un partileşme sürecinde olan bir hareket olduğunu düşünürsek, bu konuda yeterliliğin sağlandığı söylenemez.

Partileşme Süreci İradi ve Örgütlü Bir Süreçtir

Partileşme başından sonuna iradi ve örgütlü bir süreçtir. Bu süreçte hiçbir şey tesadüfe bırakılamaz, kendiliğindenciliğe izin verilmez. Çünkü, partileşme süreci; ideolojisiyle, kadrolarıyla, örgüt ve mücadele biçimleriyle, yönetim mekanizmasıyla ve kitle bağlarıyla organik bütünlüğe sahip bir parti yaratmayı amaçlar.

Sorun böyle bir bütünlüğün sağlanması olunca, sürecin başından itibaren bir bütünsellik temelinde gelişmesi gerekir. Ayrı ayrı süreçlerden, mücadele ve örgüt biçimlerinden geçen yapıların veya kadroların aritmetik toplamı parti olarak adlandırılamaz. Partileşme sürecinde, ideolojik olarak farklı bir çizgiye düşenler, mücadele ve örgüte uyum sağlayamayanlar, hedeflenen partinin oluşumunda yer alamazlar. Bu anlamda partileşme sürecinin iradiliği ve örgütlülüğü, bilinen örgüt biçimlerinden ayrılır.

Ülkemizde kimi fokocular partiyi çeşitli yapıların ve grupların aritmetik toplamı olarak görmüşlerdir. Sonuç ise olması gerektiği gibi hayal kırıklığıdır. Partinin karikatürü bile olamayacak yapıların parti olarak nitelendirilmesi bu anlayışın doğal sonucudur.

Partideki ideolojik birlik, çeşitli görüşlerin eklektik bir şekilde kaynaştırılması olarak kavranamaz. Aynı şekilde kadrolaşma da ayrı ayrı otonom yapıların mücadelesiyle oluşmaz, bu olsa olsa hiziplerden oluşmuş bir topluluk olur.

Partinin eklektik bir yapı, ya da otonom yapıların oluşturduğu hizipler topluluğu olmamasının, ortak düşünce ve ruh halinin yaratılmasının temel koşulu, merkezi bir organizasyon önderliğinde, başından sonuna iradi gelişen bir partileşme sürecinin yaşanmasıdır. Partileşme sürecinin iradi yönü bu merkezi organizasyonda somutlanır.

Partileşme sürecinin merkezi organizasyonu, partileşme sürecinin tüm görevlerini örgütlemek ve yönlendirmek misyonuyla yükümlüdür.

İdeolojik birliğin sağlanması için, tartışma platformlarının yaratılması, tartışmalarda varolan görüş birliğinin kadro ve kitlelere sunulması, bu görüşlerin oligarşiye ve her türden sapmaya karşı savunulması, bunun araçlarının yaratılması bu merkezi organizasyon tarafından sağlanacaktır.

Kadrolaşmanın sağlanması ve hızlandırılması için mücadele alanlarının belirlenmesi, uygulanacak politikanın tüm birimlere iletilmesi, bu birimlerde uygun örgütlenme biçimlerinin yaratılması ve denetlenmesi, kadroları bu birim ve örgütlenmelerde istihdam edip gelişimlerinin izlenmesi ve yön verilmesi, bu merkezi organizasyonun görevidir.

Partileşme sürecinde, örgütle ideolojik ve pratik uyum sağlanması çabalarında, sürecin dışına düşenler yaratılacak partide yer alamazlar. Bu anlamda partileşme sürecinin iradiliği ve örgütlülüğü kendine özgü gelişmek zorunda olup, ayrışmalar ve saflaşmalar, bu işlerlik ve iradilik içerisinde gerçekleşir.

Partileşme sürecini önceden sınırları belirlenmiş bir zaman limiti arasında düşünmek, partiyi anlayamamak demektir. Partileşme süreci, insanların tanışma süreci değildir ki, tanışmalar bitince süreç de bitsin. Keza partileşme süreci, 5-10 kişinin ''biz partiyiz'' demesiyle sona erecek bir süreç olmadığı gibi, salt belli görüşlerin açıklanması ve bu görüşler çerçevesinde birlik oluşturulması süreci de değildir. Özetle partileşme süreci önceden belirlenmiş bir zamana ve de kişilerin subjektivizmine bağlı bir süreç değildir. Partileşme süreci bir nitelik dönüşümünün sağlandığı süreçtir. Yani partileşme sürecinin tek kıstası, nitelik sıçramasının gerçekleşip gerçekleşmediğidir.

Nitelik değişiminin somuttaki ifadesi ne olacaktır?

Bu, ideolojik birlik ve kadrolaşmanın üzerinde yükselen organlaşmanın tamamlanmasında ifadesini bulacaktır. Ülke çapında siyasal mücadeleyi kucaklayabilecek, stratejiyi hayata geçirebilecek organ ve örgütlenme biçimlerinin oluştuğu kesitte partileşme süreci de bitmiştir. Yalnız burada ''ülke çapında'' deyimiyle, ülke çapında örgütlü olmak birbirine karıştırılmamalıdır. Ülke çapında siyasi mücadeleyi kucaklayabilmek, tüm ülkede örgütlü olmak biçiminde anlaşılamaz. Buradaki ''ülke çapında siyasi mücadeleyi kucaklayabilmek'' tespiti, sınıflar savaşının odaklaştığı alanlarda ülke çapında etki ve değişiklikler yaratacak, oligarşinin politikalarının önüne set oluşturacak bir siyasi mücadele hattını ve gücünü ortaya çıkarabilecek bunu düzenleyecek bir organizasyonun yaratılabilmesi anlamındadır.

Bu nitelikte bir örgütlenmenin ortaya çıktığı kesitte, partileşme süreci organizasyonu, çeşitli çalışma alanları ve bölgelerindeki sorumlu ve ileri unsurlara, hareketin parti biçiminde bir örgütlenmeye gitmesi gerektiğini önerecek ve bu yönde karar alınmasını isteyecektir. Karar hareketin elemanlarının olacaktır.

Sonuç olarak DEVRİMCİ SOL'un partileşme sürecinden anladığı ve beklediği bunlardır. Bu süreç çeşitli nedenlerle kesintiye uğrayabilir ve uğramıştır da. Özellikle 12 Eylül faşist cuntasından sonra ardarda yenilen darbeler nedeniyle, bir güç ve kadro kaybı olmuştur, bu da partileşme sürecinin normal seyrini kesintiye uğratmıştır.

Bu sürecin kesintiye uğramasında özellikle siyasi arenaya çıkışından itibaren, yoğun baskı koşullarında partiyi yaratmaya çalışan ve kısa süre sonra 12 Eylül gibi ağır bir saldırıyla karşı karşıya kalan Hareketimiz özelinde, dış etkenlerin oldukça büyük payı vardır. Ancak bu, DEVRİMCİ SOL'un hiç eksiklikleri olmadığı, hata yapmadığı anlamına gelmez.

Partileşme sürecinde DEVRİMCİ SOL'un eksiklikleri ve hataları da olmuştur. Bu eksik ve hatalar partileşme sürecinde şu veya bu düzeyde etkilenmeler yaratmıştır. Bu eksiklikler ve hatalar konusunda DEVRİMCİ SOL, Türkiye halklarına gereken açıklamayı yapmıştır ve bundan sonra da hataları ve eksiklikleri konusundaki tutumu bu olacaktır.

Önümüzdeki süreçte de eksiklikler ve hatalar mutlaka olacaktır. Çünkü devrimciler olağanüstü insanlar değildir. MARKS'ın çok güzel ifade ettiği gibi bunlar bir bakıma kaçınılmazdır.

Evet, hata ve eksiklikler yine olacaktır. Ama bunların bilincinde olmak ve düzeltmeye çalışmak çabası oldukça, hepsi bir bir aşılacak ve hedefe er ya da geç ulaşılacaktır. DEVRİMCİ SOL, bu bilinç ve inançla savaşmış, savaşıyor ve savaşacaktır.

E- CEPHE VE EYLEM BİRLİĞİ ÜZERİNE

Devrimci mücadelenin başarıya ulaşmasının en önemli koşullarından biri ezilen halk sınıf ve tabakalarının birliğinin sağlanmasıdır.

Bu birlik nasıl ve hangi platformda, hangi araçlarla sağlanacaktır?

Ezilen halkların birliği başlıca üç biçimde gündeme gelebilir: Parti birliği, cephe birliği, eylem birliği.

Parti birliği, çeşitli sınıf veya bu sınıf temsilcilerinin bir araya gelmesiyle oluşan bir birlik değildir. Parti birliği, proletaryanın ideolojik-siyasi birliğinin ifadesi olan proletarya partisinde somutlaşır. Başlangıçta parti, proletaryanın ideolojik politik irade birliğine sahip proleter devrimcilerden oluşan, daha sonra ise tüm sınıfı (proletaryayı) kucaklamayı, birleştirmeyi amaçlayan ve bu hedefine adım adım yaklaşan bir öncü örgüttür.

Cephe birliği ise, ezilen halk sınıf ve katmanlarının iktidarı hedefleyen birliğidir. Bu birlik, proletaryanın öncülüğünde çeşitli sınıf ve tabakaların birleşmesiyle oluşur. Neden proletarya partisinin öncülüğünde diye bir soru sorulabilir? Çünkü, proletarya, devrimi sonuna kadar götürecek, baskı ve sömürüyü ortadan kaldırıp, sınıfsız toplumu kurabilecek tek sınıftır da ondan.

Bugün Türkiye özgülünde oligarşiyle çelişkileri olan ve bu çelişkiler etrafında çıkarları birleşen sınıflar; proletarya, köylülük, küçük-burjuvazi ve bir kısım orta sınıflardır. Köylülük ve küçük-burjuvazinin baskı ve sömürüyü ortadan kaldıracak, sınıfsız toplumu kuracak bir niteliği yoktur. Çünkü bu sınıfların her ikisi de özel mülkiyete dayalı, varlıkları özel mülkiyete bağlı sınıflardır. Devrimi sonuna kadar götürmek, özel mülkiyeti ortadan kaldırıp sınıfsız toplumu kurmak, bu sınıfların ekonomik ve sosyal konumlarına terstir. Çarpık kapitalizmin amansız çarkları arasında ezilseler de, gitgide mülksüzleşerek proleterleşseler de özel mülkiyete karşı bir tutumları yoktur.

Ancak bu durum, bu sınıf katmanlarının oligarşi ile olan çelişkilerinin keskin olmadığı anlamına gelmez. Aksine bugün bu sınıflar, proletaryanın maruz kaldığı baskı ve sömürünün çeşitli biçimleriyle karşı karşıyadırlar. Bu yüzden oligarşinin alaşağı edilmesinde çıkarları vardır. Proletarya ile birlikte ''halk'' diye nitelediğimiz siyasi kavramın özünü oluştururlar.

Burada şu soru akla gelebilir:

Cephe mutlaka ve mutlaka proletaryanın, proletarya partisinin önderliğinde mi olacaktır? Diğer sınıfların böyle bir konumu olamaz mı? Kuşkusuz bu soruya olamaz diye cevap vermek idealizmdir. Kaldı ki bugün, dünyada çeşitli cephe örgütlenmeleri küçük-burjuvazinin önderliğinde mücadeleyi sürdürmektedir ve sınıf mücadelesi pratiğinde bunun çeşitli örnekleri vardır. Ancak bizim sözünü ettiğimiz konu bağımsızlık, demokrasi, sosyalizm mücadelesini başarıya ulaştırabilecek bir cephe örgütlenmesidir. Tarihsel ve sosyal nedenlerin veya stratejik ve taktiksel hataların sonucu olarak proletarya partisi, önderliği küçük-burjuvaziye kaptırılabilir ve küçük-burjuvazi de kurtuluş mücadelesini başarıya ulaştırabilir. Ancak bu başarı ulusal bağımsızlıkla sınırlı ve önünde sonunda emperyalizm ile uzlaşmaya, sömürü ilişkilerinin yeniden kurulmasına gebe bir başarıdır.

Ülkemizde Cephe Örgütlenmesi ve Biçimleri

Stratejik hedefin Anti-Emperyalist, Anti-Oligarşik Halk Devrimi olarak belirlendiği ülkemizde, proletarya partisinin görevi, tüm halkı önderliği altında toplayarak bu hedefe seferber etmektir. Proletarya partisi, ezilen halkın tüm kesimlerini bu hedefe seferber ederken, bunun pratik anlamda örgütlenmesini de yaratmak zorundadır. Bu örgütlenme ülkemiz koşullarında, Devrimci Halk Cephesi olarak şekillenecektir.

Emperyalizme ve oligarşiye karşı ezilen halk sınıf ve katmanlarının birliğini ifade eden Devrimci Halk Cephesi, aynı zamanda bu sınıfların askeri örgütlenmesi olacaktır. Halk savaşının zorunlu bir durak olduğu tüm sömürge, yarı-sömürge ve yeni-sömürge ülkelerde olduğu gibi, ülkemizde de cephe örgütlenmesi; silahlı, savaşan bir örgütlenme olmak durumundadır.

Cephe sorununda ülkemiz koşullarının göz önüne alınmaması, her konuda olduğu gibi bu konuda da doğal olarak şablonculuğu ve perspektifsizliği getiriyor. Nitekim bu şablonculuk ve perspektifsizlik sonucu ülkemizde ''sosyalist devrim'' bahanesiyle cephe sorununun önemini yadsıyıp bu konuda tek söz etmeyenlerle, başka ülkelerin deneylerini aynen ülkemiz koşullarına uygulamaya çalışanlara sıkça rastlanıyor. Geçmişte ''Toplumsal İlerleme'' anlayışının bir sonucu olarak gündeme getirilen ve kısa sürede iflas eden UDC (Ulusal Demokratik Cephe) türünden anlayışları bir kenara bırakırsak, cephe sorununda, en çok karıştırılan konulardan biri, Çin ve Vietnam gibi ülkelerdeki cephe-ordu örgütlenmeleriyle, ülkemiz koşullarında oluşturulacak cephe örgütlenmeleridir. Bu ülkelerde yaratılan cephe-ordu örgütlenmelerini şablonlaştırarak ülkemizde de aynısını yaratmaya kalkışanlar karşısında DEVRİMCİ SOL, çeşitli yayınlarında bu konuya değinmiş ve 1980 baharında çıkarılan Birlik Sorunu Üzerine broşüründe, Çin ve Vietnam gibi ülkelerle ülkemizdeki cephe örgütlenmelerinin farkını şu şekilde ortaya koymuştur:

DEVRİMCİ SOL'un cephe sorununda başından itibaren savunduğu bu bakış açısı, ülkemiz somut koşullarının somut değerlendirilmesinden çıkarılan ve tüm yeni-sömürge ülke halklarının devrim deneyleriyle, mücadele süreçleriyle kanıtlanmış bir anlayıştır. Cephe sorununa bakışımızı maddeler halinde özetlersek:

- Cephe; proletarya partisi önderliğinde halk sınıf ve tabakalarının iktidara yönelik birliği ve ittifakıdır.

- Ülkemizde cephe, ilk anda kitlesel olmayan, partinin bir yüzü olan savaşçıların cephesi olacaktır.

- Mücadelenin yaygınlaşıp kitleselleşmesiyle birlikte, mücadelenin gereklerine uygun olarak cephe örgütlenmesi, partinin kumandası altında ayrı bir yapı haline gelecektir.

- Ülkemiz koşullarına ve temel mücadele biçimine bağlı olarak cephe, esas olarak bir askeri örgütlenme olacaktır. Ama cephenin demokratik ve siyasi platformda da şekillenmesi olacaktır.

- Bugünkü sorun cepheyi kurmak değil, cepheyi kuracak olan proletarya partisini yaratmaktır.

Birlik Konusu Nasıl Ele Alınmalıdır?

Halk sınıf ve tabakalarının daha dar ve kısa vadeli birlik platformu güç ve eylem birlikleridir.

Ülkemizin yapısını, sınıfları ve Marksizm'de sınıf ittifakları sorununu kavrayamayanlar, güç ve eylem birlikleriyle cephe olgusunu sürekli birbirine karıştırmıştır.

Güç ve eylem birlikleri, koşulların dayatmasıyla, belli konularda belirli grup ve sınıf temsilcileri arasında, amaçları ve hedefleri belirlenmiş geçici birliklerdir ve cepheden oldukça farklıdırlar.

Ancak bugüne kadar, çeşitli sol akımlar, özellikle baskı ve dağınıklık dönemlerinde, eylem-güç birliklerini cephe birliği (hızını alamayanlar parti birliği) olarak görmek istemiş ve öyle de sunmaya çalışmışlardır. Somut görevleri tespit edemeyen, mücadeleye niyetli olmayan ve koşulların baskısı altında ezilen bu tip grupların böyle bir çabaya girmeleri bir yerde doğal ve sınıf yapıları gereğidir, çünkü onlar her zaman sırtlarını bir yere dayamak, bir yerlerden ''medet'' beklemek ihtiyacını duyuyorlar.

12 Mart yenilgisinin hemen ardından başlayan 1975-80 sürecini karakterize eden anti-faşist mücadele platformunda, daha da karmaşık hale getirilen bu çabalar,12 Eylül sonrasında da sürdürülmüş, genellikle yurt dışında, masa başlarında, ''cephe''ler oluşturulmuştur. Oysa somut görev, ülke içinde kalmak ve cuntaya karşı mücadeleyi yükseltme momentinde güç ve eylem birlikleri oluşturmak ve gruplar arası dayanışmayı geliştirmekti. Mücadele hattı panik halinde terkedildikten sonra, bu zeminde bir mücadelenin gelişemeyeceği açıktı.

DEVRİMCİ SOL, tüm siyasi mücadelesi boyunca birlikten yana olmuş ve bu konuda somut adımlar atmaya çalışmıştır. Çünkü, DEVRİMCİ SOL başından beri tüm ilerici, devrimci, yurtsever gruplar ve ezilen halk sınıf ve tabakaları arasında çeşitli konularda sağlanabilecek güç ve eylem birliklerinin, mücadelenin gelişmesine önemli katkılar sağlayacağı bilinciyle hareket etmiş ve bu zorunluluğu her fırsatta sol gruplara ve emekçi halka kavratmaya çalışmıştır. ''Birlik Sorunu Üzerine'' broşürünün ilk paragrafı da bu doğrultudadır:

Ancak Türkiye solunda egemen olan küçük-burjuva kafa yapısının kendine güvensizlikten kaynaklanan pragmatizmi, birlik konusunu sürekli engelleyen bir olgu olmuştur. Birlik deyince ittifakları değil de, zayıflığın, güçsüzlüğün getirdiği bir zorunluluğu anlayanlar her zaman büyük idealler peşinde koştuğu için sürekli hayal kırıklıkları ile karşı karşıya kalmışlardır. Oysa en küçük bir meselede dahi bir güç birliği sağlayamayanların yaşanılan koşullarda neredeyse imkansız olan cephe ve parti birliklerini sağlaması düşünülemezdi. Nitekim 12 Eylül öncesi süreç; bu türden çağrıların eşlik ettiği onlarca girişime karşın başarısızlıkla ve sol içinde daha da büyük çekişmelerle sonuçlanan ''birlik''lerle doludur.

12 Eylül sonrasında ise güçsüzlüğünü yeniden farkeden küçük-burjuva sol grup ya da akımlar yeniden ve daha yüksek bir sesle ''birlik'' çağrılarına başlamış, bu yönde çeşitli girişimlerde bulunmuştur. En büyük çıkmazları ise mücadeleyi değil de ''biraraya gelmeyi'' ön plana çıkarmalarıydı. Mücadeleden kopuk, mültecilik koşullarındaki bu ''cephe''lerin akıbeti ise diğerlerinden farklı olmamış, toplanmadan dağılıp gitmişlerdir.

Bu türden girişimler 1983 yılında DEVRİMCİ SOL tarafından çıkarılan ''Cephe Üzerine'' başlıklı broşürde değerlendirilmiş ve başarısızlıkların nedenleri ortaya konulmuştur. DEVRİMCİ SOL bu broşürde, bu türden girişimlerin maddi temelini ''... 12 Eylül faşist cuntasıyla beraber paniğe kapılan küçük-burjuva sol grupların, dayandıkları sınıfın özellikleri olan kendi özgücüne güvenmemeleri, bağımsız, tarihi eyleme girme cesaretinden yoksunluk nedeniyle her şeyin kendi güçsüzlüklerinden kaynaklandığını, bundan dolayı yenildiklerini, bu yüzden birleşmelerinin şart olduğunun farkına varmaları'' biçiminde ortaya koyarak, aynı zamanda başarısızlıklarının maddi temelini de açıklıyordu.

Nitekim süreç içinde, DEVRİMCİ SOL'un, ''herhangi bir güç-eylem birliğini hayata geçirmeleri bile şüphelidir'' diye nitelediği bu mülteci cepheleri, sessiz sedasız dağılacaktı.

DEVRİMCİ SOL'un bu tip hayali girişimlerin alternatifi olarak getirdiği öneri ise güç ve eylem birlikleri olmuştur. Cephe Üzerine broşüründe şöyle diyordu DEVRİMCİ SOL:

Güç ve Eylem Birlikleri Yaratmak İçin Bir Engel Yoktur

Parti ve cephe birlikleri, birbirinden ayrı olarak ele alınamayacak olgulardır.

Bu, partiyi yaratana kadar hiçbir devrimci, ilerici, yurtsever gruplarla birlik platformlarının oluşturulamayacağı anlamına gelmez. Tersine emperyalizme ve faşizme karşı mücadelede dün olduğu gibi bugün de birlikte mücadelenin gerekliliğini kimse yadsıyamaz. Ancak oluşturulacak birlikleri doğru adlandırmak gerekir. Güç ve eylem birlikleri ''cephe'' birliği, cephe birlikleri ise ''parti'' birlikleri olarak sunulursa, birlik platformlarının oluşturulması güçleşir, hatta imkansızlaşır.

Bugün yapılması gereken ikili bir temelde güç ve eylem birlikleri oluşturabilmektir. DEVRİMCİ SOL, anti-faşist, anti-emperyalist, yurtsever olarak değerlendirdiği tüm sol gruplarla, ulusal ve sınıfsal temelde örgütlenmeyi seçen tüm yapılarla yasal, yasadışı, silahlı-silahsız her platformda eylem ve güç birlikleri oluşturma, gruplar, örgütler arası dostluk ve dayanışmayı geliştirmekten yanadır.

''Birlik'' üzerine birçok grup yıllardır hep aynı şeyleri tekrar ederken, bu konuda mesafe katedememelerinin temel nedeni, somut olanla ilgilenmek, yapabileceğini yapmak yerine, soyut ve altından kalkamayacakları programları dayatmalarıdır. Kuşkusuz cephe vb. daha ileri birlikler için de çalışılmalıdır. Ama esas sorun bugün kim, neyi, nasıl ve ne kadar yapabilecektir sorusuna açık ve net cevaplar verebilmekten geçiyor.

Bu aşamada görev; siyasi arenada var olduğunu iddia eden grup ve örgütlerin güncel, somut hedefler çerçevesinde ilkeli, güç ve eylem birlikleri oluşturarak emekçi kitlelerin taleplerini yönlendirebilmek, faşizmin baskı ve terörünü etkisiz kılmak, Kürt halkına karşı uygulanan baskı, zor ve asimilasyona karşı mücadeleyi yükseltebilmektir.

Emekçi halkın iktidar sorumluluğu olgunluğuna erişmiş, küçük hesaplardan arınmış hareketlerin önünde bu birliktelikleri gerçekleştirmek için çözülmeyecek sorun, aşılmayacak engel yoktur. Bağımsızlık, demokrasi ve sosyalizmden yana olan herkesle ortak yapılabilecek şeylerin olduğuna inanıyoruz.

Hareketimizin ideolojik politik çizgisi Marksist-Leninistir. Bu çizgi hayatın içinde birçok sınavdan geçti ve doğruluğu hemen her mücadele alanında kanıtlanarak, yenilgi yıllarının ürünü olan ve ''değişim'' kılıfı altında getirilen inkarcılığa düşmeden, mücadeleye devam etti. 1974-80 döneminin mücadele taktikleri '71'in bir tekrarı değildi, '80 sonrası ve günümüzün taktikleri de '74-80 döneminin tekrarı olmayacaktır. DEVRİMCİ SOL stratejik hedefini ve örgütlenmesini koruyarak yeni taktik ve görevlerle yoluna devam edecektir.